Chân thành, linh hoạt, sáng tạo: Bản sắc trong giao lưu nhân dân Việt Nam với các nước láng giềng

- Xin bà cho biết một số câu chuyện, kỷ niệm hoặc cảm nhận đáng nhớ của mình trong thời gian làm việc với nhân dân của nước bạn?

Bà Trần Thị Xuân Oanh, Trưởng ban Á – Phi (Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam) phát biểu tại Đại hội Chi bộ Ban Á – Phi nhiệm kỳ 2025-2027, ngày 09/6/2025. (Ảnh: Đinh Hòa)

Bà Trần Thị Xuân Oanh: Với Lào, câu chuyện khiến tôi xúc động là cuộc vận động quyên góp xây dựng nhà tình nghĩa tặng bà Kanchia tại tỉnh Sekong, người từng dũng cảm nhường sữa của mình để cứu sống bộ đội tình nguyện Việt Nam bị ốm nặng trong thời kỳ kháng chiến. Nhân dịp Năm Hữu nghị và Đoàn kết Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam 2017, Hội hữu nghị Việt Nam - Lào đã phát động quyên góp xây nhà tặng bà. Hoạt động này nhận được sự hưởng ứng của nhiều tổ chức, địa phương và doanh nghiệp Việt Nam, thể hiện tình cảm tri ân sâu sắc, được phía Lào đánh giá cao và tặng Huân chương Hữu nghị cho Hội.

Với Campuchia, có thể kể đến chương trình “Ươm mầm hữu nghị”, sáng kiến của Hội hữu nghị Việt Nam - Campuchia triển khai từ năm 2012. Chương trình nhằm đỡ đầu, giúp đỡ lưu học sinh Campuchia học tập tại Việt Nam, tạo cơ hội thực hành tiếng Việt, tìm hiểu đời sống và văn hóa Việt Nam, từ đó góp phần vun đắp quan hệ nhân dân hai nước. Sau một thời gian thực hiện, nhận thức về “Ươm mầm hữu nghị” đã trở nên sâu sắc và rõ ràng hơn.

Sau hơn 10 năm triển khai, chương trình “Ươm mầm hữu nghị” đã thu hút khoảng 700 lượt lưu học sinh Campuchia tham gia. Nhiều em sau khi về nước vẫn giữ liên lạc thân thiết với gia đình đỡ đầu ở Việt Nam. Có em lập gia đình đã mời bố mẹ đỡ đầu sang dự. Mô hình này không chỉ gắn kết các em với gia đình Việt Nam, mà còn kết nối tình cảm giữa gia đình các em với gia đình Việt Nam, trở thành những hạt nhân nuôi dưỡng tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước.

Với Trung Quốc, đó là các hoạt động tri ân các tổ chức, cá nhân có đóng góp cho cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ của nhân dân Việt Nam. Năm 2024, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam phối hợp Bộ Quốc phòng đón đoàn thân nhân các cựu cố vấn Trung Quốc giúp đỡ Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp thăm và dự các hoạt động kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Thành viên đoàn có ông Vi Tiêu Nghị, con trai út của Thượng tướng Vi Quốc Thanh, nguyên Trưởng Đoàn Cố vấn quân sự Trung Quốc tại Việt Nam trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Thân nhân các cựu cố vấn Trung Quốc bày tỏ vui mừng khi chứng kiến thành tựu của sự nghiệp cách mạng và công cuộc đổi mới đất nước của Việt Nam cũng như tình cảm nhân dân Việt Nam đối với nhân dân Trung Quốc. Tháng 9/2025, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam đón đoàn đại biểu Trung Quốc, trong đó có 02 đại biểu của Bệnh viện Nam Khê Sơn, đơn vị đã điều trị cho các thương bệnh binh từ miền Nam Việt Nam và các cán bộ trung cao cấp của Việt Nam trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước, thăm Việt Nam và tham dự các hoạt động kỷ niệm 80 năm Quốc khánh Việt Nam. Tại cuộc Gặp mặt tri ân bạn bè quốc tế, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến đã trao tặng Huân chương Hữu nghị cho Bệnh viện Nam Khê Sơn. Trong phát biểu của mình, ông Liễu Hồng Lâm, Bí thư Đảng ủy Bệnh viện cho biết, Bệnh viện đã kế thừa và phát huy hình hữu nghị truyền thống giữa Việt Nam và Trung Quốc, phát huy tối đa vai trò là nền tảng và cửa ngõ giao lưu nhân dân giữa hai nước, góp phần vun đắp tình hữu nghị Việt - Trung.

Bà Trần Thị Xuân Oanh (thứ 10 từ phải sang, hàng đầu) chụp ảnh lưu niệm cùng tập thể lãnh đạo, cán bộ Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam tại Chương trình “Gặp gỡ hữu nghị nhân dân Việt Nam - Trung Quốc), ngày 15/4/2025 tại Hà Nội. (Ảnh: Đinh Hòa)

- Theo bà, "cẩm nang" quan trọng nhất trong công việc này là gì?

Bà Trần Thị Xuân Oanh: Theo tôi, đó là sự chân thành, trách nhiệm, quan tâm thấu hiểu và tôn trọng lẫn nhau.

