Nhiều tờ khai xuất khẩu gạo kiểu "giữ chỗ"?

Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho biết việc xuất khẩu gạo theo văn bản số 1106/QĐ-BCT của Bộ Công thương có vấn đề: Nhiều doanh nghiệp chưa tập kết hàng, tập kết chưa đủ mà chỉ "giữ chỗ", ngày đăng ký của một số tờ khai "tự động" bị lùi về 10/4.

Mở tờ khai hải quan xuất khẩu gạo "gặp vấn đề", Tổng cục Hải quan nói gì?

Kiến nghị xuất khẩu 400 nghìn tấn gạo, nâng gạo dự trữ lên hơn gấp đôi

Hiệp hội Lương thực Việt Nam ngày 15/4 đã báo cáo nhanh về tình hình khai báo hải quan của các hội viên trong Hiệp hội là thương nhân xuất khẩu gạo sau khi văn bản số 1106/QĐ-BCT của Bộ Công thương có hiệu lực từ lúc 0h ngày 11/4.

Báo cáo nhấn mạnh: Ngoài việc nhiều thương nhân không nhận được thông tin chính nào từ phía cơ quan có trách nhiệm về thời gian mở hệ thống đăng ký tờ khai xuất khẩu, họ còn gặp nhiều vấn đề bất cập khác mà chưa giải thích được.

Theo đó, nhiều tờ khai đăng ký hải quan kể từ thời điểm 0h ngày 11/4 đã có số tờ khai và đã phân vào luồng đỏ. Đến ngày 13/4, khi tái kiểm tra trên hệ thống hải quan cập nhật, lại thấy ngày đăng ký của các tờ khai này "tự động" bị lùi về 10/4 - thời điểm văn bản chưa có hiệu lực.

Hiệp hội cho biết có ít nhất 03 trường hợp thương nhân như vậy. Hiện, các thương nhân vẫn chưa tìm được câu trả lời cho tình huống này.

Thậm chí, có cả trường hợp các tờ khai hải quan đã có số tờ khai nhưng chưa phân luồng, đã được ghi nhận trước đó, đến thời diềm sáng ngày 14/4 lại bị mạng hải quan xóa bỏ khi chưa đủ 15 ngày theo quy định.

Về vấn đề hệ thống đăng ký tờ khai hải quan mở vào lúc 0h ngày 12/4, theo phản ánh bằng văn bản chính thức của một số thương nhân, có ghi nhận tình trạng "trong số các thương nhân truyền được tờ khai rạng sáng ngày 12/4, có không ít thương nhân chưa tập kết hàng ở cảng thời điểm đó hoặc tập kết chưa đủ mà chỉ truyền tờ khai để giữ chỗ".

Nhiều doanh nghiệp bức xúc với cách vận hành xuất khẩu gạo vừa qua (Ảnh minh hoạ: Tiền Phong)

Trong khi đó, rất nhiều thương nhân đã tập kết hàng hoá sẵn sàng, đảm bảo đầy đủ điều kiện để đăng ký tờ khai chờ thông quan ở cảng chờ xếp tàu, đóng container mà vẫn chưa truyền được tờ khai hải quan. Trong số này, thậm chí có lô hàng đã đóng container trước ngày 24/3, tính đến nay đã hơn 20 ngày lưu container lưu bãi.

Thực trạng này khiến các thương nhân bị thiệt hại rất nặng nề khi phải gánh chịu các chi phí không nhỏ phát sinh tại cảng: Phí lưu bãi, lưu container; chi phí vận chuyển container hàng hóa từ kho lên cảng: chi phí nâng hạ; chi phí đảo chuyền; chi phí sản xuất; chi phí bao bì; chi phí xuất khẩu (giám định, khử trùng, kiểm dịch,...); lãi suất ngân hàng: bị phạt bôi thường họp đồng...

Ngoài ra, từ một số phản ánh của các thương nhân cho thấy việc phân bỏ hạn ngạch thông qua hình thức đăng ký hải quan trừ lùi như hiện nay chưa gắn liền với nghĩa vụ thu mua lúa gạo trong dân của một số thương nhân, cũng như quy mô, năng lực giao dịch hiệu quả thực tế của các thương nhân.

Các thương nhân cũng ghi nhận dấu hiệu cạnh tranh chưa lành mạnh trong giao dịch thương mại như khó khăn trong thuê bãi container, thuê tàu vì đây là một trong các điều kiện để thông quan. Đặc biệt, một số thương nhân chào bán giá thấp để lấy hợp đồng đăng ký hạn ngạch.

Nhấn mạnh những khó khăn của các thương nhân xuất khẩu gạo lúc này, Hiệp hội Lương thực Việt Nam kiến nghị hủy toàn bộ tờ khai đã được truyền của doanh nghiệp tại hệ thống nếu phát hiện tình trạng không có tàu tại phao, khai khống số lượng, không xuất trình được hàng hóa khi kiểm hóa của các thương nhân.

"Việc xuất khẩu bị đình trệ nhưng các chi phí sản xuất, chi phí quản lý, tiền lương,... vẫn phát sinh và thậm chí mỗi một ngày trôi qua chất lượng gạo hàng hóa đó cùng bị ảnh hưởng. Do đó, nếu các lô hàng trên không được thông quan và xuất khẩu, các thương nhân sẽ bị thiệt hại nặng nề lên đến hàng tỷ đồng, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh, sự sống còn của các thương nhân, thậm chí là ảnh hưởng đến vấn đề an sinh xã hội", Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho biết.

Gần 56 nghìn tấn gạo đang chờ xuất tại cảng và đóng tại kho Theo báo cáo của Hiệp hội, qua báo cáo của 41 thương nhân thì số lượng gạo các loại đã nhận được số tờ khai, được phân luồng đỏ, đang chờ thông quan (mở tờ khai trong ngày 12/4) là 58.209 tấn. Số lượng gạo đã nhận được tờ khai được phân luồng đỏ, nhưng không dược ghi nhận (mở tờ khai trong ngàv 11/4 và 13/4) là 14.268 tấn. Số lượng gạo các loại đã nhận được số tờ khai, tuy nhiên chưa được phân luồng là 18.193 tấn. Số lượng gạo các loại chưa mở được tờ khai, đang chờ xuất tại cảng và hàng đóng tai kho là 55.782 tấn.

Thủ tướng: Việc xuất khẩu gạo cần phải xem xét kỹ lưỡng, thận trọng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, việc xuất khẩu gạo trong bối cảnh hiện nay cần phải xem xét kỹ lưỡng, thận trọng; trước ...

Bộ Công Thương kiến nghị cho xuất khẩu gạo trở lại Bộ Công thương vừa có đề xuất Thủ tướng cho phép tiếp tục xuất khẩu gạo lại trở lại trong thời gian tới nhưng có sự kiểm ...

Tạm dừng ký hợp đồng xuất khẩu gạo mới Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc về kiểm tra, ...