Trăm năm mắm ruốc làng chài

16:53 | 13/04/2021

Mắm ruốc của Đà Nẵng từ lâu đã trở thành đặc sản rất riêng của vùng đất cố đô, đóng vai trò quan trọng trong nghệ thuật văn hoá ẩm thực Đà Nẵng.
Cứu nạn kịp thời một thuyền trưởng tàu đánh cá bị nạn trên biển Cứu nạn kịp thời một thuyền trưởng tàu đánh cá bị nạn trên biển
Tình trạng nạn nhân hết sức nguy kịch với đa chấn thương nghiêm trọng, tổn thương vùng mặt, mất nhiều máu, bắt buộc phải sớm tiếp cận y tế để bảo toàn tính mạng và tránh các di chứng nguy hiểm.
Ra mép biển checkin ngọn hải đăng cổ ở Đà Nẵng Ra mép biển checkin ngọn hải đăng cổ ở Đà Nẵng
Hải đăng Tiên Sa nằm ở một vị trí vô cùng đẹp. Nơi ấy được biết đến với sự nên thơ và khi đặt chân đến đây, mới đúng nghĩa hòa hợp với thiên nhiên tươi đẹp.
Trăm năm mắm ruốc làng chài
Phơi mắm ruốc ở Sơn Trà, Đà Nẵng.

Có một món ăn đượm mùi quê kiểng ở Đà Nẵng là món mắm ruốc. Đến nỗi người ở đây tự coi mình là người của "miền mắm ruốc", là “dân mắm ruốc’”. Mắm ruốc lâu nay đã trở thành đặc sản của xứ Đà Nẵng, được sản xuất nhiều, bán đi khắp trong nam ngoài bắc, xuất khẩu ra cả nước ngoài đẫm hương vị khó quên.

Mắm ruốc vốn là món ăn không thể thiếu trong bữa cơm hàng ngày cũng như lễ, tết, đình, đám của người dân Đà Nẵng từ xưa đến nay. Nếu như người miền Bắc chuộng mắm tôm, người miền Trung và Nam lại chuộng mắm ruốc. Mắm Ruốc Đà Nẵng nổi tiếng lâu nay rồi, đã trở thành món truyền thống của xứ Quảng này. Từ xa xưa người dân nơi này có nghề đánh bắt ruốc biển và làm mắm ruốc.

Trăm năm mắm ruốc làng chài
Mỗi khi được thưởng thức hương vị món ăn dân dã này, nhiều người lại rưng rưng nhớ về quê cũ.

Đợi cái nắng vừa đủ đứng bóng người, bà Nguyễn Thị Hảo (59 tuổi, làng chài Thọ Quang, Đà Nẵng) đảo lại chỗ mắm ruốc đã được ủ lâu ngày, nguyên liệu của mắm ruốc ở đất Đà Nẵng được làm bằng con ruốc biển, một loại tép biển trong Nam gọi là con ruốc. Ruốc biển rửa sạch để ráo, trộn ruốc với muối hạt to, để vài giờ cho ruốc ngấm muối rồi rải đều ra nong nia, sân xi măng thật sạch, phơi tãi chừng một giờ rồi cho vào cối đá quết thật nhuyễn với muối trắng mịn theo công thức 3 ruốc 1 muối. Xong, cho ra rổ rá, bên dưới có thau, chậu, xoong, nồi hứng nước ruốc chảy xuống. Sau đó cho vào ủ trong các chum hay vạy cho bằng, rắc thêm một lớp mỏng muối bột, đậy vải, ni lông cho kín kẻo ruồi muỗi đẻ vào. Để chừng mươi ngày, mắm lên men chua, thấy ruốc từ màu tím bầm chuyển sang màu đỏ tươi và dậy mùi thơm là mắm đã chín, ăn được.

Trăm năm mắm ruốc làng chài
Người phụ nữ Đà Nẵng nào cũng biết làm vài ba món mắm để ăn dần trong gia đình và làm quà cho bạn bè.

Làm mắm ruốc không hề dễ dàng và phải trải qua nhiều công đoạn. Ruốc được ướp muối tùy theo tỉ lệ con ruốc lớn hay nhỏ. Sau khi muối tan ra hết, đến giai đoạn phơi ruốc rồi đem xay, ủ chín. Cuối cùng là chế biến lại và xay 4 lần để tách vỏ ruốc và đóng vào hộp. Khoảng 3kg ruốc làm được 1kg mắm. Bà Hảo bảo mỗi người chế biến đều có một bí quyết riêng và có hương vị gia truyền là vì thế. Nghề làm mắm ruốc tuy đơn giản nhưng cần có kinh nghiệm mới tạo ra sản phẩm thơm ngon, hợp vệ sinh.

Nhưng yếu tố quyết định mắm ngon hay dở phụ thuộc vào lúc phơi, ủ chín sao cho không sớm cũng không muộn. Phơi ruốc vừa đủ độ héo, chứ không để đến lúc khô. Còn ủ thì thời gian vừa phải. Thời gian ủ mắm thường từ 6 đến 8 tháng. Ruốc có màu nâu tím, vị ngọt. Trước đây khi chưa có bột ngọt, người ta thường dùng ruốc để thay bột ngọt, thức ăn sẽ có vị ngon ngọt hơn. Muốn ruốc thật thơm ngon cần thêm gia vị. Gia vị chủ yếu của mắm ruốc là gừng, riềng giã nhỏ, vắt một ít nước chanh là vừa. Mắm ruốc để ăn không với cơm cũng ngon. Muốn chấm rau, cho thêm ít nước sôi hoặc nước cơm cho loãng ra là có một thứ nước chấm rất đặc trưng của vùng biển.

Trăm năm mắm ruốc làng chài

Những công đoạn sơ chế nguyên liệu, ủ muối hay chưng cất đều được tiến hành kỹ lưỡng để tạo ra sản phẩm mắm ruốc với chất lượng tốt nhất.

Còn theo bà Trần Thị Huệ, nghề làm mắm ruốc không phải đầu tư vốn nhiều, có thể tranh thủ thời gian rảnh để làm. Trong khi nhiều nơi ngày càng cải tiến việc sản xuất mắm ruốc để làm sao có lợi nhuận cao nhất thì gia đình bà vẫn duy trì công thức chế biến truyền thống. Những công đoạn sơ chế nguyên liệu, ủ muối hay chưng cất đều được tiến hành kỹ lưỡng để tạo ra sản phẩm mắm ruốc với chất lượng tốt nhất.

“Mình sử dụng công nghệ mới, phương thức mới chỉ nhằm giúp rút ngắn thời gian và tăng năng suất, còn chất lượng, hương vị truyền thống của sản phẩm thì không bao giờ được thay đổi” - bà Huệ cho biết. Gia đình bà không làm mắm ruốc theo mùa vụ như đa số những hộ dân khác đang theo nghề này do luôn chủ động được nguyên liệu đầu vào. Vì vậy, xưởng sản xuất mắm ruốc của bà có thể chưng cất mắm quanh năm, kể cả những khi mất mùa, tàu thuyền không ra khơi đánh bắt được. Bà Huệ tự tìm ra cách bảo quản, trữ kho nguyên liệu tốt nhất, nên không sợ thời tiết xấu kéo dài. Bởi vậy nên cơ sở làm mắm ruốc của bà lúc nào cũng có sản phẩm bán cho khách hàng.

Trăm năm mắm ruốc làng chài

Mắm ruốc Đà Nẵng từ món ăn dân dã hằng ngày của người dân xứ Quảng giờ đang trở thành một thương hiệu ẩm thực có sức cạnh tranh cao trên thị trường.

Mắm ruốc của Đà Nẵng từ lâu đã trở thành đặc sản rất riêng của xứ Quảng này, đóng vai trò quan trọng trong nghệ thuật văn hoá ẩm thực Đà Nẵng. Người phụ nữ Đà Nẵng nào cũng biết làm vài ba món mắm để ăn dần trong gia đình và làm quà cho bạn bè. Chợ Đà Nẵng nào hầu như cũng có hàng mắm ruốc, ở chợ Cồn còn hình thành nên cả một "phố mắm" tấp nập nhộn nhịp suốt ngày đêm bán đủ loại mắm đặc sản của Đà Nẵng. Mắm ruốc Đà Nẵng từ món ăn dân dã hằng ngày của người dân xứ Quảng giờ đang trở thành một thương hiệu ẩm thực có sức cạnh tranh cao trên thị trường.

Trăm năm mắm ruốc làng chài
Ruốc biển khô và mắm ruốc là đặc sản của Đà Nẵng mùa này.

Không chỉ cung cấp mắm ruốc cho các địa phương trong nước như Hà Nội, TPHCM, các tỉnh miền trung và Tây nguyên, nhiều cơ sở sản xuất mắm ruốc ở Đà Nẵng đã xuất khẩu món ăn dân dã này sang nhiều quốc gia như Mỹ, Pháp, Úc, Nhật… nơi mà cộng đồng người Việt sinh sống đông đúc. Để rồi mỗi khi được thưởng thức hương vị món ăn dân dã này, nhiều người lại rưng rưng nhớ về quê cũ.

DAFO thăm và chúc Tết Bunpimay Lãnh sự quán Lào tại Đà Nẵng DAFO thăm và chúc Tết Bunpimay Lãnh sự quán Lào tại Đà Nẵng
Sáng ngày 7/4/2021, ông Nguyễn Ngọc Bình – Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị TP Đà Nẵng (DAFO) và các cán bộ của DAFO đã đến thăm, chúc Tết Tổng Lãnh sự quán nước CHDCND Lào tại Đà Nẵng nhân dịp Tết cổ truyền Bunpimay (năm thứ 2564 Phật lịch) của nhân dân các bộ tộc Lào..
Đà Nẵng dành hơn 15 nghìn tỷ đồng để xây dựng 'Thành phố môi trường' Đà Nẵng dành hơn 15 nghìn tỷ đồng để xây dựng 'Thành phố môi trường'
UBND thành phố Đà Nẵng vừa ban hành Quyết định số 1099/QĐ-UBND ngày 2-4-2021 phê duyệt Đề án “Xây dựng Đà Nẵng - Thành phố môi trường” giai đoạn 2021 – 2030, với tổng kinh phí 15.546 tỷ đồng.
Bãi biển Đà Nẵng đông nghịt du khách ngày nắng Bãi biển Đà Nẵng đông nghịt du khách ngày nắng
Thời tiết ở Đà Nẵng có nắng gắt vào buổi trưa, sáng sớm và chiều tối trời dịu mát. Từ 16h, nhiều người tìm đến tắm biển, ngồi hóng mát, tập thể dục và chụp ảnh.

Minh Ngọc

Đường dẫn bài viết: https://thoidai.com.vn/tram-nam-mam-ruoc-lang-chai-136102.html

In bài viết