Giữ gìn nét truyền thống văn hóa trên Cao nguyên đá Đồng Văn

16:19 | 06/01/2021

Cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang trải rộng trên 4 huyện Mèo Vạc, Đồng Văn, Yên Minh và Quản Bạ với nhiều đặc trưng riêng như thiên nhiên, văn hóa, có giá trị rất lớn đối với ngành Du lịch Hà Giang. Tuy nhiên nhiều giá trị văn hóa đậm đà bản sắc riêng của Cao nguyên đá có nguy cơ bị mai một.
Ấn tượng giải đua ngựa trên cao nguyên Bắc Hà Ấn tượng giải đua ngựa trên cao nguyên Bắc Hà
Cao nguyên đá Hà Giang đẹp ngỡ ngàng trong tiết thu Cao nguyên đá Hà Giang đẹp ngỡ ngàng trong tiết thu
Hà Giang: Nét kiến trúc độc đáo của bờ rào đá dân tộc Mông Hà Giang: Nét kiến trúc độc đáo của bờ rào đá dân tộc Mông

Hà Giang là tỉnh miền núi có trên 19 dân tộc anh em cùng sinh sống, với bề dày truyền thống văn hóa, các di tích lịch sử mà khó nơi nào có được. Không giống với bất kỳ một địa danh nào trên dải đất hình chữ S, đến Hà Giang, đặc biệt là 4 huyện vùng Cao nguyên đá (Đồng Văn, Mèo Vạc, Yên Minh, Quản Bạ), du khách có thể thấy được những sản phẩm kết tinh từ truyền thống văn hóa độc đáo của con người nơi đây.

Mỗi dân tộc đều có những nét văn hóa riêng biệt, tất cả tạo nên một Hà Giang đầy cuốn hút. Chắc hẳn ai đến với Cao nguyên đá cũng từng được một lần đắm say trong tiếng khèn Mông dìu dặt, mê đắm với tiếng sáo hòa với âm thanh của đại ngàn, hóa thân vào cô gái Lô Lô xinh đẹp, ngắm phụ nữ Mông lặng lẽ bên khung dệt vải lanh. Đặc biệt nhất phải kể đến những trải nghiệm nơi chợ phiên vùng cao, chếnh choáng với rượu ngô men lá thơm nồng…

Lễ hội Gầu tào của dân tộc Mông, xã Đường Thượng (Yên Minh).
Lễ hội Gầu tào của dân tộc Mông, xã Đường Thượng (Yên Minh).

Hà Giang vẫn được biết đến với mùa hoa tam giác mạch hồng rực trên Cao nguyên đá Đồng Văn, nhưng phải ai đã đi mới biết, nơi đây còn rất nhiều điều thú vị đang chờ đón du khách khám phá. Hà Giang còn có 11 hùng quan mà nổi bật trong đó là “tứ đại kỳ quan”: Cao nguyên đá Đồng Văn, Dinh thự họ Vương, cột cờ Lũng Cú và con đường Hạnh phúc.

Nhắc đến Dinh thự họ Vương, một tòa dinh thự bề thế giữa Cao nguyên đá khắc nghiệt, một kiến trúc nguyên vẹn hình chữ “Vương” in dấu giữa trời xanh nơi biên cương Tổ quốc. Được ví như một hòn ngọc xanh giữa lòng công viên địa chất Cao nguyên đá Đồng Văn, trải bao tháng năm lịch sử, Dinh thự họ Vương vẫn sừng sững khoe vẻ đẹp giữa núi rừng Tây Bắc. Trong đó, có lẽ kiến trúc độc đáo chính là điều tạo nên sức hấp dẫn của tòa dinh thự này.

Hay như khu chợ phố cổ Đồng Văn (Hà Giang), được hình thành từ đầu thế kỷ XX, ban đầu chỉ có vài gia đình người Mông, người Tày và người Hoa sinh sống, dần dần có thêm nhiều cư dân địa phương khác tìm đến. Nhìn tổng thể, khu phố cổ mang đậm dấu ấn kiến trúc của người Hoa với những ngôi nhà hai tầng lợp ngói âm dương, những chiếc đèn lồng đỏ cao cao... Đây là lối kiến trúc có từ lâu đời của đồng bào các dân tộc tại 4 huyện Cao nguyên đá nhằm chống lại nhiệt độ lạnh giá của mùa Đông và giữ cho không gian nhà ở được mát mẻ vào mùa Hè.

