Tổng thống Ukraine "gây bão" khi ủng hộ ông Trump

Volodymyr Zelensky, diễn viên hài nổi tiếng đã đắc cử và trở thành Tổng thống Ukraine vào mùa xuân năm nay, đang là tâm điểm của vụ bê bối toàn cầu sau cuộc điện thoại với nhà lãnh đạo Mỹ Donald Trump.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gặp nhau tại New York bên lề Đại hội đồng Liên Hợp Quốc. Ảnh: AFP / SAUL LOEB

Ở Kiev, các đối thủ của ông Zelensky đã lên tiếng đả kích chống lại cuộc gọi, gọi nó là một "thảm họa" nhưng những người ủng hộ lại cho rằng Tổng thống Zelensky đang ‘làm việc’ với ông Trump, sử dụng lợi thế của mình.

Trong cuộc trò chuyện, ông Zelensky dường như đồng ý với yêu cầu của ông Trump để thăm dò đối thủ chính trị Joe Biden - mà đảng Dân chủ Mỹ đã sử dụng để khởi động một quá trình luận tội.

Ông Zelensky cũng ủng hộ những chỉ trích của Tổng thống Mỹ đối với các đồng minh châu Âu của Kiev.

Trong khi các nhà phê bình của Zelensky nói rằng bảng điểm cho thấy anh thiếu kinh nghiệm và yếu đuối khi đối mặt với một cường quốc, các nhà phân tích nói rằng tác động chính trị chính của cuộc gọi sẽ được cảm nhận ở Washington chứ không phải Kiev.

Các đồng minh của cựu Tổng thống Petro Poroshenko, người đã để thua ông Zelensky trong một cuộc bầu cử hồi tháng 4, đã nhanh chóng chỉ trích cựu ngôi sao giải trí.

"Đây là một thảm họa", Rostyslav Palvenko, một nghị sĩ thuộc đảng của ông Poroshenko, viết trên Facebook.

Một nghị sĩ đối lập khác, Volodymyr Ariev, cho rằng ông Zelensky đã "hứa hẹn" với ông Trump một cuộc điều tra về đối thủ chính trị Joe Biden, có nguy cơ phá vỡ sự ủng hộ của cả hai đảng Mỹ đối với Kiev.

Nhiều người đã hoảng hốt trước tuyên bố của ông Zelensky, khẳng định công tố viên tiếp theo của Ukraine sẽ là "100% người của tôi" và có thể "xem xét" một vụ kiện chống lại ông Biden.

Những người phản đối giải thích điều này như một tham vọng để kiểm soát cơ quan tư pháp.

Một quan chức cấp cao của Ukraine phát biểu với tờ AFP dưới điều kiện được giấu tên đã bác bỏ chỉ trích này, nói rằng phần duy nhất của nội dung cuộc hội đàm "có vấn đề nghiêm trọng" là những bình luận của ông Zelensky về các đồng minh EU của Kiev.

Sau khi ông Trump nói với ông Zelensky, "Đức gần như không làm gì cho ông", ông Zelensky đã đồng ý với nhà lãnh đạo Mỹ.

Vị tân Tổng thống Ukraine đã trả lời rằng ông ủng hộ tổng thống Mỹ "không chỉ 100%, mà thực sự là 1.000%".

Cùng với Washington, Pháp và Đức là những người ủng hộ chính của Kiev khi nước này chiến đấu trong một cuộc chiến ở phía đông chống lại phe ly khai được Nga hậu thuẫn.

"Làm thế nào mà nước chúng ta có thể nói chuyện với Pháp và Đức sau này?" cựu nghị sĩ thân phương Tây Victoria Voytsitska đặt câu hỏi trên Facebook.

Phát biểu tại New York hôm 26/9, ông Zelensky biện minh rằng mình không muốn xúc phạm bất kỳ đồng minh nào của Kiev và chỉ "nói lên sự thật".

Ông giải thích mình đang đề cập đến đường ống dẫn khí Nord Stream 2 gây tranh cãi được hậu thuẫn bởi Đức, mà Kiev coi là mối đe dọa an ninh.

Cùng ngày, EU đã bảo vệ sự ủng hộ "chưa từng có" đã dành cho Ukraine, với một phát ngôn viên gọi đây là "gói hỗ trợ lớn nhất trong lịch sử EU".

Ngày 25/9, Nhà Trắng đã công bố bản ghi nội dung cuộc điện đàm hồi tháng 7 giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Vụ việc đang làm dậy sóng chính trường Mỹ và khiến ông chủ Nhà Trắng đối mặt với nguy cơ bị luận tội.

Theo bản ghi chép nội dung dài 5 trang này, trong cuộc điện đàm, Tổng thống Trump đã hối thúc tân Tổng thống Ukraine mở cuộc điều tra tham nhũng nhằm vào ông Joe Biden và con trai ông là Hunter Biden.

Theo nội dung được công bố, nhà lãnh đạo Mỹ đã đề nghị Tổng thống Zelensky hợp tác với luật sư riêng của mình là Rudy Giuliani và Bộ trưởng Tư pháp William Barr, đồng thời hy vọng ông Zelensky có thể tính tới vai trò của cựu Phó Tổng thống Mỹ Biden trong vụ sa thải một công tố viên Ukraine.

Không đủ kinh nghiệm chính trị

Các nhà phân tích cho biết cuộc hội đàm sẽ có ít tác động trong Ukraine, khi những người ủng hộ Zelensky cho rằng cựu danh hài đã xoay sở để vượt mặt ông Trump.

"Câu chuyện này chỉ có tác động đến chính sách đối ngoại", nhà phân tích Anatoliy Oktysyuk nhận định, ngay cả khi điều này cho thấy ông Zelensky thiếu kinh nghiệm chính trường.

Với người dân thường của Ukraine, thật khó để biết liệu nhà lãnh đạo Mỹ có gây áp lực cho tổng thống của họ hay không, và một số người tin rằng đó là ông Zelensky đang "chơi lại" ông Trump.

"Tổng thống Zelensky biết những gì mình đang làm, ông ấy sẽ giúp ông Trump giữ hình ảnh của mình và đồng thời nhận được một cái gì đó từ ông ta để trao đổi," Andriy, một nhà sinh vật học ở độ tuổi 30, nói với AFP ở thủ đô Kiev.

"Tôi nghĩ Zelensky thông minh và đó là những gì ông ấy sẽ làm."

Anatoly, một lập trình viên, nói rằng điều quan trọng là tổng thống phải giữ được tự tin trước ông Trump để đảm bảo sự hỗ trợ từ Washington.

"Nhưng mặt khác, ông ấy có thể mất sự hỗ trợ từ các quốc gia khác nếu không cẩn thận," anh nói./.

Xem thêm