Giữ vững vai trò hạt nhân của Mặt trận trong khối đại đoàn kết toàn dân tộc
16:03 | 19/12/2025
Ông Nguyễn Hữu Dũng, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; ông Vũ Văn Tiến, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, Trưởng Ban Tuyên giáo Cơ quan Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chủ trì Hội thảo.
 |
| Hội thảo khoa học "Vai trò nòng cốt chính trị, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc". (Ảnh: mattran.org.vn) |
Yêu cầu mới trong xây dựng đại đoàn kết toàn dân tộc
Theo thông tin từ Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam, phát biểu đề dẫn, ông Nguyễn Hữu Dũng cho biết, các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Hiến pháp, Luật MTTQ Việt Nam và nhiều văn bản khác của Đảng và Nhà nước đã xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của MTTQ Việt Nam, trong đó nhấn mạnh vai trò hạt nhân, nòng cốt của Mặt trận trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Bối cảnh xã hội mới đã và đang đặt ra nhiều vấn đề cho việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, cụ thể: việc phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc ở một số lĩnh vực, địa bàn chưa đạt hiệu quả cao, chưa khơi dậy, phát huy được tiềm năng to lớn trong nhân dân; một số chính sách còn chưa sát thực tiễn, khó khăn trong triển khai thực hiện; đời sống nhân dân, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn, phân hóa giàu - nghèo và chênh lệch vùng miền còn lớn…
 |
| Ông Nguyễn Hữu Dũng, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát biểu tại Hội thảo. (Ảnh: mattran.org.vn) |
Đặc biệt, thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội đã tiến hành sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và đi vào vận hành mô hình mới từ ngày 01/7/2025 với những đổi mới cơ bản về tổ chức và nội dung, phương thức hoạt động. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải mở rộng nghiên cứu tổng kết những những vấn đề lý luận và thực tiễn mới phát sinh trong đổi mới tổ chức bộ máy, nội dung, phương thức, mô hình hoạt động của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội hiện nay và yêu cầu xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong tình hình mới, xác định cho từng giai đoạn cho đến năm 2045.
TS Nguyễn Hữu Dũng cho biết, ngày 28/11/2023, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Kế hoạch số 21-KH/TW về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ tám, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 13 về “tiếp tục phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc”, trong đó giao cho Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chủ trì, phối hợp với các cơ quan, tổ chức liên quan nghiên cứu, xây dựng Chiến lược đại đoàn kết toàn dân tộc đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Phát huy vai trò nòng cốt của Mặt trận
Trình bày tham luận tại Hội thảo, GS.TS Trần Ngọc Đường, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Dân chủ và Pháp luật Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam nêu rõ, trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm, đường lối của Đảng, Nhà nước, MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và các hội quần chúng nhân dân là hệ thống tổ chức rộng khắp, quy tụ mọi tầng lớp nhân dân, mọi giai cấp, dân tộc, tôn giáo và người Việt Nam ở nước ngoài. Đây là nhân tố quyết định để Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội và các hội quần chúng nhân dân giữ vai trò hạt nhân, nòng cốt trong tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc.
Đồng thời, với chức năng giám sát và phản biện xã hội được quy định trong Hiến pháp năm 2013 và Luật MTTQ Việt Nam năm 2015, MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và các hội quần chúng nhân dân trở thành những chủ thể trong cơ chế nhân dân kiểm soát quyền lực Nhà nước.
 |
| GS.TS Trần Ngọc Đường, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Dân chủ và Pháp luật Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phát biểu tại Hội thảo. (Ảnh: mattran.org.vn) |
"Thông qua việc thực hiện chức năng giám sát và phản biện xã hội, không những Mặt trận tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và các hội quần chúng nhân dân góp phần xây dựng Nhà nước thực sự là Nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân mà còn tạo nên sự đồng thuận và đoàn kết xã hội", GS.TS Trần Ngọc Đường phát biểu.
PGS.TS. Lê Bá Trình, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho rằng, cần thống nhất nhận thức, đồng lòng và quyết tâm đổi mới mô hình tổ chức tổ chức, phương thức hoạt động của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội trong giai đoạn mới. Từ nay đến năm 2030, công tác nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn cần làm rõ những nội dung phù hợp, chỉ ra những "độ vênh" giữa lý luận và thực tiễn để kịp thời đề xuất điều chỉnh, bổ sung, tạo sự thống nhất trong nhận thức và hành động.
Cùng với đó, việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong hệ thống Mặt trận, tiếp tục hoàn thiện sắp xếp tổ chức, ổn định bộ máy sau hợp nhất, làm rõ vai trò chủ trì phối hợp của Ủy ban MTTQ Việt Nam và trách nhiệm phối hợp của các tổ chức thành viên là những yêu cầu cấp thiết.
Đề cập đến vai trò của các hội, TS Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Khoa học hành chính Việt Nam cho rằng, cần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và các cấp ủy Đảng, thực hiện việc quản lý nhà nước đối với hội theo hướng hiện đại, hiệu quả; đồng thời đổi mới tư duy, bảo đảm các hội thực sự là tổ chức tự nguyện, tự chủ, tự quản, tự chịu trách nhiệm, không chồng chéo chức năng, nhiệm vụ, hoạt động thực chất khi trực thuộc MTTQ Việt Nam.
TS Trần Anh Tuấn cũng kiến nghị, cần xem xét sửa lại các tiêu chuẩn để kết nạp các hội trở thành thành viên của MTTQ Việt Nam và xác định trách nhiệm của hội là thành viên, các hội trực thuộc MTTQ Việt Nam trên các phương diện: thể chế, cơ chế, nội dung, chính sách đãi ngộ, nguồn lực...
 |
| Các đại biểu tham dự Hội thảo. (Ảnh: mattran.org.vn) |
Các tham luận tại Hội thảo đã làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn khẳng định vai trò nòng cốt chính trị của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; khẳng định Mặt trận là cầu nối giữa Đảng - Nhà nước - Nhân dân, đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, qua đó góp phần ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường đồng thuận xã hội. Hội thảo cũng đã cung cấp nhiều luận cứ quan trọng, làm rõ những yếu tố mới của bối cảnh xã hội tác động đến việc phát huy vai trò của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, là cơ sở để nghiên cứu, đề xuất Chiến lược đại đoàn kết toàn dân tộc đến năm 2030, tầm nhìn 2045.
Phan Anh