Củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển bền vững

Chiều 18/9 tại Hà Nội, trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam năm 2022, phiên thảo luận, tọa đàm cấp cao với chủ đề “Củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển bền vững” đã diễn ra. Qua đó, các đại biểu đã tập trung nêu ra và phân tích những thực trạng, triển vọng phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam trong thời gian tới.

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là đột phá chiến lược để phát triển đất nước

Tiếp tục sửa đổi chính sách, thủ tục để đẩy nhanh gói hỗ trợ lãi suất 2%

Tìm giải pháp nâng cao tính tự cường của nền kinh tế

Đứng trước nhiều thách thức về áp lực lạm phát gia tăng từ đầu năm 2022 đến nay, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Phạm Thanh Hà cho biết, về điều hành chính sách tiền tệ nói chung, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phải giải bài toán với nhiều yếu tố khác nhau, mục tiêu đặt ra là kiểm soát lạm phát, đồng thời đảm bảo an toàn trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, đảm bảo thanh khoản cho các thị trường tiền tệ, ngoại hối. Các biến số như lãi suất, tỷ giá đều được đưa vào bài toán tổng thể này.

Theo ông Phạm Thanh Hà, trong năm 2022, tình hình thế giới rất phức tạp và khó lường, chưa từng có tiền lệ, rủi ro của các nền kinh tế, hệ thống tài chính, ngân hàng là rất lớn, kìm hãm lạm phát là ưu tiên hàng đầu của nhiều nền kinh tế lớn. Nhiều ngân hàng trung ương của nhiều nước trên thế giới đã lo ngại lạm phát, đứt gãy chuỗi cung ứng. Và lạm phát kéo dài hơn dự kiến cho thấy vấn đề thực sự phức tạp, các ngân hàng trung ương đã tăng nhanh lãi suất, dẫn đến nguy cơ suy thoái.

Để đối đầu lại với những thách thức đó, Ngân hàng Nhà nước đã gặp nhiều khó khăn trong điều hành và đã sử dụng nhiều biện pháp để ổn định thị trường tiền tệ, ổn định lãi suất. Tuy nhiên, áp lực lạm phát còn lớn và kéo dài, còn nhiều áp lực trong việc kìm hãm lạm phát trong năm 2023 sắp tới, nên Ngân hàng Nhà nước hết sức chú trọng công tác này.

Toàn cảnh thảo luận bàn tròn, tọa đàm cấp cao trong khuôn khổ của Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam năm 2022. (Ảnh: QH)

Về chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, trong hơn 10 năm qua, biện pháp hành chính đã thể hiện được hiệu quả trong ổn định hoạt động của hệ thống các tổ chức tín dụng, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối. Trước năm 2011, tăng trưởng tín dụng rất cao, ở mức trên 30% nhưng trong 10 năm trở lại đây, Ngân hàng Nhà nước đã cố gắng điều hành tăng trưởng tín dụng ở mức 12 - 14%.

Ông Phạm Thanh Hà cho rằng, để tăng trưởng kinh tế, cần nhiều nguồn vốn khác nhau, không chỉ là tín dụng ngân hàng, mà bản thân nền kinh tế cần có vốn, chủ thể đầu tư. Các kênh dẫn vốn cho nền kinh tế gồm cổ phiếu, trái phiếu, đầu tư công, nguồn vốn đầu tư nước ngoài. Cần khơi thông đầy đủ các kênh vốn này.

Trong nhiều năm trở lại đây, áp lưc tăng trưởng tín dụng luôn ở mức cao. Sau 10 năm, quy mô nền kinh tế tăng 2,7 lần. Quy mô tín dụng tăng 4,4 lần. Năm nay, Ngân hàng nhà nước đã tính toán mức tăng trưởng tín dụng hỗ trợ cho phát triển kinh tế khoảng 14%, là mức cao hơn hai năm trước. Trong bối cảnh nhiều biến động và thách thức, Ngân hàng Nhà nước vẫn cố gắng để đạt được mức cao này.

