Dừng triển khai 14 dự án BOT trên đường hiện hữu, không chỉ định thầu

TĐO-Bộ GTVT đã rà soát và dừng triển khai 14 dự án cải tạo, nâng cấp theo hình thức BOT trên đường hiện hữu, trong đó có 4 dự án đã ký hợp đồng BOT và 10 dự án đã phê duyệt, đề xuất dự án hoặc đang lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi.

Trong khuôn khổ cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5/2018, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Nhật đã trao đổi thông tin với một số cơ quan báo chí về kết quả rà soát, xử lý bất cập tại các dự án BOT giao thông. Theo Thứ trưởng Nguyễn Nhật, Bộ GTVT đã báo cáo các cơ quan có thẩm quyền và kiến nghị dừng toàn bộ hình thức chỉ định thầu, kiến nghị áp dụng hình thức đấu thầu cạnh tranh tại tất cả dự án.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Nhật tại cuộc họp thường kỳ Chính phủ tháng 5/2018. Ảnh VOV.

Cũng theo vị Thứ trưởng này thì hành lang pháp lý để đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư đối với hình thức BOT còn nhiều bất cập, tồn tại. Điển hình như dự án đầu tư một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông đang chuẩn bị triển khai, để có thể tổ chức đấu thầu, Chính phủ đã phải trình Quốc hội cho phép quyết định khung mức giá từng thời kỳ mới có cơ sở xác định giá trị gói thầu.

Về công tác quản lý chi phí của các dự án BOT, ông Nhật cho hay: Quy trình quản lý chi phí các dự án BOT được thực hiện theo 4 bước: Thứ nhất là phê duyệt tổng mức đầu tư; thứ hai là kiểm soát dự toán thông qua thẩm định giá trị dự toán trước khi nhà đầu tư phê duyệt; thứ ba là kiểm toán và cuối cùng là quyết toán dự án.

Các bước sau được tính toán tính chi tiết, chính xác hơn bước trước. Đồng thời, theo quy định trong các hợp đồng BOT, giá trị quyết toán công trình mới là giá trị cuối cùng để xác định thời gian thu giá hoàn vốn dự án.

Đến nay, đã có 46/56 dự án được kiểm toán và hơn 108 kết luận thanh tra, kiểm toán tại các dự án BOT giao thông.

Thứ trưởng Nguyễn Nhật cung cấp thông tin: Trên thực tế, một số dự án chưa được thanh tra, kiểm toán nhưng khi đã có giá trị quyết toán, Bộ GTVT đã chủ động tính toán điều chỉnh lại thời gian thu giá hoàn vốn của các dự án như: Dự án QL10 đoạn La Uyên - Tân Đệ được điều chỉnh rút ngắn thời gian thu tạm tính ban đầu 21 năm 4 tháng, xuống còn 10 năm 4 tháng, hay như dự án cầu Rạch Miễu trên QL60 tỉnh Bến Tre cũng được điều chỉnh giảm thời gian thu giá hoàn vốn xuống còn 13 năm 6 tháng so với thời gian tạm tính ban đầu là 22 năm 7 tháng.

Ảnh chỉ có tính chất minh họa. Ảnh internet.

Việc giảm tổng mức đầu tư và thời gian hoàn vốn sau kiểm toán là do tại thời điểm lập dự án, chỉ số trượt giá và lãi suất ngân hàng công bố ở mức cao. Trong quá trình thực hiện, nhờ chính sách điều hành kinh tế vĩ mô của Chính phủ tốt nên lãi suất ngân hàng và chỉ số trượt giá giảm mạnh. Đồng thời, nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, của các tỉnh, thành phố nên công tác giải phóng mặt bằng trong giai đoạn vừa qua được rút ngắn dẫn tới thời gian thi công các dự án cũng được rút ngắn, tiết kiệm chi phí lãi vay, trượt giá.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Nghị quyết 35/2016, đến nay, Bộ GTVT đã đàm phán với các nhà đầu tư giảm giá dịch vụ sử dụng đường bộ của 44 dự án đối với các loại phương tiện vận tải loại 4 và loại 5; 13 dự án có mức giá được xác định từ đầu thấp và hai dự án cao tốc, không ảnh hưởng đến chi phí của các doanh nghiệp; 5 dự án do lưu lượng xe thấp hơn dự kiến nếu giảm giá thì phương án tài chính không khả thi.

Tương tự, đối với 56 dự án BOT đã có giá trị thỏa thuận quyết toán, Bộ GTVT và nhà đầu tư đã rà soát tính khả khi phương án tài chính của các dự án để xem xét việc giảm giá chung và giảm giá đối với các phương tiện xung quanh trạm. Đến nay, đã có 39 dự án đã tiến hành rà soát và đàm phán giảm giá chung, giảm giá xung quanh trạm cho các phương tiện; 5 dự án có giá vé thấp không ảnh hưởng đến tác động thu phí vận tải nên không điều chỉnh giảm giá; 5 dự án cầu xây dựng mới không bất cập nên không phải điều chỉnh giảm giá vé.

Bên cạnh đó, Bộ GTVT cũng thực hiện các giải pháp để xử lý bất cập vị trí trạm BOT. Cụ thể, đối với những trạm đặt trong phạm vi dự án, Bộ GTVT đã phối hợp với UBND các tỉnh có các giải pháp miễn, giảm giá vé cho các phương tiện quanh trạm và đến nay đã cơ bản giải quyết xong. Đồng thời, Bộ GTVT cũng đưa ra giải pháp xử lý cụ thể đối với từng trạm có bất cập về vị trí.

Ảnh chỉ có tính chất minh họa. Ảnh internet.

Ngày 21/10/2017, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 437 về một số nhiệm vụ và giải pháp tiếp tục và đẩy mạnh việc thực hiện chính sách pháp luật về đầu tư, khai thác các công trình giao thông theo hình thức BOT, trong đó yêu cầu chỉ áp dụng hình thức BOT đối với các tuyến đường mới để đảm bảo quyền lựa chọn cho người dân, không đầu tư các dự án cải tạo, nâng cấp các tuyến đường độc đạo hiện hữu.

N.Hòa (t/h)