Daniel Ellsberg - người bạn Mỹ của Việt Nam qua đời
18:29 | 17/06/2023
BBC dẫn thông tin từ gia đình ông Daniel Ellsberg cho biết, ông qua đời vào ngày 16/6 tại nhà riêng ở Kensington (California, Mỹ) vì ung thư tuyến tụy.
Vụ rò rỉ Hồ sơ Lầu Năm Góc năm 1971 khiến ông Daniel Ellsberg được mệnh danh là "người đàn ông nguy hiểm nhất nước Mỹ". Trong nhiều thập niên, ông Ellsberg đã phản đối sự can thiệp quá mức của chính phủ và quân đội.
 |
| Ông Daniel Ellsberg, người tiết lộ tài liệu Lầu Năm Góc về cuộc chiến ở Việt Nam đã qua đời (Ảnh: Reuters). |
Sự phản đối của Ellsberg thể hiện trong những năm 1960, khi ông cố vấn cho Nhà Trắng về chiến lược hạt nhân và đánh giá chiến tranh Việt Nam cho Bộ Quốc phòng. Thay đổi trong nhận thức về cuộc chiến Việt Nam được hình thành sau khi ông đọc các tài liệu mật cho thấy Mỹ đã nói dối công chúng về khả năng chiến thắng trong cuộc chiến, trong khi thực tế hoàn toàn ngược lại.
Năm 1971, ông Ellsberg bí mật liên hệ với truyền thông để vạch trần những hành động mà Mỹ đã thực hiện trong chiến tranh Việt Nam với hy vọng đẩy nhanh việc kết thúc cuộc chiến. Ông đã tiết lộ tất cả 7.000 trang tài liệu mà ông có được khi làm ở RAND Corporation cho tờ The New York Times.
Ellsberg thừa nhận mình là người tiết lộ các tài liệu và phải đối mặt với 115 năm tù sau khi bị buộc tội làm gián điệp theo đạo luật Gián điệp. Cuối cùng ông được trả tự do sau khi có thông tin cho rằng chính quyền cựu Tổng thống Richard Nixon đã nghe lén các cuộc trò chuyện của ông Ellsberg, dẫn đến một vụ xử sai.
Trong một email tháng 3/2023 mà Washington Post có được, ông Ellsberg đã viết: "Khi tôi sao chép Hồ sơ Lầu Năm Góc vào năm 1969, tôi nghĩ rằng phần đời còn lại của mình sẽ ở sau song sắt. Đó là số phận tôi sẵn lòng chấp nhận, bởi nếu nó xảy ra có nghĩa sẽ góp phần đẩy nhanh kết thúc chiến tranh Việt Nam".
Trong phần đời còn lại, ông Ellsberg trở thành nhà hoạt động phản chiến, chỉ trích sự can thiệp của Mỹ vào Afghanistan, Iraq. Mới đây ông cũng cảnh báo về nguy cơ từ xung đột ở Ukraine và nguy cơ chiến tranh hạt nhân.
| Ngày 15/6, tại Washington D.C (Mỹ), ông Phan Anh Sơn, Phó Chủ tịch - Tổng thư ký Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam đã trao “Kỷ niệm chương vì Hòa bình, Hữu nghị giữa các dân tộc” cho 3 người bạn Mỹ có nhiều đóng góp tích cực trong việc ngăn chặn chiến tranh của Mỹ tại Việt Nam, góp phần khắc phục hậu quả chiến tranh và hòa giải, thúc đẩy quan hệ giao lưu nhân dân Việt-Mỹ. Trong số những người bạn này có ông Daniel Ellsberg. Do vấn đề sức khỏe, ông Ellsberg không thể đến buổi nhận Kỷ niệm chương và nhờ con gái là Giáo sư Mary Ellsberg đến nhận thay. Những hình ảnh về Kỷ niệm chương đã được chuyển tới ông Ellsberg một ngày trước khi ông qua đời. |
Minh Thái