Trang chủ Bờ cõi biển đảo Lịch sử chủ quyền
15:34 | 15/07/2020 GMT+7

Cục diện Biển Đông đang có lợi cho Việt Nam và Asean

aa
Qua một tuyên bố lập trường, mà Hãng tin AP cho rằng nó chính thức bác bỏ hầu hết yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông, chính quyền Mỹ đã thay đổi cục diện tranh chấp ở Biển Đông.
Lãnh đạo các nước ASEAN đề nghị nối lại đàm phán COC trên Biển Đông Lãnh đạo các nước ASEAN đề nghị nối lại đàm phán COC trên Biển Đông
ASEAN quyết tâm xây dựng Biển Đông hợp tác và an toàn ASEAN quyết tâm xây dựng Biển Đông hợp tác và an toàn
3215 1
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 14-7 đã công bố quan điểm của Chính phủ Mỹ, bác bỏ hầu hết yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông, gọi đó là “phi pháp”

Trong tuyên bố của Ngoại trưởng Mike Pompeo đăng trên trang web Bộ Ngoại giao Mỹ rạng sáng 14-7 (giờ Việt Nam), Washington mở đầu trực diện về quan điểm của họ đối với các yêu sách quá mức của Trung Quốc ở Biển Đông:

"Chúng tôi đang làm rõ một điều: các tuyên bố của Bắc Kinh đối với tài nguyên ngoài khơi trên hầu hết Biển Đông là hoàn toàn bất hợp pháp, cũng như chiến dịch bắt nạt của Trung Quốc nhằm kiểm soát chúng".

Đúng thời điểm

Nội dung chính của tuyên bố trên có thể chia làm hai phần: bác bỏ yêu sách của Trung Quốc; và công nhận quyền hàng hải của các nước khác có liên quan.

Về yêu sách của Trung Quốc, Mỹ nêu rõ lập trường bác bỏ gần hết các yêu sách hàng hải của Trung Quốc ở Biển Đông, bao gồm bãi Tư Chính ngoài khơi Việt Nam: "Bắc Kinh đã không đưa ra cơ sở pháp lý nhất quán nào cho yêu sách "đường chín đoạn" ở Biển Đông kể từ khi chính thức ra tuyên bố đó vào năm 2009. Trong một phán quyết có sự thống nhất ngày 12-7-2016, một tòa trọng tài thành lập theo Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển (UNCLOS) 1982 - mà Trung Quốc là một quốc gia thành viên - đã bác bỏ yêu sách hàng hải của Trung Quốc, cho đây là yêu sách không có cơ sở luật pháp quốc tế".

Về công nhận quyền hàng hải của các nước khác, Mỹ tiếp tục dựa trên phán quyết 2016. Thông điệp của ông Pompeo cụ thể nhấn mạnh Trung Quốc không thể áp đặt yêu sách hàng hải hợp pháp - bao gồm bất kỳ yêu sách vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) nào bắt nguồn từ bãi cạn Scarborough và quần đảo Trường Sa.

Nhận định với Tuổi Trẻ về tuyên bố trên của Mỹ, giám đốc chương trình Sáng kiến minh bạch hàng hải (AMTI) Greg Poling lưu ý dù Mỹ từ lâu đã công khai bác bỏ "đường chín đoạn", đây là lần đầu tiên Washington khẳng định rõ rằng Trung Quốc không có vùng đặc quyền kinh tế hay thềm lục địa bên ngoài phạm vi 12 hải lý tính từ các đảo.

"Và với việc đề cập cụ thể tới bãi Tư Chính, bãi Cỏ Rong, đá Vành Khăn, cụm bãi cạn Luconia và vùng biển ngoài khơi đảo Natuna Besar, Mỹ đang phát đi tín hiệu rằng nước này sẽ lên tiếng mạnh mẽ hơn khi Trung Quốc có những hành động quấy rối mà chúng ta đã chứng kiến khắp nơi trong năm qua" - ông Poling nói.

