Lịch sử hình thành và phát triển của VUFO

Sự ra đời của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam được đánh dấu bằng việc thành lập các tổ chức thành viên. Đầu tiên là Hội Việt-Mỹ thân hữu năm 1945, ra đời chỉ 1 tháng sau khi Cách mạng Tháng 8 thành công. Tiếp đó, Hội Việt- Hoa hữu hảo được thành lập vào tháng 2/1946.

[Infographic] Sơ đồ Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương

[Infographics] Các hội thành viên của VUFO

700 đại biểu tham dự Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của VUFO

Đến 1950, Ủy ban bảo vệ Hòa bình Thế giới của Việt Nam được thành lập. Ủy ban này một mặt tham gia vào phong trào bảo vệ hòa bình của nhân dân thế giới, mặt khác huy động nhân dân thế giới ủng hộ cho cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của Việt Nam. Cả ba tổ chức đối ngoại nhân dân đầu tiên này đều hoạt động dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhà ngoại giao nhân dân đầu tiên của Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh.

Ngày 17/11/1950, tại Chiến khu Việt Bắc, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư cho Đại hội thành lập Ủy ban Bảo vệ Hòa bình Thế giới của Việt Nam.

Thư Bác viết:

Kính gửi Hội nghị hòa bình.

Thưa các đại biểu

Nhân dân Việt Nam ta cũng như nhân dân các nước trên thế giới đều yêu chuộng hòa bình, để xây dựng một xã hội dân chủ tốt đẹp.

Nhưng đế quốc chủ nghĩa là nguồn gốc chiến tranh. Đế quốc chủ nghĩa do Mỹ, Pháp, Anh cầm đầu một mặt thì đang thực hành chiến tranh xâm lược ở Đông Nam Á Châu, một mặt đang chuẩn bị chiến tranh thế giới.

Vậy, muốn giữ gìn hòa bình một cách thiết thực thì phải ra sức chống đế quốc chủ nghĩa.

Mấy năm nay, Việt Nam ta đang ra sức kháng chiến. Quân và dân ta đang ra sức đánh bọn đế quốc Pháp và bọn can thiệp Mỹ. Thế là chúng ta đang chặt cái gốc chiến tranh đế quốc, đang giúp sức bảo vệ hòa bình, đang góp một phần lực lượng với hơn 500 triệu chiến sĩ hòa bình ở Liên Xô, Trung Quốc và các nước khác để bảo vệ hòa bình thế giới.

Vậy nhiệm vụ của chúng ta là đoàn kết rộng rãi và chặt chẽ toàn dân Việt Nam, để kháng chiến lâu dài, để đánh tan bọn thực dân Pháp và bọn can thiệp Mỹ.

Tôi chắc chắn rằng, Hội nghị Hòa bình sẽ gắng làm tròn nhiệm vụ cao cả ấy.

Tôi xin chúc Hội nghị thành công và kính gửi Hội nghị lời chào thân ái và quyết thắng.

Ngày 17 tháng 11 năm 1950

Hồ Chí Minh

Bia đá tại Khu di tích VUFO

Hai ngày sau, 19/11/1950, Đại hội thành lập Ủy ban bảo vệ Hòa bình Thế giới của Việt Nam (nay là Ủy ban Hòa bình Việt Nam) được tổ chức trọng thể tại thôn Roòng Khoa, xã Điềm Mặc, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên. Đại hội đã tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh là chiến sỹ hòa bình số một của Việt Nam. Đại hội cũng bầu ban lãnh đạo của Ủy ban để từ đấy chủ động tham gia vào phong trào đấu tranh vì hòa bình của nhân loại, qua đó tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ, đoàn kết và hợp tác của nhân dân tiến bộ trên toàn thế giới đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ta. Ủy ban bảo vệ Hòa bình Thế giới của Việt Nam là tổ chức đối ngoại nhân dân đa phương đầu tiên được Bác và Đảng thành lập. Là tổ chức thành viên uy tín và quan trọng của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam (Liên hiệp) sau này.

Bước vào thời kỳ đổi mới và trước những biến động của tình hình thế giới, ngày 10/01/1992, Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa VII đã quyết định tách Liên hiệp các tổ chức hòa bình, đoàn kết, hữu nghị với nhân dân các nước của Việt Nam (nay là Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam) ra khỏi Ban Đối ngoại Trung ương thành một tổ chức chính trị-xã hội độc lập chuyên trách về hoạt động đối ngoại nhân dân trên các lĩnh vực hòa bình, đoàn kết, hữu nghị và vận động viện trợ nhân dân, hỗ trợ cho công tác đối ngoại của Đảng và ngoại giao Nhà nước.

Khu Di tích VUFO tại xã Điềm Mặc, tỉnh Thái Nguyên.

Năm 2004, Nhà nước đã công nhận nơi diễn ra Đại hội thành lập Ủy ban Hòa bình Thế giới của Việt Nam là Di tích lịch sử Cách mạng. Ngày Bác Hồ gửi bức thư lịch sử cho Đại hội thành lập Ủy ban Hòa bình Việt Nam, ngày 17/11/1950, trở thành Ngày truyền thống của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam.