Trang chủ Bạn đọc - Cần biết
11:01 | 20/09/2017 GMT+7

Bitcoin và cảnh báo về 'Hội chứng hoa Tulip' kinh điển của CEO JP Morgan Chase

aa
Trong những ngày vừa qua, giám đốc điều hành của JP Morgan Chase, ông Jamie Dimon là nhân vật thu hút được sự chú ý nhiều nhất của công chúng khi có những phát biểu chỉ trích tiền ảo bitcoin, khiến đồng tiền này mất giá mạnh.

Tuy nhiên, hãng tin Bloomberg lại cho rằng việc hỏi ý kiến vị CEO này về bitcoin chẳng khác nào hỏi một vị giám đốc bưu chính về thư điện tử.

Trên thực tế, ông Dimon có thể giải thích việc sử dụng bitcoin đi kèm với nhiều rủi ro như thế nào và JP Morgan có thể cung cấp những dịch vụ tương đương nhưng an toàn hơn cho khách hàng thay vì có những tuyên bố nặng nề, chỉ trích bitcoin là trò lừa đảo và sa thải bất kỳ nhân viên nào đụng đến chúng.

Mặc dù vậy, câu chuyện chính được nhiều chuyên gia quan tâm là việc ông Dimon so sánh bitcoin với hội chứng hoa Tulip (Dutch Tulipmania) xuất hiện từ thế kỷ thứ 17. Vậy hội chứng này là gì và tại sao nhiều chuyên gia cho rằng ông Dimon đã sai lầm khi so sánh như vậy?

bitcoin va canh bao ve hoi chung hoa tulip kinh dien cua ceo jp morgan chase

Ông Jamie Dimon

Hội chứng hoa Tulip

“Hội chứng hoa Tulip” hay “Bong bóng Uất kim hương” diễn ra trong thời kỳ hoàng kim của Hà Lan khi nền kinh tế nơi đây khá phát triển vào thế kỷ 17. Trong thời kỳ này, thị trường phái sinh, hay thị trường kỳ hạn, chuyên buôn bán các hợp đồng tương lại đã manh nha và phát triển nhanh chóng.

Một trong những mặt hàng nổi tiếng trên thị trường phái sinh khi đó là hợp đồng buôn bán hoa Tulip. Đây là loài hoa được đế quốc Ottoman đưa vào Châu Âu từ giữa thế kỷ 16 và rất được ưa chuộng trong tầng lớp thượng lưu, thậm chí còn được coi là hàng xa xỉ cũng như biểu tượng của cho địa vị.

Từ năm 1636, nhu cầu lớn từ giới thượng lưu và những người làm vườn đã đẩy giá hoa Tulip lên mức cao chưa từng có do cầu vượt xa cung. Cơn sốt buôn bán hoa Tulip theo kiểu này bùng nổ nhanh chóng và lên tới đỉnh điểm vào năm 1637.

Một củ hoa Tulip khi đó có giá dao động từ 3.000-4.200 Florin tùy kích cỡ, trong khi một thợ thủ công lành nghề chỉ kiếm được khoảng 300 Florin mỗi năm. Cá biệt, những củ hoa Tulip biến dị cho màu sắc đẹp có thể lên tới 100.000 USD theo tỷ giá ngày nay. Số tiền này khi đó có thể mua được 24 tấn lúa mì, 48 tấn lúa mạch đen hoặc 2 tấn bơ.

bitcoin va canh bao ve hoi chung hoa tulip kinh dien cua ceo jp morgan chase

Hội chứng hoa Tulip, bong bóng thị trường đầu tiên trong kinh tế học

Tại thời điểm này, Hà Lan mới hồi phục lại sau cuộc khủng hoảng kinh tế và người nông dân có nhiều tài chính để tiêu pha. Tuy nhiên do thiếu kiến thức, việc mua bán hoa Tulip trên thị trường phái sinh đã trở thành cách đầu cơ điên cuồng bởi ai cũng tin rằng giá loại “tài sản” này sẽ tăng lên trong tương lai. Thêm vào đó, do thời gian trồng của loài hoa này nên những củ hoa Tulip được giao dịch trên thị trường phái sinh thay vì mua bán trực tiếp nhằm tạo sự thuận lợi cho cả 2 bên cung cầu.

