Vì sao cổ phần hoá, thoái vốn nhà nước vẫn chậm tiến độ?

Theo đại diện Bộ Tài chính, tiến độ triển khai cổ phần hóa trong năm 2018 còn chậm, chưa đạt kế hoạch. Tình hình thoái vốn trong năm 2018 cũng gặp tình trạng tương tự khi chỉ thực hiện được một phần ba kế hoạch.

Cổ phần hoá, thoái vốn nhà nước năm 2018 chậm, chưa đạt yêu cầu Sơ kết 6 tháng đầu năm cổ phần hoá, thoái vốn nhà nước Chậm cổ phần hóa DNNN, vì đâu ra nông nỗi?

Theo ông Đặng Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Tài chính Doanh nghiệp, Bộ Tài chính cho biết: Trong năm 2018, đã có 23 doanh nghiệp (DN) được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa (CPH) với tổng giá trị DN là 31.706 tỷ đồng, trong đó giá trị vốn Nhà nước là 16.739 tỷ đồng.

Lũy kế giai đoạn 2016 - 2018, đã có 159 DN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án CPH với tổng giá trị DN là 442.275 tỷ đồng, trong đó giá trị vốn Nhà nước là 206.024 tỷ đồng.

Ông Đặng Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp, Bộ Tài chính.

Cũng theo đại diện Bộ Tài chính, trong năm 2018 đã có 28 DN thực hiện bán cổ phần lần đầu với giá trị cổ phần bán ra là 13.950 tỷ đồng, thu về 21.827 tỷ đồng.

Theo kế hoạch, trong năm 2018 phải CPH được 64 DN nhưng chỉ có 23 DN thực hiện CPH. Vì vậy, năm 2019, phải cộng dồn thêm 40 DN chưa CPH so với kế hoạch năm là 19 DN.

Về tình hình thoái vốn, ông Đặng Quyết Tiến cho biết: Năm 2018, các DN đã thoái được 8.640 tỷ đồng, thu về 19.618 tỷ đồng. Ngoài ra, các Tập đoàn, Tổng công ty nhà nước thực hiện thoái 6.598 tỷ đồng, thu về 15.887 tỷ đồng.

Lũy kế giai đoạn 2016 – 2018, cả nước đã thoái được 22.064 tỷ đồng, thu về 165.956 tỷ đồng.

Đại diện Bộ Tài chính cho biết có nhiều nguyên nhân dẫn đến CPH, thoái vốn Nhà nước chậm, chưa đạt kế hoạch đề ra, bao gồm cả nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan.

Công tác thoái vốn, CPH tại Tổng công ty Thép chưa đạt kế hoạch. Ảnh minh hoạ.

Về nguyên nhân khách quan, ông Tiến lấy ví dụ: DN Nhà nước có quy mô lớn, quản lý nhiều tài sản nhà nước, nhất là đất đai. Vì quy mô DN lớn nên cũng tồn tại nhiều tính chất phức tạp, nếu là DN nhỏ, đất đai không có thì sẽ dễ CPH hơn.

Ngoài ra, tiến độ CPH chậm còn do vướng mắc từ phía DN. Ông Tiến lấy ví dụ như việc cổ phần hoá Mobifone, phải xử lý xong vụ AVG thì mới tiến hành CPH được.

Bên cạnh những nguyên nhân khách quan thì có nguyên nhân chủ quan là có người làm sai. Chẳng hạn như Ngân hàng Agribank là hệ thống ngân hàng lớn nên khởi động 1,5 năm rồi mà phương án sử dụng đất vẫn chưa thể hoàn thành theo quyết định, nên chưa CPH được.

Đối với công tác thoái vốn, theo ông Tiến, nguyên nhân chậm là do các DN còn lúng túng. Một số dự án bất động sản thua lỗ nên xử lý không dễ. Ví dụ như Tổng công ty Giấy Việt Nam, có nhà máy bột giấy Phương Nam, đấu giá 3-4 lần nhưng không có nhà đầu tư nào mua.

Hay như Tổng công ty Thép, muốn thoái vốn ở dự án Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2, có thể bán cả DN nhưng muốn bán lại phải xử lý tồn tại tranh chấp pháp lý giữa nhà thầu và chủ đầu tư.