Tính điện một giá chưa chắc người dân đã hưởng lợi

Theo ông Nguyễn Tiến Thỏa - Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá, cả 2 phương án tính giá điện đang được đề xuất đều sẽ tối ưu với những nhóm đối tượng khác nhau.

Bộ Công thương đang nghiên cứu thêm phương án "điện một giá"

Đại biểu Quốc hội: Không tăng lương mà tăng giá, người lao động “thiệt đơn thiệt kép”

Phương án tính điện một giá đang nhận được nhiều phản ứng trái chiều - Ảnh minh hoạ

Bên lề Hội thảo về Quy hoạch phát triển ngành điện diễn ra ngày 8/7, ông Hoàng Quốc Vượng, Thứ trưởng Bộ Công thương đã tiết lộ thông tin đáng chú ý về giá điện sinh hoạt.

Cụ thể, Bộ Công Thương đang nghiên cứu áp dụng một giá bán lẻ điện sinh hoạt. Phương án này được nhiều chuyên gia, người dân mong muốn trước việc hóa đơn tiền điện tăng cao mỗi khi mùa nắng nóng đến.

Trao đổi với Thời Đại về phương án nêu trên của Bộ Công thương, ông Nguyễn Tiến Thỏa - Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá chia sẻ: "Nếu áp dụng phương án điện 1 giá thì người dùng ít sẽ phải trả thêm tiền còn dùng nhiều sẽ giảm. Lý do rất đơn giản là giá bậc thấp hơn giá bình quân phải kéo lên bằng giá bình quân, bậc đang cao hơn giá bình quân phải kéo xuống bằng giá bình quân đề thực hiện bán điện 1 giá.

Ông Nguyễn Tiến Thỏa - Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá.

Ông Thoả cũng chia sẻ phương án tính giá điện hiện hành. Bảng tính toán này chỉ thực hiện tính toán đơn giản về tiền, giúp mọi người có thêm thông tin để dễ lựa chọn: Nếu dùng 100kwh thì 1gia so với giá bậc thang phải trả thêm 19.000đ tháng (tăng 11.2%). Nếu dùng 200kwh phải trả thêm 7.400đ (tăng 1,98%).

Tuy nhiên, theo ông Thoả, người dùng nhiều hơn 200kwh/tháng lại được giảm thiểu kha khá tiền điện. Nếu khách hàng dùng 300kwh/tháng thì giảm 56.500đ (0,9%). Nếu dùng 400kwh/tháng thì giảm149.200đ (16,44%). Nếu dùng 600kwh/tháng thì giảm 455.000đ (28,57%). Nếu dùng 700kwh/tháng thì giảm 458.000đ (25,6%), còn nếu dùng 1.000kwh/tháng thì giảm tới 767.200đ (khoảng 28,79%).

Như vậy, với khoảng 18,6 triệu hộ (chiếm 73,5% tổng số hộ dùng điện sinh hoạt), tiêu thụ 200kWh/tháng trở xuống sẽ phải trả tiền điện tăng thêm từ 1,98-11,2% (từ 7.400 đồng - 19.000 đồng /hộ/tháng - giá chưa tính VAT) so với trả tiền điện theo giá bậc thang.

Ngược lại, có 6,75 triệu hộ còn lại (chiếm 26,6% tổng số hộ dùng điện, tiêu thụ 57,6% tổng sản lượng điện) sử dụng từ 201 kWh/tháng trở lên sẽ được giảm tiền điện từ 0,8 - 28,79% (từ 56.500 đồng - 767.200 đồng trong dãy từ 201-1.000kWh/hộ/tháng) như bảng tính của ông Thoả đưa ra nêu trên.

Thứ trưởng Bộ Công thương Hoàng Quốc Vượng cho rằng tính điện 1 giá vẫn chỉ là một phương án, bởi ngành điện sẽ phải tính toán kỹ lưỡng giá cả đảm bảo hài hoà lợi ích của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và lợi ích của người dân. Trước đây, phương án điện một giá đã được EVN đưa vào kinh doanh cho đến nay, tuy nhiên loại điện này chủ yếu bán cho các công ty, nhà xưởng, hộ kinh doanh sử dụng điện 3 pha chứ chưa áp dụng cho giá điện sinh hoạt bình thường.

Tính điện 1 giá vẫn chỉ là một phương án - Ảnh minh hoạ: Báo Công thương

Giá điện co lại ít bậc sẽ là phương án tối ưu

Khi được hỏi về phương án tối ưu hơn là co giá điện về ít bậc hơn, ông Thoả đánh giá: "Tôi đồng tình với việc cải tiến đưa giá điện từ 6 bậc xuống 5 bậc, ưu điểm của nó là không làm tăng giá bình quân, đảm bảo cho khoảng 98,2% số hộ tiêu dùng điện có mức tiêu dùng dưới 700 kWh/tháng có mức giá điện không tăng, thậm chí có những bậc giá còn giảm".

Theo ông Thoả một phương án khả thi hiện nay là gộp giá điện 2 bậc đầu tiên lại là 1. Giá điện bậc 1, bậc 2 hiện hành là 1.678 đồng và 1.734 đồng/kWh (giá chưa có VAT), nên gộp lại thành một bậc giá trung bình 1.549 đồng/kWh.

Tuy nhiên, ông Thoả cũng cho rằng biểu giá dự kiến vẫn cần xem xét thêm về hệ số lũy tiến, đặc biệt là bậc 2 so với bậc 1 tăng 1,2 lần, bậc 3 so với bậc 2 tăng 1,26 lần theo hướng giảm bớt thêm chênh lệch này để hạn chế tác động tiêu cực đến kinh tế khi tiêu thụ điện tăng cao.

Mặt khác, ngành điện cũng cần đánh giá lại nhu cầu cũng như thói quen sử dụng điện của khách hàng. Việc đưa ra bậc thang đầu tiên chỉ 50 kwh hiện khá bất cập. Gần như không còn hộ gia đình nào xử dụng trong bậc thang này. Nếu còn tiền tục để khung bậc thang này là vô lý.

Theo đại diện Bộ Công thương, nguyên tắc xây dựng điện một giá sẽ dựa trên giá điện bình quân hiện hành (1.864,44 đồng/kWh, chưa bao gồm VAT). Điện một giá được xây dựng dựa trên giá điện bình quân. Không phải tất cả người tiêu dùng sử dụng phương án một giá, mà chỉ số ít người sử dụng nhiều điện sẽ lựa chọn phương án này. Tính bình quân cho toàn xã hội thì phương án một giá sẽ được xây dựng cao hơn giá điện bình quân. Những người sử dụng bình quân trên 400 kWh/tháng có thể sẽ chọn điện một giá. Trong khi những người dùng dưới 300 kWh/tháng sẽ chọn biểu giá bậc thang; theo thống kê số lượng khách hàng sử dụng dưới 300 kWh/tháng chiếm khoảng 70-80% tổng số lượng khách hàng.