Độc đáo tháp đá cổ hơn 500 tuổi cầu kỳ hiếm có trên đất Hà Tĩnh
10:00 | 25/02/2022
 |
| Tháp đá cổ Cẩm Duệ được đánh giá là một di tích kiến trúc nghệ thuật độc đáo, cầu kỳ hiếm có. Ảnh: Báo Hà Tĩnh |
Tháp Cẩm Duệ (hay còn gọi là Am Tháp) được xây dựng vào thế kỷ 16 trên khu đất cao, rộng hơn 2.000 m2 ở thôn Quang Trung, xã Cẩm Duệ, huyện Cẩm Xuyên. Công trình được xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia vào năm 2006.
Theo sử sách ghi lại, tháp đá cổ Cẩm Duệ là nơi an nghỉ của Lê Am - vị quan dưới triều nhà Lê, có nhiều công lao phò vua giúp nước. Với nhiều công lao đóng góp cho triều đình, ông Lê Am đã được vua ban đặc ân chọn sinh phần (tức chọn đất để an táng khi còn sống). Và ông quyết định đã chọn khu đất cao gần sông Ngàn Mọ - con sông mạch nguồn đã nuôi dưỡng bao thế hệ người dân làng Mỹ Duệ xưa và là nơi ông sinh thành. Sau khi ông mất, vua ban cho ông sắc phong "Phúc thần đương cảnh thành hoàng làng Phương Cai".
 |
| Bao quanh Tháp là hệ thống tường được xây bằng gạch gồ. Ảnh: Báo Hà Tĩnh |
Tháp có ba tầng, cao hơn 3m, được ghép từ những tấm đá nguyên khối.Bao quanh Tháp là hệ thống tường dày khoảng 50cm, cao 1,2m và được xây bằng gạch gồ (loại gạch nung riêng dùng xây đền chùa trước đây).
Bên trong tầng thứ nhất của tháp là nơi thờ quan Lê Am. Tầng thứ hai của tháp lưu lại 5 chữ Hán trên nền hình tròn nổi, được dịch là “Thiên cơ thân đức tạo”; còn tầng thứ ba của Tháp có ba chữ Hán đắp nổi, được dịch là “Tinh nhật nguyệt”, có ý nghĩa ca ngợi tấm lòng của người xưa.
Bức tường cổ bao quanh Tháp có niên đại hơn 500 năm được những người thợ xưa ghép tỉ mỉ, đẹp mắt. Trên các nền đá rêu phong bám xanh tạo nên nét cổ kính.
 |
| Tháp có cấu trúc hình đồ vuông, cao hơn 3 m, gồm 3 tầng (không kể bệ và chân), phía trước tháp đặt lư hương. Ảnh: Báo Hà Tĩnh |
Từ khi xây dựng đến nay, tháp trải qua một lần trùng tu vào năm 2009 - 2011. Nhà chức trách đã làm mới điện thờ, xây cổng tam quan cùng hệ thống tường rào xung quanh bằng gạch nung.
Hệ thống 3 cổng tam quan được xây mới từ năm 2011. Phía trên mái của cổng được thiết kế tạo hình rồng phượng cùng hoa văn cách điệu. Trước cổng vào tháp đặt đăng đối hai bên hai cặp ngựa và voi tạc bằng đá.
Bên trong điện thờ được bố trí sập thờ và lư hương để người dân và khách thập phương bày tỏ lòng thành kính đối với vị quan Lê Am. Phía sau điện thờ là cổng ra vào tháp đá với hai cánh cửa làm bằng gỗ ván.
Nằm cạnh điện thờ Lê Am còn có cây bàng hơn 500 năm tuổi. Cây cao gần 30m, tán rộng hơn 20m, đường kính thân cây 2 người ôm không xuể. Gốc cây sần sùi, rêu xanh bám quanh. Theo người dân nơi đây, mặc dù cây bàng đã có tuổi đời trên 500 trăm tuổi nhưng hàng năm vẫn ra hoa kết trái đều đặn.
Tháp đá cổ Cẩm Duệ là một trong những tháp cổ đẹp và linh thiêng với kiến trúc nghệ thuật được bố trí đăng đối hài hòa và độc đáo qua bàn tay khéo léo của những người thợ xưa. Địa phương luôn gìn giữ các giá trị văn hóa, nghệ thuật “độc nhất vô nhị” của tháp và xem đây như một “địa chỉ đỏ” để các thế hệ trẻ biết thêm về cội nguồn lịch sử. Hàng năm, Am Tháp cũng đón hàng nghìn lượt du khách đến thắp hương, nghiên cứu các giá trị lịch sử về kiến trúc, tôn giáo.
Hà Linh (t/h)