Phát huy vai trò nòng cốt của Mặt trận để nhân dân làm chủ trong thời kỳ phát triển mới
08:08 | 19/12/2025
Đổi mới nội dung, phương thức, cơ chế hoạt động
Theo thông tin từ Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam, phát biểu khai mạc Hội thảo, TS Nguyễn Hữu Dũng, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Chủ nhiệm đề tài, cho biết MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội giữ vai trò nòng cốt trong việc bảo đảm cho nhân dân làm chủ, thực hiện quyền dân chủ và tham gia xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, trong việc phát huy quyền làm chủ của nhân dân, MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội vẫn còn những hạn chế, đòi hỏi tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hơn nữa nội dung, phương thức và cơ chế hoạt động của Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội.
 |
| Hội thảo khoa học "Phát huy vai trò nòng cốt của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội để nhân dân làm chủ trong thời kỳ phát triển mới của đất nước - Lý luận, thực trạng, đề xuất, kiến nghị và giải pháp". (Ảnh: mattran.org.vn) |
Theo TS Nguyễn Hữu Dũng, yêu cầu đặt ra hiện nay là cần xác định rõ nội dung, hình thức, phương thức và cơ chế phù hợp nhằm nâng cao chất lượng thực hiện dân chủ trực tiếp, dân chủ gián tiếp, cũng như chất lượng công tác giám sát, phản biện xã hội, qua đó phát huy đầy đủ vai trò nòng cốt của Mặt trận để nhân dân thực hiện quyền làm chủ.
Tại Hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học đã tập trung thảo luận, góp ý làm rõ những vấn đề lý luận về vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội để nhân dân làm chủ trong thời kỳ phát triển mới của đất nước; đánh giá thực trạng và nguyên nhân của thực trạng phát huy vai trò này qua gần 40 năm đổi mới; đồng thời nhận diện những vấn đề thực tiễn cần giải quyết. Trên cơ sở đó, các đại biểu đề xuất quan điểm, phương hướng, nhiệm vụ và giải pháp phát huy vai trò nòng cốt của Mặt trận đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
 |
| TS Nguyễn Hữu Dũng, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Chủ nhiệm đề tài phát biểu tại Hội thảo. (Ảnh: mattran.org.vn) |
Thể chế hóa vai trò của Mặt trận trong xây dựng chính sách
TS Nguyễn Văn Pha, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho rằng, giai đoạn hiện nay đặt ra nhiều yêu cầu mới đối với việc phát huy quyền làm chủ của nhân dân, nhất là trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ số, hướng tới quản trị quốc gia hiện đại, minh bạch, lấy người dân làm trung tâm. Quá trình hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đòi hỏi nhân dân phải được tham gia sâu rộng, thực chất hơn vào quá trình xây dựng chính sách, pháp luật.
Theo TS Nguyễn Văn Pha, yêu cầu đối với MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội là phải chuyển mạnh từ "tham gia" sang "chủ động đề xuất", từ góp ý ở giai đoạn cuối sang tham gia ngay từ khâu hình thành chính sách; từ phản ánh đơn lẻ sang tổng hợp, phân tích có chiều sâu, có luận cứ khoa học. Việc tham gia của Mặt trận và các tổ chức thành viên không chỉ dừng lại ở tính chất "tham vấn", "lấy ý kiến" mà cần được thể chế hóa thành quyền và trách nhiệm bắt buộc trong các giai đoạn quan trọng như đề xuất sáng kiến lập pháp, tham gia soạn thảo, phản biện chính sách, đánh giá tác động pháp luật.
 |
| TS Nguyễn Văn Pha, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phát biểu tại Hội thảo. (Ảnh: mattran.org.vn) |
"Cần sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật MTTQ Việt Nam theo hướng quy định rõ trách nhiệm của cơ quan chủ trì soạn thảo trong việc tiếp thu, giải trình ý kiến của Mặt trận và các tổ chức chính trị-xã hội, coi đây là một tiêu chí bắt buộc khi trình dự án luật, nghị quyết ra Quốc hội, Chính phủ", TS Nguyễn Văn Pha đề xuất.
Đề cập đến phương thức làm chủ của nhân dân trong giai đoạn phát triển mới, PGS.TS Lê Bá Trình, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho rằng, bên cạnh các hình thức truyền thống, người dân ngày càng thực hiện quyền làm chủ thông qua internet, mạng xã hội và các hình thức tương tác trực tuyến. Đây là phương thức giao tiếp mới, nhanh nhạy và hiệu quả để chuyển tải ý kiến, nguyện vọng, cũng như hoạt động giám sát của nhân dân tới các tổ chức, cá nhân trong hệ thống chính trị.
TS Tạ Văn Sỹ, nguyên Giám đốc Trung tâm bồi dưỡng cán bộ và nghiên cứu khoa học MTTQ Việt Nam cho rằng, trước yêu cầu phát triển mới, Mặt trận cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hơn, nâng cao năng lực nắm bắt tình hình nhân dân; sâu sát, chủ động trong đại diện, bảo vệ quyền lợi nhân dân; thực chất, hiệu quả hơn trong giám sát, phản biện xã hội; đồng thời hiện đại hóa phương thức vận động trong bối cảnh chuyển đổi số và đa dạng lợi ích xã hội.
"Để tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt trong giai đoạn mới, Mặt trận cần kiên định với mục tiêu "lấy nhân dân làm trung tâm", củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước; đồng thời chủ động tham mưu hoàn thiện thể chế dân chủ ở cơ sở, nâng cao hiệu lực phối hợp với chính quyền; phát huy trí tuệ, sức mạnh của hệ thống chính trị và toàn dân trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc", TS Tạ Văn Sỹ kiến nghị.
Cùng quan điểm, TS Nguyễn Văn Hùng, nguyên Phó Trưởng Ban Dân vận Trung ương nhấn mạnh yêu cầu nâng cao nhận thức thống nhất và trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên về dân chủ và vai trò "nòng cốt chính trị" của MTTQ Việt Nam trong thực hiện quyền làm chủ của nhân dân; phát huy vai trò của Mặt trận trong công tác kiểm tra, giám sát, tham gia phòng, chống sai phạm; đẩy mạnh nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn về thực hành dân chủ xã hội chủ nghĩa và đại đoàn kết toàn dân tộc.
Các ý kiến tại Hội thảo góp phần làm sâu sắc thêm cơ sở lý luận và thực tiễn về phát huy vai trò của nhân dân, khẳng định quan điểm Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội làm nòng cốt để nhân dân làm chủ; đồng thời đề xuất các giải pháp, kiến nghị nhằm giúp MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội thực hiện tốt hơn vai trò nòng cốt trong phát huy quyền làm chủ của nhân dân đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Phan Anh