PeaceTrees Vietnam: Góp phần hàn gắn vết thương chiến tranh, vun đắp tương lai phát triển
09:56 | 16/11/2025
 |
| Bà Claire Yunker, Giám đốc điều hành tổ chức PeaceTrees Vietnam. (Ảnh: PeaceTrees Vietnam) |
Gieo mầm hòa bình trên vùng đất bom mìn
- Bà có thể giới thiệu đôi nét về quá trình hình thành và sứ mệnh của tổ chức PeaceTrees Vietnam?
Bà Claire Yunker: PeaceTrees Vietnam được thành lập vào năm 1995 bởi bà Jerilyn Brusseau và người chồng quá cố Danaan Parry. Đây là tổ chức phi lợi nhuận đầu tiên của Hoa Kỳ được cấp phép triển khai hoạt động rà phá bom mìn nhân đạo tại Việt Nam. Tổ chức ra đời từ mong muốn được hàn gắn vết thương chiến tranh và tái thiết quan hệ giữa người dân hai nước.
 |
| Bà Jerilyn Brusseau (trái), đồng sáng lập PeaceTrees Vietnam trong một hoạt động tại di tích sân bay Tà Cơn (Quảng Trị), tháng 9/2023. (Ảnh: PeaceTrees Vietnam) |
Sứ mệnh của PeaceTrees là loại bỏ tàn dư chiến tranh - các vật liệu chưa nổ (UXO), đồng thời hỗ trợ phát triển cộng đồng an toàn, bền vững tại miền Trung Việt Nam, đặc biệt là tỉnh Quảng Trị, một trong những khu vực bị ném bom nặng nề nhất trong chiến tranh.
Tên gọi “PeaceTrees” phản ánh triết lý hoạt động của tổ chức: biến hậu quả chiến tranh thành sự tái sinh và phát triển. Những tình nguyện viên đầu tiên của PeaceTrees bắt đầu công việc bằng việc rà phá bom mìn, trồng cây trên những vùng đất từng bị tàn phá - biến chiến trường thành nơi sự sống hồi sinh. Những hàng cây xanh trở thành biểu tượng của hòa giải, hòa bình và hy vọng. Gần ba thập kỷ trôi qua, tinh thần nhân đạo ấy vẫn tiếp tục dẫn dắt mọi hoạt động của tổ chức, đặt trọng tâm vào sự hàn gắn, an toàn và kết nối như nền tảng thiết yếu của hòa bình bền vững.
 |
| Tổ chức PeaceTrees Vietnam tiến hành rà phá bom mìn trên địa bàn tỉnh Quảng Trị. (Ảnh: PeaceTrees Vietnam) |
- Trong bối cảnh các tổ chức quốc tế ngày càng đa dạng về lĩnh vực hoạt động, đâu là điểm khác biệt nổi bật giúp PeaceTrees Vietnam khẳng định bản sắc và uy tín của mình tại Việt Nam?
Bà Claire Yunker: PeaceTrees Vietnam nổi bật nhờ cách tiếp cận tích hợp giữa rà phá bom mìn và phát triển cộng đồng. Chúng tôi không chỉ dừng lại ở việc làm sạch đất, mà còn đầu tư vào sự phát triển lâu dài của người dân địa phương: xây dựng trường mẫu giáo, thư viện, nhà sinh hoạt cộng đồng; tổ chức các chương trình giáo dục về rủi ro bom mìn, trao học bổng và hỗ trợ các gia đình có nạn nhân bị tai nạn do vật liệu nổ. Mô hình toàn diện này được xây dựng trên nền tảng hợp tác, lòng tin và tinh thần hòa giải, qua đó giúp PeaceTrees gây dựng uy tín và nhận được sự tin tưởng sâu sắc từ cộng đồng địa phương cũng như các cơ quan, đối tác Việt Nam.
