Boeing 737 Max 8: Từ đỉnh cao tự hào tới tương lai mờ mịt

Trong vòng chưa đầy 5 tháng, đã liên tiếp xảy ra 2 vụ tai nạn hàng không thảm khốc của dòng máy bay Boeing 737 Max 8. Trước đó, 737 Max 8 là niềm tự hào của Boeing, được thế giới ca ngợi bằng rất nhiều mỹ từ như “bán chạy nhất”, “đáng tin cậy nhất” hay “được ưa thích nhất”.

Boeing 737 Max 8: Máy bay bán chạy nhất lịch sử vì sao khủng hoảng? Thêm hãng hàng không ngừng bay Boeing 737 Max 8 "Tìm thấy xác máy bay Boeing 737 của Lion Air dưới đáy biển"

Hiện trường vụ tai nạn máy bay Boeing 737 Max 8 của hãng hàng không Ethiopian Airlines. Ảnh: AP

Thảm kịch hàng không “gọi tên” Boeing 737 Max 8

Sáng 10/3, chỉ sau vài phút cất cánh, chiếc Boeing 737 Max 8 mang số hiệu ET 302 của hãng hàng không Ethiopian Airlines bất ngờ mất liên lạc, sau đó rơi xuống một cánh đồng ở ngoại ô thủ đô Addis Abada (Ethiopia). Toàn bộ 157 hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng sau tai nạn, trong đó có nhiều công dân của hơn 30 quốc gia.

Trước đó chỉ hơn 4 tháng trước, ngày 29/10/2018, một chiếc Boeing 737 Max 8 của hãng hàng không Lion Air (Indonesia) cũng lao xuống biển sau 13 phút rời khỏi đường băng. Toàn bộ 189 hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng. Kết quả điều tra ban đầu cho thấy thiết bị cảm biến lưu lượng không khí dùng để đo vận tốc đã gặp sự cố.

Hai vụ tai nạn thảm khốc, với cùng một dòng máy bay Boeing 737 Max 8, khiến cả thế giới choáng váng, Dư luận dấy lên nhiều nghi vấn về 737 Max 8 - dòng máy bay mới nhất của Boeing, nằm trong “gia đình” 737 có uy tín về độ an toàn cũng như lịch sử hoạt động bền bỉ suốt nửa thế kỷ qua.

Chuyên gia phân tích hàng không của truyền hình CNN (Mỹ), cựu Tổng thanh tra Bộ Giao thông Mỹ, bà Mary Schiavo nhận định: “Điều này rất đáng ngờ. Ở đây, chúng ta có một mẫu máy bay mới, đã bị rơi 2 lần trong năm. Điều này gióng lên hồi chuông báo động trong ngành công nghiệp hàng không”.

Thông số kỹ thuật máy bay Boeing 737 Max 8. Đồ hoạ: BBC

Vì đâu nên nỗi, Boeing 737 Max 8?

Hiện chưa có kết quả điều tra chính thức về nguyên nhân dẫn tới vụ tai nạn thảm khốc đối với chiếc Boeing 737 Max 8 của hãng hàng không Ethiopian Airlines. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều thông tin đáng chú ý về chiếc phi cơ xấu số này.

Chiếc Boeing 737 Max 8 nói trên mới được chuyển giao cho hãng từ 4 tháng trước. Các nhà điều tra đã tìm thấy hộp đen máy bay tại hiện trường hôm 11/3, trong khi Giám đốc điều hành hãng, ông Tewolde GebreMariam tuyên bố “không hề phát hiện lỗi kỹ thuật trước chuyến bay”.

Tuy nhiên, cũng chính ông GebreMariam cho biết: Sau khi cất cánh, phi công lái chiếc máy bay gặp nạn đã báo cáo rằng mình gặp một số trục trặc và đề nghị được quay trở lại. Đề nghị này được trạm kiểm soát không lưu cho phép, song máy bay đã gặp nạn khi chưa kịp trở lại sân bay Addis Ababa và không ai biết “trục trặc” mà phi công gặp phải là gì?