Trong tháng 8/2022, tổ chức xếp hạng tín dụng Moody’s dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam có thể đạt 8,5% năm 2022, mức cao nhất ở khu vực Châu Á - Thái bình dương. Ngày 6/9, tổ chức này nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam từ mức Ba3 lên mức Ba2, triển vọng ổn định. Việt Nam là quốc gia duy nhất ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và là một trong 4 quốc gia trên thế giới được Moody’s nâng bậc tín nhiệm kể từ đầu năm đến nay. Đây là tín hiệu hết sức vui mừng.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho hay, tác động của đại dịch COVID-19 cũng như những xung đột chính trị quốc tế gây ảnh hưởng nhiều mặt đến nền kinh tế Việt Nam, gây đứt gãy chuỗi cung ứng, bất ổn thị trường lao động, tăng giá nguyên liệu đầu vào. Các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong ổn định sản xuất kinh doanh.

Trước tình hình đó, Quốc hội, Chính phủ sử dụng linh hoạt, hiệu quả chính sách tài khóa trong thời gian vừa qua. Thứ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ, các chính sách miễn giảm, hoãn thuế đã có tác động trực tiếp đối với tình hình kinh tế, đời sống người dân. Nhiều chính sách tài khóa, như gói chính sách tài chính hỗ trợ người lao động thuê nhà, gói hỗ trợ doanh nghiệp được triển khai đem lại hiệu ứng tích cực.

Mới đây, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có quyết sách đưa thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu xuống mức sàn, thay đổi này tạo ảnh hưởng nhanh chóng, được cử tri và nhân dân hưởng ứng. Chính sách này còn được tiếp tục thực hiện đến 31/12. Quốc hội, Chính phủ cũng đã có những quyết sách quan trọng, tạo điều kiện mở rộng nguồn cung, sẵn sàng cho các biến cố trong tình hình thế giới khó khăn, đảm bảo nguồn cung xăng dầu cho nền kinh tế.

Chính phủ cũng đang chỉ đạo Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu các chính sách thuế về thuế bảo vệ môi trường, thuế VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt để trình Quốc hội trong Kỳ họp thứ 4 sắp tới, để có công cụ linh hoạt ứng phó với các tình huống giá năng lượng, xăng dầu biến động mạnh mẽ, gây ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết: Bộ Tài chính đã sẵn sàng nghiên cứu kỹ lưỡng, chủ động trong các giải pháp tài khóa, để có các phương án, kịch bản đa dạng ứng phó với tất cả các tình huống, đúng như phương châm “Dĩ bất biến ứng vạn biến” như Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã nêu.

Thúc đẩy việc cải cách thể chế, hoàn thiện chính sách về đất đai

Trong khuôn khổ Diến đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam năm 2022, sau khi kết thúc phiên thảo luận Chuyên đề “Đẩy mạnh cải cách thể chế - Hoàn thiện chính sách về đất đai, giải pháp quan trọng trong phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội”, ​​​​​​chiều 18/9, các đại biểu đã được nghe báo cáo chi tiết về kết quả của hội thảo này tại họp phiên toàn thể.

Báo cáo trước hội nghị, ông Nguyễn Thành Phong - Phó Ban Kinh tế Trung ương cho biết, các báo cáo, ý kiến tham luận và phát biểu tại Hội thảo tập trung vào những nội dung trọng tâm về đẩy mạnh cải cách thể chế - Hoàn thiện chính sách về đất đai.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và các đồng chí Lãnh đạo Quốc hội, Chính phủ, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh chủ trì Phiên toàn thể. (Ảnh: QH)

Ông Nguyễn Thành Phong cho biết, nhiều đại biểu cho rằng việc cải cách đột phá trong sửa đổi Luật, sẽ mang lại tác động tích cực, đưa đất đai trở thành nguồn lực quan trọng trong phát triển kinh tế, nâng cao cuộc sống người dân.

Trước đó, trong phiên thảo luận chuyên đề về đất đai, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Thành Phong cho biết, phát triển thị trường bất động sản minh bạch, thuận lợi sẽ mang lại cơ hội thu hút nguồn vốn trong và ngoài nước, tạo nguồn lực để ổn định, phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.

Liên quan đến đấu thầu dự án sử dụng đất và đấu giá quyền sử dụng đất, việc đấu thầu dự án sử dụng đất hay đấu giá quyền sử dụng đất đều có mục đích chung là chọn được nhà đầu tư có phương án khai thác, sử dụng nguồn lực đất hợp lý nhất, mang lại hiệu quả cao nhất cho xã hội.