Kể từ khi thành lập, PeaceTrees Vietnam đã rà phá và làm sạch hơn 175 triệu m2 đất, loại bỏ an toàn hàng chục nghìn vật liệu nổ còn sót lại, trả lại đất an toàn cho người dân canh tác, xây dựng nhà ở và trường học. Tổ chức cũng đã xây dựng 24 trường mẫu giáo, 18 thư viện và nhiều trung tâm cộng đồng, đồng thời cấp hàng trăm suất học bổng, hỗ trợ sinh kế cho các gia đình bị ảnh hưởng bởi bom mìn. Cam kết tiếp tục với cách tiếp cận toàn diện của tổ chức xuất phát từ niềm tin rằng “an toàn và cơ hội phải song hành cùng nhau”.
 |
| Tổ chức PeaceTrees Vietnam bàn giao điểm trường mẫu giáo thôn A Quan (xã Lìa, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị). (Ảnh: PeaceTrees Vietnam) |
Trong số các mô hình đã triển khai, hệ thống trường mẫu giáo và chương trình giáo dục nhận thức bom mìn là những dự án có tác động rõ nét nhất. Tiêu biểu là các trường mầm non Thanh, K-ing và Bản Chùa (tỉnh Quảng Trị) được hoàn thành trong giai đoạn 2023-2024 hiện đang mang lại môi trường học tập an toàn cho trẻ em tại các khu vực từng bị ô nhiễm bom mìn nặng nề.
- Ngoài hoạt động chuyên môn, PeaceTrees Vietnam còn tổ chức các chuyến thăm hữu nghị của người dân Hoa Kỳ đến Việt Nam. Bà có thể chia sẻ thêm về ý nghĩa và tác động của hoạt động này trong việc tăng cường hiểu biết, hàn gắn và vun đắp tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước?
Bà Claire Yunker: Chương trình ngoại giao nhân dân của PeaceTrees Vietnam đưa các tình nguyện viên và nhà tài trợ từ Hoa Kỳ đến Việt Nam để gặp gỡ cộng đồng, trồng cây, thăm trường học và tận mắt chứng kiến kết quả của công việc chúng tôi đang thực hiện. Những chuyến đi này không chỉ thúc đẩy sự hiểu biết và đồng cảm lẫn nhau, mà còn góp phần xây dựng quan hệ bạn bè bền chặt giữa nhân dân hai nước.
Nhiều người tham gia coi đây là trải nghiệm mang tính chuyển hóa, giúp họ suy ngẫm sâu sắc hơn về giá trị nhân đạo và trách nhiệm cá nhân trong việc hàn gắn quá khứ. Theo thời gian, chính những kết nối giữa con người với con người ấy đã trở thành cây cầu hòa bình vững chắc, góp phần làm sâu sắc thêm tình hữu nghị giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.
 |
| Tổ chức PeaceTrees Vietnam tham gia Chương trình Giao lưu Hữu nghị Việt Nam - Hoa Kỳ tại thành phố Đà Nẵng ngày 22/6/2025. (Ảnh: PeaceTrees Vietnam) |
Hướng tới một Việt Nam không còn bom mìn
- Sau 30 năm hoạt động, PeaceTrees Vietnam có thể chia sẻ những bài học kinh nghiệm quý báu trong công tác quản lý viện trợ phi chính phủ, đặc biệt trong lĩnh vực bom mìn nhân đạo và phát triển sau rà phá?
Bà Claire Yunker: Chúng tôi nhận thấy rằng để công tác rà phá bom mìn thành công, không chỉ cần năng lực kỹ thuật mà còn cần có sự tin tưởng của cộng đồng. Sự minh bạch trong quản lý, phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương và tôn trọng văn hóa Việt Nam là những yếu tố then chốt cho mọi thành công của PeaceTrees.
Một bài học quan trọng khác là sức mạnh của phát triển toàn diện. Nếu chỉ làm sạch đất mà không song song giải quyết những vấn đề như giáo dục, sinh kế hay sang chấn tâm lý thì cộng đồng vẫn sẽ dễ bị tổn thương. Chính việc tích hợp giữa rà phá bom mìn, giáo dục và hỗ trợ sinh kế đã giúp xây dựng khả năng chống chịu và phát triển bền vững lâu dài cho người dân địa phương.