Trong những năm qua, công tác bảo tồn, gìn giữ văn hóa các dân tộc gắn với phát triển du lịch tại các huyện vùng Công viên địa chất đã có bước phát triển và đạt kết quả quan trọng. Để bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống đó, tỉnh chỉ đạo triển khai thực hiện các biện pháp khôi phục, lưu giữ thông qua việc tổ chức, phục dựng những lễ hội truyền thống như: Lễ hội Khèn Mông, lễ cúng thần rừng của người Lô Lô xã Lũng Cú, lễ hội Gầu tào của dân tộc Mông; lễ đua cá chép ruộng của người Tày ở Yên Minh, Lễ cúng thần rừng của người Cờ Lao ; bảo tồn, khôi phục những làn điệu dân ca của địa phương.

Nhiều ngôi nhà ở vùng Cao nguyên đá lợp mái bằng prô xi măng thay cho ngói âm dương truyền thống.
Nhiều ngôi nhà ở vùng Cao nguyên đá lợp mái bằng prô xi măng thay cho ngói âm dương truyền thống.

Cùng đó, tỉnh quan tâm đầu tư, nâng cấp các di tích, điểm du lịch quan trọng, thu hút du khách, đảm bảo giữ nguyên vẹn những giá trị văn hóa lâu đời. Tại các huyện, thành phố, phong trào văn hóa ở cơ sở phát triển mạnh và hoạt động ngày một đổi mới đã góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần và vật chất của nhân dân trên địa bàn. Hệ thống Hội nghệ nhân dân gian hoạt động hiệu quả góp phần tích cực trong việc truyền dạy, gìn giữ văn hóa truyền thống của đồng bào và thúc đẩy phong trào văn nghệ quần chúng. Tại các xã, nhiều hợp tác xã, tổ, nhóm sở thích được ra đời như các tổ dệt vải lanh, vẽ sáp ong trên vải lanh, nhóm thêu thổ cẩm, may mặc trang phục truyền thống ngày càng thu hút đông đảo các thành viên tham gia. Đặc biệt, nhằm giáo dục cho thế hệ trẻ về giá trị văn hóa của đồng bào các dân tộc, Đề án “Đưa văn hóa truyền thống vào giảng dạy tại các trường học trên địa bàn tỉnh” phát huy hiệu quả tích cực. Nhờ đó, các em học sinh đã nhận thức rõ nét về văn hóa truyền thống của cha ông, tạo sự lan tỏa tích cực trong thế hệ trẻ.

Những ngày đầu Xuân mới trên rẻo cao, hình ảnh con người hòa lẫn vào màu hoa mận trắng, hoa đào hồng làm say mê bao trái tim. Thiên nhiên, con người cùng với văn hóa Cao nguyên đá đã tạo nên bức tranh đầy màu sắc; trong đó, văn hóa đồng bào các dân tộc nơi đây chính là điểm nhấn của bức tranh ấy. Tạm quên đi lo âu những ngày cuối năm để sống, trải nghiệm đa dạng văn hóa nơi Cực Bắc của Tổ quốc, nơi có sự giao thoa hài hòa của nhiều nền văn hóa tươi đẹp, để thấy một Hà Giang thật cuốn hút.

Mèo Vạc, điểm dừng chân hấp dẫn trên hành trình khám phá cao nguyên đá Đồng Văn Mèo Vạc, điểm dừng chân hấp dẫn trên hành trình khám phá cao nguyên đá Đồng Văn
Nổi bật giữa màu xám của núi đá, Làng Văn hóa du lịch cộng đồng (VHDLCĐ) thôn Pả Vi, xã Pả Vi (huyện Mèo Vạc, Hà Giang) tạo được dấu ấn với du khách khi có dịp dừng chân trên hành trình khám phá cao nguyên đá Đồng Văn.
"Tứ đại đỉnh đèo" Mã Pí Lèng ở đâu?
Mã Pí Lèng là một trong bốn đỉnh đèo hùng vĩ và hiểm trở nhất đất nước. Nằm trên con đường Hạnh Phúc nối liền thị trấn Đồng Văn và Mèo Vạc, Mã Pí Lèng thuộc địa phận tỉnh Hà Giang với chiều dài khoảng 20 km.
Tòa nhà bê tông trên đỉnh Mã Pí Lèng: Dân mạng bức xúc đòi tẩy chay Tòa nhà bê tông trên đỉnh Mã Pí Lèng: Dân mạng bức xúc đòi tẩy chay
Tòa nhà Mã Pì Lèng Panorama – tòa nhà bê tông trên đỉnh Mã Pí Lèng (Mèo Vạc, Hà Giang) đang bị dân mạng bức xúc đòi tẩy chay vì làm phá vỡ cảnh quan thơ mộng của thiên nhiên nơi đây.

Quỳnh Anh (TH)

Đường dẫn bài viết: https://thoidai.com.vn/giu-gin-net-truyen-thong-van-hoa-tren-cao-nguyen-da-dong-van-128166.html

In bài viết