Trên thực tế, đã xuất hiện tình trạng trả giá cao bất thường không phải vì hiệu quả mảnh đất mang lại mà nhằm trục lợi thông qua đẩy giá thị trường tăng lên để bán những mảnh đất đã có với giá cao thu lợi hoặc mượn giá cao để làm gia tăng giá trị tài sản của nhà đầu tư nhằm hợp pháp hoá cho các hoạt động huy động vốn.

Theo Giáo sư, Tiến sỹ Hoàng Văn Cường, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế quốc dân, cơ chế giá đất cho phát triển bất động sản phải xác định phù hợp với giá trị thị trường của đất đai và sử dụng cơ chế thị trường trong lựa chọn các nhà đầu tư dự án phát triển bất động sản. Nhà nước phải trực tiếp thực hiện thu hồi và đền bù giải phóng mặt bằng theo cơ chế thống nhất đối với mọi dự án đầu tư phát triển bất động sản có quyết định phê duyệt đầu tư của Nhà nước…

Theo Giáo sư, Tiến sỹ Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, giá đất thị trường không phải là một giá trị cố định, chính xác cho một thửa đất nào đó. Tất nhiên, giá đất thị trường vẫn tồn tại, chỉ có điều nó có thể dao động trong một khoảng giá trị nào đó và trong một khoảng thời gian nào đó. Trong bối cảnh khi chính sách đất đai tác động lớn đến thị trường bất động sản hiện nay, cần sớm đưa định nghĩa giá thị trường theo tiêu chuẩn quốc tế vào Luật Đất đai (sửa đổi).

Ngoài ra, các quy định về phát triển thị trường quyền sử dụng đất vẫn còn thiếu, cần tiếp tục được nghiên cứu và hoàn thiện hơn nữa như cải cách hệ thống thuế sử dụng đất hay thuế bất động sản hoặc tài sản; mở rộng cơ chế thế chấp của các dự án đầu tư, cho phép thế chấp có kiểm soát tại các tổ chức tài chính nước ngoài.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà, một trong những cải cách đột phá trong sửa đổi luật lần này là định giá đất. Điều này đươc kỳ vọng sẽ mang lại tác động tích cực, đưa đất đai trở thành nguồn lực quan trọng trong phát triển kinh tế, nâng cao cuộc sống người dân là việc định giá đất. Chỉ khi định giá đất đúng mới giải quyết được mối quan hệ giữa Nhà nước, thị trường, người dân và doanh nghiệp, từ đó xử lý vấn đề đầu cơ, thổi giá hiện nay trên thị trường.

Cũng liên quan đến chính sách tài chính về đất trong lần sửa đổi Luật Đất đai lần này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đánh giá các phương pháp xác định giá đất hiện nay chưa nhất quán, chính xác, tạo lỗ hổng trong việc chuyển mục đích sử dụng đất.

Tới đây, Luật Đất đai (sửa đổi) cần rà soát phương án nào phù hợp, có độ chính xác cao như phương pháp so sánh, hệ số.

Với phương pháp hệ số sẽ bỏ khung giá đất, lúc này giá đất tiệm cận với giá thị trường và khi thị trường biến động, hệ số biến động tương ứng, từ đó giảm rủi ro pháp lý cho Nhà nước và doanh nghiệp.

Tại kỳ họp tới đây, Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội xem xét và cho ý kiến. Các đại biểu cho rằng, việc sửa đổi lần này với các nội dung thảo luận tại diễn đàn mang ý nghĩa hết sức quan trọng, hướng tới phát triển thị trường bất động sản trong bối cảnh tiếp tục cơ cấu lại nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Khai mạc diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam 2022 Sáng 18/9, Diễn đàn kinh tế - Xã hội Việt Nam 2022 có chủ đề “Củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển bền vững” sẽ diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Mỹ Đình.

Chủ tịch Quốc hội: Nâng cao năng lực chống chịu, tính tự cường của nền kinh tế Tại lễ khai mạc Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam năm 2022, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, nhiệm vụ hàng đầu là việc giữ vững, củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô mà nói rộng hơn là nâng cao năng lực chống chịu, tính tự cường của nền kinh tế.