Động thái của Mỹ có thể xem là kết quả từ một chiến lược đối trọng với Trung Quốc được chuẩn bị trước đó. Tuyên bố của ông Pompeo phản ánh lập trường của Mỹ về việc Trung Quốc sử dụng sức mạnh để đạt mục đích ở Biển Đông, thể hiện qua các hành động như quấy rối việc đánh cá và phát triển dầu mỏ của các bên khác ở những vùng biển này.

3236 2
Tàu chiến đấu ven bờ USS Gabrielle Giffords của Mỹ di chuyển gần tàu khảo sát Hải Dương 4 của Trung Quốc trên Biển Đông ngày 1-7 - Ảnh: US NAVY

Chờ hiệu ứng pháp lý

Lập trường mới của Mỹ được giới phân tích kỳ vọng sẽ tạo ra hàng loạt diễn biến tiếp theo ở Biển Đông, vốn có thể thay đổi cục diện "chuyện đã rồi" mà Trung Quốc muốn xây dựng.

Thứ nhất, nói như giáo sư Jay Batongbacal, giám đốc Viện các vấn đề hàng hải và luật biển thuộc Đại học Philippines, tuyên bố trên của Mỹ đã ủng hộ mạnh mẽ quan điểm của các nước ASEAN tại các khu vực cụ thể.

Thứ hai, chuyên gia Poling cho rằng dù mới chỉ là bước đầu, tuyên bố này lại là một nước đi quan trọng. Theo ông Poling, đây có thể là lúc các nước xung quanh kêu gọi cộng đồng quốc tế lên tiếng sau khi Mỹ đã tiên phong.

"Hiện giờ Washington, Hà Nội và những đối tác cùng chí hướng khác cần phải sử dụng thời cơ này để công khai làm rõ hành vi phi pháp của Trung Quốc cũng như tạo sức ép lên các đối tác khác lên tiếng, ví dụ châu Âu" - ông Poling nói.

Tương tự, trao đổi với một cựu quan chức Mỹ phụ trách chiến lược và quan hệ đa phương trong khu vực, cho rằng tuyên bố của Mỹ hiển nhiên ủng hộ các nước có tuyên bố chủ quyền của ASEAN, mặc dù tình hình có thể phức tạp khi chưa có sự phân định rõ ràng.

Theo chuyên gia không nêu tên này, câu hỏi đặt ra là liệu chính quyền Tổng thống Trump sắp tới có ủng hộ tuyên bố hay lập luận pháp lý của các bên khác hay không.

Việc ủng hộ này như đã nói, được Mỹ thể hiện căn cứ theo phán quyết của Tòa trọng tài năm 2016. Hiện nay, phía Mỹ chỉ mới làm một nửa đối với vấn đề này, tức bác bỏ yêu sách của Trung Quốc tại các thực thể ở Biển Đông nhưng chưa công khai ủng hộ lập trường của các nước khác trên các thực thể ấy.

Trong quan điểm của tiến sĩ Zachary Abuza, Học viện Chiến tranh Mỹ, nếu Mỹ thể hiện đầy đủ sự cam kết thì đây là thời cơ để tạo ra một liên minh pháp lý quốc tế chống lại yêu sách của Trung Quốc.

Lập trưởng Biển Đông của Mỹ 25 năm qua

Mỹ bác bỏ yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông: Cục diện có lợi cho Việt Nam, ASEAN - Ảnh 5.

Tư liệu: DUY LINH

Ba điểm đáng chú ý

Nội dung thứ nhất của tuyên bố về cơ bản phản ánh những nội dung chính của phán quyết vụ kiện Biển Đông, bảo vệ vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Philippines được yêu sách hợp pháp theo UNCLOS 1982.

Nội dung thứ hai của tuyên bố đã "khoanh vùng" những khu vực ở Biển Đông mà Trung Quốc không có quyền yêu sách và khai thác dầu khí, đánh cá. Thứ nhất, Mỹ phản đối Trung Quốc yêu sách vùng biển bên ngoài phạm vi 12 hải lý tính từ các cấu trúc nổi ở Trường Sa do các thực thể này không có khả năng tạo ra vùng EEZ và thềm lục địa.

