Xác suất, thống kê là gì? Vì sao học sinh lớp 2 đã phải học?

Theo thông tin từ GS.TS Ngô Hoàng Long (ĐH Sư Phạm Hà Nội), học sinh lớp 2 sẽ được học cả hai nội dung thống kê, xác suất - chương trình học trước đây chỉ được dạy trong một thời lượng hạn chế, áp dụng với độ tuổi nhỏ nhất là học sinh lớp 4.

Học sinh được nhận học bổng ASEAN sẽ bắt đầu học tại Singapore từ 2020

Trẻ học lớp 1, có cần học thêm hay không?

Học sinh, sinh viên nào được miễn, giảm học phí năm 2019-2020?

Xác suất, thống kê là gì?

Thống kê là một phần toán học của khoa học, gắn liền với tập hợp dữ liệu, phân tích, giải thích hoặc thảo luận về một vấn đề nào đó, và trình bày dữ liệu, hay là một nhánh của toán học.

Định nghĩa thống kê về xác suất có ưu điểm lớn là không đòi hỏi những điều kiện áp dụng như đối với những định nghĩa cổ điển. Nó hoàn toàn dựa trên các quan sát thực tế để làm cơ sở kết luận về xác suất xảy ra của một biến cố.

Dựa vào đó, có thể hiểu thống kê toán học là một phương pháp khoa học phân tích và xử lý dữ liệu có được nhờ các thí nghiệm, các cuộc điều tra nghiên cứu các hiện tượng tự nhiên, các vấn đề kỹ thuật cũng như các vấn đề xã hội. Những dữ liệu ở đây có thể là những đặc tính định tính, cũng có thể là những đặc tính định lượng. Theo đó, từ những dữ liệu thu thập được, dựa vào các quy luật xác suất để đưa ra những quyết định, những đánh giá và các dự báo về những hiện tượng đang được thí nghiệm hoặc đang được quan sát là mục đích của thống kê toán học.

Còn xác suất là độ đo của toán học để đo tính phi chắc chắn của khả năng xảy ra một sự kiện (biến cố).

Theo Wiki, từ xác suất (probability) bắt nguồn từ chữ probare trong tiếng Latin và có nghĩa là "để chứng minh, để kiểm chứng". Hiểu một cách đơn giản, probable là một trong nhiều từ dùng để chỉ những sự kiện hoặc kiến thức chưa chắc chắn, và thường đi kèm với các từ như "có vẻ là", "mạo hiểm", "may rủi", "không chắc chắn" hay "nghi ngờ", tùy vào ngữ cảnh.

Trước đây, thống kê được dạy một thời lượng hạn chế ở lớp 4, lớp 5 và lên THCS học sinh được học ở lớp 7, lớp 10 và xác suất chỉ xuất hiện ở lớp 11. (Ảnh: Internet)

Mục đích của thống kê, xác suất

Toán thống kê là ứng dụng của toán học để thống kê, ban đầu được hình thành như là khoa học và công cụ của nhà nước – tập hợp dữ liệu và phân tích các dữ liệu về một đất nước: kinh tế, đất đai, quân sự, dân số...

Thống kê đóng vai trò là một công cụ quan trọng trong cơ sở sản xuất kinh doanh. Nó được sử dụng để hiểu hệ thống đo lường biến động, kiểm soát quá trình (như trong kiểm soát quá trình thống kê hoặc thông qua hệ thống), cho dữ liệu tóm tắt, và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu.

Tương tự, trong cuộc sống hàng ngày, xác xuất cũng có ảnh hưởng không nhỏ bởi đó chính là việc xác định rủi ro và trong buôn bán hàng hóa. Thậm chí, Chính phủ cũng áp dụng các phương pháp xác suất để điều tiết môi trường hay còn gọi là phân tích đường lối...

Vì sao học sinh lớp 2 đã phải học xác suất, thống kê?

Theo PGS.TS Ngô Hoàng Long, học sinh cần phải có kỹ năng tư duy về mặt thống kê và xác suất để vận dụng xử lý, phân tích thông tin. (Ảnh: Internet)

Đứng trước những thông tin về việc học sinh lớp 2 phải học xác suất, thống kê theo chương trình học mới, lý giải về việc đưa nội dung này vào dạy học từ lớp 2, GS Long cho biết, ngoài các kỹ năng tư duy cơ bản thì học sinh ngày nay cần phải có kỹ năng tư duy về mặt thống kê và xác suất để vận dụng xử lý, phân tích thông tin. Việc có kiến thức về xác suất, thống kê sẽ giúp học sinh có nhận thức và khả năng đưa ra những quyết định đúng đắn hơn, Tiền Phong thông tin.

Đồng thời, giải thích thêm về lý do thống kê và xác suất được định hướng là một trong ba mảng kiến thức quan trọng của môn Toán ở chương trình phổ thông mới, PGS.TS Ngô Hoàng Long nêu rõ: "Chúng ta biết công dân của thế kỷ 21 thì ngoài các kỹ năng tư duy cơ bản cần phải có kỹ năng tư duy về mặt thống kê và xác suất. Bởi xã hội hiện đại ngày nay có rất nhiều luồng thông tin và vấn đề đặt ra giờ đây không phải chỉ là biết thông tin mà còn phải biết phân tích, xử lý các thông tin mà mình nhận được. Việc có kiến thức về xác suất và thống kê sẽ giúp học sinh nói riêng và công dân nói chung có nhận thức và khả năng đưa ra những quyết định đúng đắn và tốt hơn.", theo Vietnamnet.

Theo GS.TS Ngô Hoàng Long, chương trình giáo dục phổ thông mới sắp được áp dụng từ năm học 2020-2021, nội dung cốt lõi của môn Toán được tích hợp xoay quanh 3 mạch kiến thức chính: Số, Đại số và Một số yếu tố giải tích; Hình học và Đo lường; Thống kê và Xác suất. Trong đó, Thống kê và Xác suất được xác định là một thành phần bắt buộc của giáo dục toán học trong nhà trường, nhằm tăng cường tính ứng dụng và giá trị thiết thực của giáo dục toán học. Cụ thể, trong chương trình phổ thông mới, thống kê và xác suất sẽ được đưa vào giảng dạy bắt đầu từ lớp 2 đến lớp 12, với chương trình mang tính đồng tâm và nâng cao dần. Thời lượng của mạch kiến thức thống kê và xác suất tương đối cao trong chương trình mới và tăng dần theo từng khối lớp. Cụ thể, ở cấp tiểu học, nội dung này chiếm khoảng 3% tổng thời lượng chương trình môn Toán và được nâng dần lên, đến cấp THPT chiếm khoảng 14%.