Ngoài ra, theo tờ South China Morning Post, nhiều nhân chứng có mặt tại hiện trường kể lại rằng họ nhìn thấy chiếc máy bay phụt khói ở đuôi, đồng thời nghe thấy âm thanh rất lớn giống tiếng kim loại va đập trước khi máy bay rơi xuống đất.

Đây không phải lần đầu tiên Boeing 737 Max 8 dính phải bê bối kỹ thuật. Năm 2017, Boeing từng tạm dừng bay toàn bộ đội 737 Max vì lo ngại “một số bất thường trong quy trình sản xuất đĩa cho tuabin phản lực”. Trong vụ tai nạn với máy bay của hãng Lion Air, cũng dấy lên nghi ngờ về độ an toàn của hệ thống MCAS trên Boeing 737 Max 8. Theo các chuyên gia, nếu hoạt động sai, MCAS sẽ trở thành thảm hoạ.

Nếu các nhà điều tra phát hiện ra một nguyên nhân tương tự cho cả 2 vụ tai nạn, Boeing chắc chắn sẽ phải đối mặt với rắc rối lớn.

Boeing 737 Max 8 đang đối mặt tương lai u ám sau 2 vụ tai nạn thảm khốc. Ảnh minh hoạ

Tương lai mờ mịt

Kể từ khi ra mắt vào năm 1967, đã có hơn 10.000 chiếc máy bay thuộc dòng 737 được sản xuất, biến nó trở thành máy bay phản lực bán chạy nhất mọi thời đại. Số lượng Boeing 737 đang được sử dụng trên khắp thế giới là hơn 7.000 chiếc, một con số kỷ lục trong nhiều thập kỷ.

Kế thừa lịch sử đáng tự hào đó, Boeing 737 Max 8 vừa chính thức đi vào hoạt động từ năm 2017 nhưng đã được kỳ vọng sẽ thống trị phân khúc thị trường máy bay thân hẹp toàn cầu, cạnh tranh trực tiếp với Airbus 320. Theo báo cáo gần đây nhất của Boeing, 350 máy bay Max đã được bàn giao cho các hãng hàng không trên toàn thế giới và hơn 5.000 chiếc được đặt hàng.

Tuy nhiên, sau 2 vụ thảm kịch hàng không có liên quan trực tiếp tới Boeing 737 Max 8, tương lai của dòng máy bay chở khách hiện đại bậc nhất này đang dần trở nên mờ mịt.

Ngày 12/3, Cơ quan An toàn Hàng không châu Âu (EASA) thông báo cấm máy bay Boeing 737 Max vào không phận châu lục nhằm đảm bảo an toàn cho hành khách. Tiếp sau EASA, hàng loạt quốc gia như Ethiopia, Australia, Trung Quốc, Canada, Pháp, Đức, Anh, Singapore, Malaysia, Na Uy, Bỉ, Indonesia, Phần Lan và Hà Lan thông báo cấm toàn bộ Boeing 737 Max 8. Ngoài ra, có ít nhất 27 hãng hàng không ra thông báo cấm bay đối với dòng phi cơ này.

Trong ngày giao dịch đầu tiên sau vụ tai nạn, hôm 11/3, giá cổ phiếu của Boeing đã lao dốc 12% nhưng đây mới chỉ là những thiệt hại ban đầu. Nguy cơ lớn nhất đối với hãng lúc này là khả năng bị huỷ hàng loạt đơn hàng trị giá nhiều tỷ USD đến từ việc sụt giảm niềm tin.

Các hãng hàng không Việt Nam có sử dụng Boeing 737 Max? Ngày 13/3, Cục Hàng không Việt Nam quyết định tạm thời không cấp phép bay mới và đình chỉ hiệu lực bay đã cấp đối với các chuyến bay sử dụng máy bay Boeing 737 Max trong vùng trời Việt Nam. Vietjet Air – hãng hàng không nội địa có hợp đồng mua 200 máy bay Boeing 737 Max, khẳng định hãng đang theo dõi sát sao vụ việc liên quan tới mẫu tàu bay này và sẽ có quyết định về việc khai thác bay sau khi có kết luận chính thức và hướng dẫn từ các cơ quan chức trách hàng không thế giới và Cục Hàng không Việt Nam. Vietjet cũng khẳng định “luôn đặt an toàn của hành khách lên hàng đầu”.