PeaceTrees Vietnam luôn coi trọng quan hệ hợp tác chặt chẽ với Chính phủ Việt Nam, đặc biệt là với VUFO, Ủy ban Công tác về các tổ chức phi chính phủ nước ngoài, Ban Điều phối Viện trợ nhân dân (PACCOM). Các cơ quan này đã cung cấp những hỗ trợ quan trọng, từ định hướng pháp lý, điều phối hoạt động đến huy động sự tham gia của địa phương. Nhờ mô hình hợp tác này, những lý tưởng nhân đạo đã được chuyển hóa thành kết quả thực tiễn, góp phần củng cố tinh thần hợp tác quốc tế vì hòa bình và phát triển.
Trong thời gian tới, PeaceTrees sẽ tiếp tục đầu tư vào nâng cao năng lực cho các đội rà phá bom mìn địa phương, mở rộng sự phối hợp giữa các tổ chức phi chính phủ quốc tế và Việt Nam, đồng thời tăng cường chia sẻ tri thức và kỹ thuật chuyên ngành. Việc nhân rộng mô hình tích hợp giữa rà phá bom mìn và phát triển cộng đồng sang các tỉnh khác sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ hướng tới mục tiêu một Việt Nam không còn vật liệu chưa nổ (UXO), đồng thời đảm bảo các cộng đồng có thể phát triển bền vững sau khi công tác rà phá hoàn tất.
 |
| Tổ chức PeaceTrees Vietnam và Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình (cũ) ký kết Thỏa thuận hợp tác khắc phục hậu quả bom mìn vật nổ còn sót lại sau chiến tranh tháng 01/2025. (Ảnh: PeaceTrees Vietnam) |
- PeaceTrees Vietnam định hướng phát triển trong 5 đến 10 năm tới ra sao? Có chiến lược nào nhằm mở rộng quy mô hoặc nâng cao hiệu quả công tác hỗ trợ cộng đồng?
Bà Claire Yunker: Tầm nhìn của chúng tôi là một Việt Nam không còn mối đe dọa từ bom mìn và vật liệu nổ sót lại sau chiến tranh. Trong 5 đến10 năm tới, PeaceTrees đặt mục tiêu mở rộng phạm vi rà phá bom mìn, xây dựng thêm nhiều trường học, thư viện và trung tâm cộng đồng, đồng thời tăng cường năng lực địa phương trong công tác bom mìn nhân đạo.
Bên cạnh đó, chúng tôi cũng hướng tới việc đầu tư sâu hơn vào giáo dục, nâng cao khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu và phát triển sinh kế bền vững để những vùng đất đã được làm sạch không chỉ an toàn, mà còn trở thành nền tảng cho một tương lai hòa bình và thịnh vượng.
Khi Hoa Kỳ và Việt Nam kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, PeaceTrees Vietnam tự hào là một minh chứng sống động cho sức mạnh của ngoại giao nhân dân. Công việc của chúng tôi cho thấy rằng hòa giải, tôn trọng và mục tiêu chung có thể biến lịch sử đau thương thành quan hệ đối tác bền vững. Bằng cách tiếp tục kết nối con người và cộng đồng vượt qua biên giới, PeaceTrees đang góp phần củng cố nền tảng tin cậy và tình bạn lâu dài giữa nhân dân hai nước.
 |
| Tổ chức PeaceTrees Vietnam tổ chức mini game Giáo dục phòng tránh tai nạn bom mìn tại Chương trình Giao lưu Hữu nghị Việt Nam - Hoa Kỳ tại thành phố Đà Nẵng ngày 22/6/2025. (Ảnh: PeaceTrees Vietnam) |
- Nhân dịp kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống VUFO, bà có thông điệp nào gửi tới VUFO và những người làm công tác đối ngoại nhân dân?
Bà Claire Yunker: Nhân dịp kỷ niệm 75 năm thành lập VUFO, PeaceTrees Vietnam xin gửi lời chúc mừng và tri ân sâu sắc. Chúng tôi trân trọng sự lãnh đạo kiên định của VUFO trong việc thúc đẩy hòa bình, hiểu biết và hợp tác giữa Việt Nam và bạn bè quốc tế. Công việc của các bạn là nguồn cảm hứng và động lực cho tất cả chúng tôi - những người tin tưởng vào sức mạnh của tình hữu nghị để hàn gắn, tái thiết và kiến tạo một tương lai an toàn, hòa bình cho các thế hệ mai sau.
- Trân trọng cảm ơn bà!
Mai Anh