Với các đối tác Lào, chúng tôi cần tích cực hỗ trợ, đồng hành trong các hoạt động phối hợp với Bạn. Với các đối tác Campuchia, chúng tôi chú trọng hỗ trợ lẫn nhau. Với các đối tác Trung Quốc, ấn tượng là sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chuyên nghiệp, bài bản và phối hợp nhịp nhàng trong mọi hoạt động, đặc biệt trong khuôn khổ các chuyến thăm cấp cao. Tuy nhiên, chúng tôi cũng phải thật sự linh hoạt, khéo léo để có được sự thống nhất chung.

Ví dụ, nhân chuyến thăm của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình, ngày 15/4/2025 Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và Hội hữu nghị đối ngoại nhân dân Trung Quốc đã phối hợp tổ chức chương trình Gặp gỡ hữu nghị nhân dân Việt Nam - Trung Quốc. Để chuẩn bị tổ chức hoạt động này, chúng tôi đã phối hợp chặt chẽ với Hội hữu nghị đối ngoại nhân dân Trung Quốc xây dựng, thống nhất nội dung và phương án lễ tân hậu cần. Trong quá trình chuẩn bị và khi sắp diễn ra hoạt động, hai bên đề xuất các phương án khác nhau và sau trao đổi, hai bên đã thống nhất, phối hợp tổ chức thành công hoạt động này.

Bà Trần Thị Xuân Oanh (ngoài cùng bên phải) tại lễ đón đoàn đại biểu Hội hữu nghị Campuchia - Việt Nam dự Chương trình gặp gỡ hữu nghị và hợp tác nhân dân Việt Nam - Campuchia lần thứ V, ngày 05/11/2022. (Ảnh: Thành Luân).

- Đề nghị bà chia sẻ một số mô hình, sáng kiến hay cách làm linh hoạt, sáng tạo trong việc xây dựng quan hệ nhân dân với các nước láng giềng?

Bà Trần Thị Xuân Oanh: Tôi cho rằng ở cấp cơ sở, các chương trình giao lưu văn hóa - nghệ thuật, thể thao giữa nhân dân các tỉnh biên giới Việt Nam với Lào, Campuchia và Trung Quốc được tổ chức thường xuyên. Đây là những hoạt động giàu ý nghĩa, góp phần gắn kết cộng đồng hai bên biên giới.

Các chương trình chăm sóc lưu học sinh, như chương trình “Ươm mầm hữu nghị” của Hội hữu nghị Việt Nam - Campuchia hay mô hình homestay của các tỉnh, thành Hội hữu nghị Việt Nam - Lào; các hoạt động gặp gỡ, giao lưu sinh viên Việt Nam học tập tại Trung Quốc các thời kỳ; hay chương trình “Hành trình đỏ nghiên cứu học tập của thanh niên” trong hợp tác với Trung Quốc... là những ví dụ sinh động cho cách làm linh hoạt, sáng tạo, hướng tới thế hệ trẻ - lực lượng kế thừa và phát triển tình hữu nghị lâu dài.

Ngoài ra, vai trò cầu nối hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư được Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và Hội hữu nghị Việt Nam với các nước Lào, Campuchia, Trung Quốc thúc đẩy thông qua các buổi tọa đàm, hội thảo, gặp gỡ doanh nghiệp… Gần đây, Hội hữu nghị Việt Nam - Lào trong chuyến thăm, làm việc tại Lào đã cùng với Hội hữu nghị Lào - Việt Nam tổ chức Gặp gỡ doanh nhân trẻ Việt Nam và Lào. Sau cuộc gặp gỡ này, Hội hữu nghị Việt Nam - Lào đã chuyển kiến nghị của doanh nghiệp Lào đến các cơ quan liên quan của Việt Nam.

Bên cạnh đó, chúng tôi chủ động đổi mới, ứng dụng công nghệ hiện đại để nâng cao hiệu quả kết nối và lan tỏa thông tin. Các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo... được sử dụng tích cực; các hình thức giao lưu trực tuyến được tổ chức thường xuyên. Chúng tôi số hóa tư liệu về quan hệ hữu nghị, tài liệu, hình ảnh, video các sự kiện đối ngoại để dễ dàng lưu trữ, truyền tải và chia sẻ trên các kênh truyền thông số.

- Trân trọng cảm ơn bà!

Ngoại giao văn hóa và giao lưu nhân dân: Nền tảng kết nối tương lai Việt – Nga Ngày 30/9, tại Hà Nội, trong khuôn khổ Diễn đàn nhân dân Việt - Nga lần thứ nhất do Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam phối hợp cùng Ủy ban Đối ngoại Saint-Petersburg và Quỹ thúc đẩy phát triển hợp tác Nga - Việt “Truyền thống và Hữu nghị” tổ chức, đã diễn ra hội thảo “Văn hoá, giáo dục, nghệ thuật: kết nối di sản và tương lai”. Buổi hội thảo khẳng định tầm quan trọng của ngoại giao văn hóa và giao lưu nhân dân.

Nhiều đề xuất thúc đẩy giao lưu nhân dân và hợp tác địa phương Việt - Nga Thành lập Ngôi nhà Việt Nam tại Saint Petersburg; tăng cường kết nối thanh niên Việt - Nga, mở rộng hợp tác văn hóa, kinh tế, giáo dục và khoa học - công nghệ, chia sẻ kinh nghiệm chuyển đổi số, đồng thời nâng cao vai trò của phụ nữ và doanh nghiệp... là những đề xuất được đưa ra tại Hội thảo "Giao lưu nhân dân và hợp tác địa phương" diễn ra ngày 01/10 tại Hà Nội. Hội thảo nằm trong khuôn khổ Diễn đàn Nhân dân Việt - Nga lần thứ nhất.