Thứ hai, Mỹ phản đối Trung Quốc yêu sách các vùng nước xung quanh bãi Tư Chính (ngoài khơi Việt Nam), bãi Luconia (ngoài khơi Malaysia), vùng nước thuộc vùng EEZ của Brunei và Natuna Besar (ngoài khơi Indonesia); khẳng định các khu vực kể trên không thuộc về Trung Quốc.

Nội dung thứ ba, tuyên bố của Mỹ không làm rõ James Shoal có thuộc về thềm lục địa Malaysia hay không (dù chỉ cách Malaysia 50 hải lý), mà chỉ dựa vào đặc tính của bãi chìm để kết luận:

Trung Quốc không có quyền yêu sách lãnh thổ đối với James Shoal và không có quyền yêu sách vùng biển từ thực thể này. Tóm lại, tuyên bố của Mỹ là một bước đi rất đáng chú ý, tiếp thêm sức sống cho phán quyết vụ kiện Biển Đông, làm rõ hơn quan điểm, lập trường của Mỹ.

Đối với Việt Nam, tuyên bố của Mỹ góp phần khẳng định rõ thêm quan điểm của cộng đồng quốc tế đối với yêu sách vùng EEZ và thềm lục địa tính từ đường cơ sở thẳng trên đất liền của Việt Nam là hợp pháp, chính đáng theo UNCLOS 1982.

Ths Võ Ngọc Diệp

(Viện Biển Đông, Học viện Ngoại giao)

Tạo áp lực đàm phán COC

Theo giáo sư Jay Batongbacal, động thái của Mỹ chắc chắn tạo thêm áp lực cho cuộc đàm phán COC. Một trong những điểm mấu chốt là vai trò của bên thứ ba, hoặc các cường quốc bên ngoài, đặc biệt là liệu COC có bao gồm họ hay cho phép họ tham gia một cách tự nguyện không.

Trung Quốc đã phản đối sự tham gia của các nước bên ngoài. Một thay đổi trong lập trường của Mỹ có thể dẫn tới việc các nước khác cũng nêu lập trường, và điều này sẽ hỗ trợ quan điểm rằng lợi ích của bên thứ ba trong Biển Đông nên được công nhận và bằng cách nào đó nó phải được xem xét, giải quyết trong COC.

"Bất kỳ hành động nào của Mỹ cũng hỗ trợ các bên đàm phán COC với Trung Quốc" - tiến sĩ James Kraska, Trung tâm luật quốc tế Stockton (Đại học Hải chiến Mỹ) nói.

Nhật Đăng
Nguồn: tuoitre.vn

Tin bài liên quan

Máy bay chở khách C909 của Trung Quốc vượt mốc 700 tuyến bay, vận chuyển hơn 24 triệu lượt hành khách

Máy bay chở khách C909 của Trung Quốc vượt mốc 700 tuyến bay, vận chuyển hơn 24 triệu lượt hành khách

Sáng 01/7, chiếc máy bay chở khách C909 do Trung Quốc sản xuất thuộc Hãng hàng không quốc tế Trung Quốc (Air China) đã hạ cánh an toàn xuống Sân bay quốc tế Thành Cát Tư Hãn ở Ulaanbaatar, Mông Cổ, đánh dấu việc hãng hàng không này chính thức mở tuyến đường bay quốc tế đầu tiên sử dụng máy bay C909.
Đến Vũ Hán (Trung Quốc) trải nghiệm đường sắt treo, đi taxi không người lái

Đến Vũ Hán (Trung Quốc) trải nghiệm đường sắt treo, đi taxi không người lái

Tháng 5/2025, 7 phóng viên đến từ 3 cơ quan báo chí Việt Nam là Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) và Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội đã có chuyến trải nghiệm tại TP Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc).
Vì sao đồ chơi nghệ thuật Trung Quốc dấy lên cơn sốt toàn cầu?

Vì sao đồ chơi nghệ thuật Trung Quốc dấy lên cơn sốt toàn cầu?