Thậm chí, có những tuần giá hoa Tulip trên thị trường phái sinh tăng 100%. Tất cả doanh nhân, thợ nề, mục sư và luật sư cũng tham gia thị trường vốn bị đẩy lên cao do những người nông dân có tiền thiếu kiến thức bởi mức lợi nhuận là quá lớn.

Sau một khoảng thời gian tăng giá chóng mặt, giá hoa Tulip bắt đầu giảm từ tháng tháng 2/1637 đến mức không ngờ. Những lái buôn hoảng hốt khi giá củ Tulip giảm xuống chỉ còn 1% so với cách đây vài ngày và thậm chí còn giảm tiếp. Hậu quả của sự sụt giảm này là lợi nhuận ảo trên các giấy tờ bị xóa sạch trong khi hàng nghìn người điêu đứng vì phá sản hay nợ nần.

Chỉ 6 tuần sau đó, việc kinh doanh củ hoa Tulip trên thị trường phái sinh bị cấm hoàn toàn.

Những nghiên cứu về cơn sốt hoa Tulip gặp khá nhiều khó khăn khi thực hiện do số liệu hạn chế. Tuy nhiên, đây được coi là bong bóng đầu cơ nổi tiếng đầu tiên được ghi lại trong lịch sử kinh tế học bất chấp trước đó đã có vài cuộc phá giá tiền đồng nhằm lấy chiến phí có diễn biến tương tự một bong bóng thị trường.

bitcoin va canh bao ve hoi chung hoa tulip kinh dien cua ceo jp morgan chase

Thuật ngữ “Hội chứng hoa Tulip” cũng được các nhà kinh tế học dùng để chỉ bất kỳ một bong bóng kinh tế nào khi giá trị tài sản tách rời giá tị nội tại.

Bong bóng kinh tế tiền ảo?

Luận điểm của ông Dimon đối với bitcoin là mọi người cũng sử dụng hệ thống tiền ảo này vào năm 2009 nhằm giải quyết các bất tiện trong hệ thống tài chính, ngân hàng, tương tự như những gì các doanh nhân hoa Tulip làm năm xưa.

Dẫu vậy, nhiều chuyên gia cho rằng cách so sánh này khá kỳ quặc bởi giá trị của bitcoin cao hơn nhiều so với mức giá hiện tại của nó. Trong khi hoa Tulip chỉ mang tính giải trí và địa vị cho giới quý tốc ngày xưa thì tiền ảo có thể giải quyết rất nhiều bất tiện trong hệ thống tài chính mà không có một đồng tiền thật nào có thể làm được.

Với bitcoin, người nắm giữ tài sản có thể tránh được các rủi ro về lạm phát, các khó khăn khi giao dịch qua biên giới, những thủ tục về thuế, các rào cản về tài chính…

Ngoài ra, việc cho rằng chính phủ ngăn chặn tiền ảo để kiểm soát chính sách tiền tệ có vẻ hơi khiên cưỡng bởi với những giá trị khó lòng thay thế bởi tiền thật, tiền ảo sẽ còn tăng giá nếu con người chưa tìm ra được công nghệ mới thay thế cho những ưu điểm của bitcoin.

bitcoin va canh bao ve hoi chung hoa tulip kinh dien cua ceo jp morgan chase

Tại những nền kinh tế thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ, bitcoin là một công cụ vô cùng hữu hiệu. Tuy nhiên khi thắt chặt các chính sách tiền tệ trong tương lai, các nhà lãnh đạo lại lo ngại không thể hút dòng tiền trở về từ thị trường tiền ảo và bởi vậy họ quyết định thắt chặt thị trường này. Mặc dù vậy, những quyết định này có thể phản kết quả khi chúng khiến mọi người tích trữ tiền ảo nhiều hơn để tận dụng những lợi ích mà không đồng tiền thật nào thay thế được.

