Hiệp định ATISA: Bước tiến mới trong quá trình hội nhập dịch vụ ASEAN

Hiệp định tạo ra một môi trường ổn định hơn và dễ dự đoán hơn cho thương mại dịch vụ trong khu vực, bằng cách giảm các rào cản "vượt ra ngoài biên giới" cho các công ty. Điều này cũng tạo tiền đề cho quá trình hội nhập và tự do hóa dịch vụ trong ASEAN trong tương lai.

Chính phủ phê duyệt Hiệp định Thương mại dịch vụ ASEAN. (Ảnh minh hoạ)

Ngày 18/10/2021, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Nghị quyết số 131/NQ-CP phê duyệt Hiệp định Thương mại dịch vụ ASEAN (ATISA). Đồng thời, giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan tổ chức triển khai hiệp định sau khi có hiệu lực.

Theo đó, các cơ quan phối hợp xây dựng Danh mục các biện pháp không tương thích (NCM) trên cơ sở Gói cam kết dịch vụ thứ 10 (Hiệp định khung ASEAN về dịch vụ) đảm bảo quyền và lợi ích của Việt Nam và các cam kết của Việt Nam với ASEAN; chủ động rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật để thực hiện Hiệp định ATISA.

Về nguyên tắc, ATISA thiết lập các khuôn khổ để thực hiện các cam kết tự do hóa từ AFAS, giảm các rào cản phân biệt đối xử giữa các nhà cung cấp dịch vụ, tạo nền tảng pháp lý vững chắc và cơ chế minh bạch hơn cho thương mại dịch vụ trong khu vực. ATISA áp dụng cách tiếp cận "chọn bỏ” mà theo đó, tất cả các lĩnh vực dịch vụ được coi là tự do hóa. Sau đó, một Quốc gia sẽ chỉ liệt kê những ngành/phân ngành mà Quốc gia đó đã thực hiện các biện pháp mà Quốc gia đó cho là trái với các nghĩa vụ của hiệp định (còn được gọi là các biện pháp không phù hợp). Điều này trái ngược với cách tiếp cận “chọn cho” trong đó một Quốc gia phải liệt kê rõ ràng các ngành / phân ngành mà quốc gia đó dự định tự do hóa.

Ngoài tài liệu hiệp định, ATISA cũng bao gồm ba phụ lục ngành của ATISA, đó là; Phụ lục về Dịch vụ tài chính, Phụ lục về Dịch vụ viễn thông; và Phụ lục về Dịch vụ phụ trợ vận tải hàng không. Các phụ lục này bao gồm các nghĩa vụ theo ngành cụ thể nhằm đưa ra các cam kết sâu sắc hơn và tăng cường hợp tác quản lý. Hiệp định còn có Phụ lục I và II bao gồm Danh sách các biện pháp không phù hợp của từng nước thành viên ATISA, sẽ do từng nước thành viên ATISA xác định và trình lên Ban Thư ký ASEAN trong vòng 5 năm, 7 năm, 13 năm tùy theo từng quốc gia kể từ khi ATISA có hiệu lực.

Ngày 23-4-2019, tại Thái Lan, các Bộ trưởng Kinh tế ASEAN ký kết hai văn kiện về ATISA và ACIA. (Ảnh: TTXVN)

Hiệp định ATISA được các Bộ trưởng Kinh tế của 7 nước thành viên ASEAN ký vào ngày 23/4/2019 trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN lần thứ 25 (AEM Retreat).

Ngày 5/4, Singapore đã trở thành quốc gia đầu tiên phê chuẩn một thỏa thuận mang tính bước ngoặt trong việc thúc đẩy thương mại dịch vụ trong ASEAN, báo hiệu cam kết mạnh mẽ trong việc tạo ra một môi trường minh bạch và ổn định hơn cho thương mại dịch vụ trong khu vực.

Sau đó, ATISA lần lượt được ký kết bởi Myanmar (3/8/2019) và Việt Nam (9/2019). Philippines là thành viên ASEAN cuối cùng ký ATISA vào ngày 7/10/2020. ATISA được coi là một bước tiến mới trong quá trình hội nhập dịch vụ ASEAN. Khi có hiệu lực, Hiệp định này sẽ thay thế Hiệp định khung ASEAN về Dịch vụ (AFAS) có hiệu lực từ năm 1995, đồng thời làm sâu sắc thêm quá trình hội nhập và tự do hóa các ngành dịch vụ trong khu vực. ATISA được kỳ vọng sẽ thúc đẩy thương mại dịch vụ trong khu vực và nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp xuất khẩu dịch vụ trong ASEAN.

Hiệp định cũng tạo ra một môi trường ổn định hơn và dễ dự đoán hơn cho thương mại dịch vụ trong khu vực, bằng cách giảm các rào cản "vượt ra ngoài biên giới" cho các công ty. Điều này cũng tạo tiền đề cho quá trình hội nhập và tự do hóa dịch vụ trong ASEAN trong tương lai. Các lợi ích khác của ATISA bao gồm tăng tính minh bạch và chắc chắn về quy định, chẳng hạn như cho phép các công ty có được thông tin về các quy định hiện hành và cập nhật trạng thái trên các đơn xin cấp phép một cách kịp thời.

Khi được tất cả các quốc gia thành viên ASEAN thực hiện đầy đủ, ATISA sẽ là phần thứ ba và phần cuối cùng của các hiệp định ASEAN nhằm cải thiện sự hội nhập kinh tế và lĩnh vực của khu vực. Hai hiệp định còn lại là Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN và Hiệp định Đầu tư toàn diện ASEAN đã đang được thực thi. Vào năm 2020, lĩnh vực dịch vụ chiếm hơn 85% việc làm thường trú tại Singapore, với hơn 1,89 triệu lao động. Ngành dịch vụ là một ngành ngày càng quan trọng trong các nền kinh tế khu vực và chiếm 50,6% tổng sản phẩm quốc nội của ASEAN vào năm 2019.

Các thị trường ASEAN nói chung là điểm đến xuất khẩu lớn thứ ba của Singapore trong năm 2019, trước Mỹ và Trung Quốc đại lục. Liên minh châu Âu và Nhật Bản là hai thị trường xuất khẩu hàng đầu. Xuất khẩu dịch vụ của Singapore sang khu vực ASEAN đã tăng 11,3% lên 27,3 tỷ USD.

Phê duyệt có điều kiện vaccine phòng COVID-19 Covaxin Ngày 10/11, Bộ Y tế cho biết đã phê duyệt có điều kiện cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch đối với vaccine phòng COVID-19 Covaxin.

Sau giãn cách, các chỉ số thương mại và dịch vụ của Hà Nội tăng mạnh Theo Cục Thống kê TP. Hà Nội, sau thời gian dài hạn chế và tạm dừng hoạt động, sang tháng 10, thành phố từng bước mở cửa trở lại nhiều hoạt động thương mại, dịch vụ, nhà hàng, khách sạn, vận tải, du lịch... đã giúp doanh thu thương mại, dịch vụ tăng mạnh.

Ngày gia đình ASEAN được tổ chức trực tuyến với chủ đề "ASEAN đoàn kết chung tay đẩy lùi Covid-19" Ngày Gia đình ASEAN năm nay rất đặc biệt vì đây là lần đầu tiên sự kiện này được tổ chức theo hình thức trực tuyến với chủ đề “ASEAN đoàn kết chung tay đẩy lùi Covid-19”.