Từ tháng 5/2025, đồ chơi nghệ thuật thương hiệu Trung Quốc có tên Labubu mang phong cách tinh nghịch, nhí nhảnh và đáng yêu đã dấy lên cơn sốt tranh mua trên toàn cầu.

Các tin bài khác

Trao công hàm phản đối các hoạt động vi phạm chủ quyền Việt Nam đối với Trường Sa

Trao công hàm phản đối các hoạt động vi phạm chủ quyền Việt Nam đối với Trường Sa

Việt Nam đã giao thiệp và trao công hàm phản đối các quốc gia liên quan về các hoạt động vi phạm chủ quyền Việt Nam đối với đá Hoài Ân và các thực thể liên quan khác của Trường Sa.
Việt Nam lưu chiểu tại Liên hợp quốc hải đồ và tọa độ đường cơ sở tại Vịnh Bắc Bộ

Việt Nam lưu chiểu tại Liên hợp quốc hải đồ và tọa độ đường cơ sở tại Vịnh Bắc Bộ

Ngày 15/3, Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết Tổng thư ký Liên hợp quốc vừa chính thức thông báo về việc Việt Nam đã hoàn tất thủ tục lưu chiểu hải đồ và danh sách tọa độ địa lý liên quan đến đường cơ sở dùng để tính chiều rộng lãnh hải tại vịnh Bắc Bộ.
37 năm sự kiện Gạc Ma: Tinh thần quyết tử để bảo vệ chủ quyền Tổ quốc

37 năm sự kiện Gạc Ma: Tinh thần quyết tử để bảo vệ chủ quyền Tổ quốc

Vào ngày này cách đây 37 năm, ngày 14/3/1988, 64 chiến sỹ Hải quân Nhân dân Việt Nam đã vĩnh viễn nằm lại giữa biển sâu để bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc trên Biển Đông.
Gắn mã QR cho tư liệu, hình ảnh tại triển lãm biển, đảo tại Đà Nẵng

Gắn mã QR cho tư liệu, hình ảnh tại triển lãm biển, đảo tại Đà Nẵng

Ngày 11/3, tại Đà Nẵng, Vùng 3 Hải quân phối hợp với Thành Đoàn Đà Nẵng, Nhà Trưng bày Hoàng Sa tổ chức khai mạc triển lãm tư liệu, hình ảnh với chủ đề "Tuổi trẻ với biển đảo quê hương" kết hợp tuyên truyền biển, đảo tại Trường Đại học Kỹ thuật Y dược Đà Nẵng.

Đọc nhiều

Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Cà Mau vừa phối hợp cùng Tổ chức WWF - Việt Nam tổ chức hội thảo tham vấn ý kiến các bên liên quan trong việc xây dựng ý tưởng cho dự án bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại tỉnh Cà Mau.
Lan tỏa Việt phục tại London (Vương quốc Anh)

Lan tỏa Việt phục tại London (Vương quốc Anh)

Sự kiện “Việt phục bộ hành London” vừa diễn ra giữa lòng thủ đô nước Anh, thu hút sự chú ý của đông đảo người dân và du khách. Những bộ trang phục truyền thống từ áo viên lĩnh, giao lĩnh, áo tấc, nhật bình, ngũ thân, áo dài, áo yếm… đến các thiết kế cách tân hiện đại cùng nhau sải bước trên đường phố London.
Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

Đại sứ khẳng định Mỹ mong muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình trở thành một nền kinh tế dựa trên công nghệ cao, năng lượng sạch như lãnh đạo cấp cao đã đề ra.
Quan hệ Việt Nam - Brazil: Gắn bó, thực chất từ nền tảng nhân dân

Quan hệ Việt Nam - Brazil: Gắn bó, thực chất từ nền tảng nhân dân

Đại hội Hội hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Brazil được tổ chức ngay sau chuyến thăm chính thức Brazil và dự Hội nghị cấp cao các nước mới nổi (BRICS) của Thủ tướng Phạm Minh Chính từ ngày 04-08/7. Đây là sự kiện quan trọng, nối tiếp các dấu mốc trong quan hệ hai nước: Việt Nam - Brazil ký thỏa thuận nâng cấp lên Đối tác chiến lược (11/2024); Brazil công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường và chuyến thăm Việt Nam lần thứ hai của Tổng thống Lula da Silva (tháng 3/2025).
Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