Bên cạnh đó, những tranh cãi về rủi ro trốn thuế cũng như tình trạng tiền bẩn trong bitcoin cũng gây ra nhiều tranh cãi. Những người ủng hộ tiền ảo cho rằng tiền mặt mới là là loại tài sản được các tổ chức tội phạm ưa thích tích trữ cũng như làm công cụ an toàn cho các giao dịch tiền bẩn. Tuy nhiên, chính phủ chưa bao giờ cấm in thêm tiền cũng như ngừng in tiền.

Bởi vậy, việc viện dẫn những rủi ro trên để cấm tiền ảo nghe không hoàn toàn hợp lý. Thay vì cấm đoán, chính phủ các nước nên có cơ chế kiểm soát chặt chẽ hơn để vừa tận dụng được lợi thế của bitcoin nhưng cũng giới hạn được các rủi ro của nó.

Theo hãng tin Bloomberg, giá trị của bitcoin có thể sụp đổ nhưng những gì xảy ra với hoa Tulip do vấn đề kỹ thuật công nghệ hay do chính những quyết định của các chính phủ, nhưng các ưu điểm và di sản mà nó để lại sẽ không biến mất.

Cho dù có hay không có bitcoin, người dân vẫn sẽ tìm kiếm những công nghệ tiền ảo mới để khắc phục các yếu điểm của hệ thống tài chính ngân hàng và tiền thật hiện nay.

Theo các dữ liệu giao dịch lịch sử trong hệ thống Nordnet, công ty chứng khoán JPMorgan và Morgan Stanley đã mua vào gần 3 triệu euro chứng khoán nợ XBT bitcoin. Điều thú vị là giao dịch xảy ra ngay sau khi Chính phủ Trung Quốc có động thái cứng rắn với bitcoin và ông Dimon chê bai đồng tiền ảo. Trong danh sách các nhà đầu tư tổ chức mua vào có cả Goldman Sachs và Barclays, nhưng công ty chứng khoán JPMorgan mua nhiều nhất.

BT

Nguồn:

Tin bài liên quan

Các tin bài khác

Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Thời tiết hôm nay (05/7): Bão số 2 giật cấp 10, gây biển động mạnh ở phía Đông Bắc Biển Đông

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua (04/7), áp thấp nhiệt đới trên vùng biển phía Đông Bắc khu vực Bắc Biển Đông đã mạnh lên thành bão, cơn bão số 02 năm 2025.
Thời tiết hôm nay (04/7): Bắc Bộ tiếp tục có mưa lớn cục bộ

Thời tiết hôm nay (04/7): Bắc Bộ tiếp tục có mưa lớn cục bộ

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, ngày 04/7, Bắc Bộ và khu vực từ Thanh Hóa đến Quảng Ngãi tiếp tục có mưa rào và giông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.
Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Thời tiết hôm nay (02/7): Mưa lớn ở Bắc Bộ và Thanh Hóa

Theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (02/7), khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Trong ngày 02/7, Bắc Bộ và Thanh Hóa tiếp tục có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to. Lượng mưa phổ biến: 20–50mm, cục bộ có nơi trên 100mm.
Từ ngày 01/7/2025: Chính thức bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh, thay mã số thuế bằng số định danh

Từ ngày 01/7/2025: Chính thức bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh, thay mã số thuế bằng số định danh

Từ ngày 01/7/2025, một số chính sách mới sẽ chính thức có hiệu lực như: bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh; thay mã số thuế bằng số định danh; mở rộng đối tượng được tham gia Bảo hiểm Xã hội (BHXH) bắt buộc; 28 Nghị định về phân cấp, phân quyền có hiệu lực...

Đọc nhiều

Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Xây dựng ý tưởng bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại Cà Mau

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Cà Mau vừa phối hợp cùng Tổ chức WWF - Việt Nam tổ chức hội thảo tham vấn ý kiến các bên liên quan trong việc xây dựng ý tưởng cho dự án bảo tồn rừng ngập mặn và sinh kế bền vững giai đoạn tiếp theo tại tỉnh Cà Mau.
Lan tỏa Việt phục tại London (Vương quốc Anh)

Lan tỏa Việt phục tại London (Vương quốc Anh)

Sự kiện “Việt phục bộ hành London” vừa diễn ra giữa lòng thủ đô nước Anh, thu hút sự chú ý của đông đảo người dân và du khách. Những bộ trang phục truyền thống từ áo viên lĩnh, giao lĩnh, áo tấc, nhật bình, ngũ thân, áo dài, áo yếm… đến các thiết kế cách tân hiện đại cùng nhau sải bước trên đường phố London.
Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

Đại sứ Marc Knapper: Mỹ muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình phát triển

Đại sứ khẳng định Mỹ mong muốn đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình trở thành một nền kinh tế dựa trên công nghệ cao, năng lượng sạch như lãnh đạo cấp cao đã đề ra.
Quan hệ Việt Nam - Brazil: Gắn bó, thực chất từ nền tảng nhân dân

Quan hệ Việt Nam - Brazil: Gắn bó, thực chất từ nền tảng nhân dân

Đại hội Hội hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Brazil được tổ chức ngay sau chuyến thăm chính thức Brazil và dự Hội nghị cấp cao các nước mới nổi (BRICS) của Thủ tướng Phạm Minh Chính từ ngày 04-08/7. Đây là sự kiện quan trọng, nối tiếp các dấu mốc trong quan hệ hai nước: Việt Nam - Brazil ký thỏa thuận nâng cấp lên Đối tác chiến lược (11/2024); Brazil công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường và chuyến thăm Việt Nam lần thứ hai của Tổng thống Lula da Silva (tháng 3/2025).
Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

Sôi động giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị

6 tháng đầu năm nay, lượng khách xuất, nhập cảnh qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (tỉnh Lạng Sơn) tăng 16% so với cùng kỳ năm trước. Điều này phản ánh rõ nét nhu cầu giao thương, du lịch biên giới qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã tăng cao.
Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân giúp nhân dân chữa cháy rừng

Vào lúc 17 giờ 00 phút ngày 8/7, cán bộ, chiến sĩ Trạm 535 thuộc Trung đoàn 351, Vùng 3 Hải quân đã phối hợp với các lực lượng vũ trang và nhân dân trên địa bàn xã Phú Trạch, tỉnh Quảng Trị đã khống chế hoàn toàn đám cháy rừng, bảo đảm an toàn tuyệt đối.
Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Thúc đẩy hợp tác biên giới Việt Nam - Campuchia

Trong chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Prey Veng (Campuchia), Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khánh thành cặp cửa khẩu quốc tế Tân Nam (Tây Ninh, Việt Nam) - Meun Chey (Prey Veng, Campuchia) trong thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, giao lưu nhân dân giữa các tỉnh giáp biên hai nước.
Xin chờ trong giây lát...
[Video] Người truyền cảm hứng về tình yêu nước
Sinh viên Lào đi chùa tắm Phật mừng Tết cổ truyền Bunpimay
[Video] 60 phút - Hành trình thay đổi cuộc đời
MV "Bắc Bling": Cụ già, em nhỏ ngân nga, du khách gần xa tỏ bày hứng thú
[Video] Dự án CAF: Ươm mầm những công dân toàn cầu tương lai
[Video] Du khách quốc tế trải nghiệm lễ Phật đầu năm tại chùa Tam Bảo (Đà Nẵng)
Tết của bác sĩ trực cấp cứu - hồi sức tích cực
Đại sứ nhóm G4 hát "Năm qua đã làm gì"
[Video] Bản hòa ca tình hữu nghị chào năm mới 2025
[Video] 30 năm quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ: từ chiến tranh đến đối tác chiến lược toàn diện
[Video] Samaritan’s Purse và Plan International Việt Nam hỗ trợ người dân Việt Nam phục hồi sau bão
[Video] Tái thiết thôn Làng Nủ: Quân đội - Nhân dân đồng hành xây dựng tương lai mới
[Video] Tổ chức Cứu trợ Trẻ em và hành trình 10 năm thay đổi cuộc sống trẻ em vùng cao
[Video] Kinh nghiệm tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới
Halloween: ứng xử thế nào cho đúng?
Phiên bản di động