6 tháng đầu năm nay, lượng khách xuất, nhập cảnh qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (tỉnh Lạng Sơn) tăng 16% so với cùng kỳ năm trước. Điều này phản ánh rõ nét nhu cầu giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã tăng cao.
Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Vào lúc 17 giờ 00 phút ngày 8/7, cán bộ, chiến sĩ Trạm 535 thuộc Trung đoàn 351, Vùng 3 Hải quân đã phối hợp với các lực lượng vũ trang và nhân dân trên địa bàn xã Phú Trạch, tỉnh Quảng Trị đã khống chế hoàn toàn đám cháy rừng, bảo đảm an toàn tuyệt đối.
Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Trong chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Prey Veng (Campuchia), Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khánh thành cặp cửa khẩu quốc tế Tân Nam (Tây Ninh, Việt Nam) - Meun Chey (Prey Veng, Campuchia) trong thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, giao lưu nhân dân giữa các tỉnh giáp biên hai nước.
so doanh nghiep thanh lap moi va quay tro lai hoat dong tang 265
infographic ky nang tranh bay lua dao du lich mua cao diem
infographics canh bao gia mao loi dung danh nghia mat tran to quoc de huy dong ung ho
cong nghiep phuc hoi manh xuat nhap khau tang truong an tuong
infographic viet nam hoan thanh vai tro dong chu tich chuong trinh dong nam a searp giai doan 2022 2025
infographic sua phap lenh dan so vo chong tu quyet dinh so con va thoi gian sinh con
infographics quan he doi tac toan dien giua viet nam va hungary
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Hợp tác triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam

Chiều 9/7, tại trụ sở Bộ Ngoại giao, ông Nakata Takahiro, Lãnh sự danh dự Việt Nam tại Hokkaido cho biết: tỉnh Hokkaido, công ty Hokkaido Airlines và Tổng công ty Vietnam Airlines đã ký Bản ghi nhớ hợp tác về triển khai các chuyến bay thẳng giữa Hokkaido và Việt Nam.
Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Trí tuệ nhân tạo Việt vào top 12 thế giới về nhận dạng văn bản

Mô hình CATI-VLM của Việt Nam xếp hạng Top 12 thế giới và số 1 Việt Nam tại cuộc thi RRC tháng 6/2025, nâng cao chuyển đổi số bằng AI.
Hỗ trợ khẩn cấp 450 hộ gia đình bị ảnh hưởng do đợt mưa lũ bất thường trong tháng 6/2025

Hỗ trợ khẩn cấp 450 hộ gia đình bị ảnh hưởng do đợt mưa lũ bất thường trong tháng 6/2025

Sáng nay 9/7, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Quảng Trị phối hợp với tổ chức Samaritan’s Purse (Hoa Kỳ), UBND xã Mỹ Thủy tổ chức trao quà hỗ trợ các gia đình bị thiệt hại nặng do đợt mưa lũ bất thường xảy ra trung tuần tháng 6/2025.
Thời tiết hôm nay (08/7): Hà Nội mưa dông vào chiều tối và đêm

Thời tiết hôm nay (08/7): Hà Nội mưa dông vào chiều tối và đêm

Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đưa ra thông tin dự báo thời tiết tại Hà Nội và các khu vực khác trên cả nước ngày và đêm 08/7.
Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua (04/7), áp thấp nhiệt đới trên vùng biển phía Đông Bắc khu vực Bắc Biển Đông đã mạnh lên thành bão, cơn bão số 02 năm 2025.
Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (02/7), khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Trong ngày 02/7, Bắc Bộ và Thanh Hóa tiếp tục có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to. Lượng mưa phổ biến: 20–50mm, cục bộ có nơi trên 100mm.
Phiên bản di động