Cải cách hành chính: Xem xét lại tiêu chí đánh giá cán bộ, công chức

TĐO - Đó là đề nghị của Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đối với Chính phủ để tiếp tục cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước; đồng thời xây dựng đề án vị trí việc làm để tuyển dụng, bố trí, sắp xếp đúng người, đúng việc.

Cơ cấu biên chế công chức chưa hợp lý

Theo báo cáo kết quả giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước giai đoạn 2011- 2016 được Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, Phó Trưởng Đoàn thường trực Đoàn giám sát Nguyễn Khắc Định trình bày tại phiên họp thứ 13 của Ủy ban thường vụ Quốc hội, biên chế công chức được quản lý chặt chẽ hơn và có xu hướng giảm; chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đã được nâng lên một bước, cơ cấu hợp lý hơn. Các cơ quan trong bộ máy hành chính nhà nước đã từng bước đổi mới phương thức làm việc, cải cách thủ tục hành chính, thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông...

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, Phó Trưởng Đoàn thường trực Đoàn giám sát Nguyễn Khắc Định trình bày báo cáo. (Ảnh: Quốc hội)

Mặc dù biên chế giảm, chất lượng công chức, viên chức đang được nâng cao nhưng báo cáo cũng chỉ ra rằng, việc quản lý biên chế công chức tại một số Bộ, ngành, địa phương vẫn chưa nghiêm, cơ cấu công chức chưa hợp lý, còn mất cân đối giữa người giữ chức danh lãnh đạo, quản lý với số công chức tham mưu. Việc xây dựng và thực hiện Đề án vị trí việc làm còn nhiều khó khăn, vướng mắc và tính khả thi không cao; tinh giản biên chế chưa đi vào thực chất, không theo đúng quy định và chưa đạt mục tiêu đề ra theo Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị. Việc thực hiện chủ trương xã hội hóa và đổi mới, sắp xếp lại khu vực các đơn vị sự nghiệp công lập còn chậm, hiệu quả thấp. Cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các đơn vị sự nghiệp công lập chưa được đẩy mạnh; số lượng người làm việc trong các đơn vị sự nghiệp công lập vẫn tăng về số lượng, nhất là ở các địa phương. Thủ tục hành chính còn phức tạp, phiền hà, vẫn còn nhiều quan ngại về tính minh bạch, công khai trong hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước.

Bên cạnh đó, hệ thống pháp luật về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước vẫn chưa thật đồng bộ, còn chồng chéo, mâu thuẫn, thiếu thống nhất. Một số chủ trương, chính sách của Đảng và quy định của Hiến pháp năm 2013 chưa được thể chế hóa đầy đủ, cụ thể, kịp thời; một số văn bản chất lượng chưa cao, hay thay đổi, gây khó khăn cho việc thực hiện. Cơ cấu tổ chức của Chính phủ chậm được điều chỉnh theo hướng tinh gọn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hơn; chưa khắc phục triệt để những chồng chéo, giao thoa về chức năng, nhiệm vụ giữa các Bộ, cơ quan ngang Bộ; cơ chế “chủ trì, phối hợp” trong quản lý nhà nước còn phổ biến, nguyên tắc một việc chỉ giao một cơ quan chủ trì thực hiện và chịu trách nhiệm chính chưa được phát huy mạnh mẽ nên vẫn phải hội họp nhiều, quy trình xử lý công việc chậm.

Ngoài ra, tổ chức bộ máy bên trong Bộ, cơ quan ngang Bộ còn nặng nề, nhiều đầu mối, số đơn vị trực thuộc tăng lên với nhiều đơn vị có tư cách pháp nhân, dẫn đến tình trạng “Bộ trong Bộ”. Mô hình tổ chức tổng cục, cục, vụ không thống nhất; vẫn duy trì nhiều phòng trong các vụ tham mưu. Việc phân loại địa phương chưa phù hợp, chậm đổi mới nên cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, cấp huyện chưa được hoàn thiện theo hướng phát huy vai trò chủ động, sáng tạo và phù hợp với đặc điểm của địa phương mà cơ bản vẫn được tổ chức đồng nhất như nhau. Thôn, tổ dân phố đang có xu hướng chuyển từ tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư thành một cấp hành chính ở cơ sở. Số lượng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố tăng nhanh nhưng hiệu quả hoạt động (kể cả phụ cấp) còn hạn chế.

Toàn cảnh phiên họp. (Ảnh: ĐBND)

Bộ máy hành chính tăng cả về tổ chức và biên chế do đâu?

Sau khi nghe báo cáo của Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đặt câu hỏi: Với tổ chức bộ máy hiện nay có bảo đảm hiệu lực, hiệu quả khi thực hiện nhiệm vụ hay chưa? Bộ máy tăng cả về tổ chức và biên chế là do yêu cầu quản lý hay lý do nào khác?

Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật cho biết, việc tổ chức và biên chế tăng trước hết có nguyên nhân do yêu cầu quản lý tăng, quy mô nền kinh tế, dân số... tăng; trình độ thấp kém, có nơi nói cán bộ yếu nên đáng lẽ một việc giao cho một người thì phải cần hai người làm việc. Ngoài ra còn do việc không chấp hành đúng văn bản của cấp trên. Thậm chí có văn bản của Bộ quy định không thống nhất với văn bản của Chính phủ dẫn đến có nơi áp dụng Nghị định, có nơi áp dụng Thông tư.

Giải trình thêm về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho rằng bộ máy hành chính đến giờ này còn cồng kềnh. Thông thường giao đầu mối phân cấp quản lý mà chưa tính cơ cấu bên trong nên vừa qua đầu mối không tăng nhiều nhưng bên trong lại tăng nhiều cục, chi cục, phòng. Vì vậy sắp tới phải kiểm soát cơ cấu bên trong.

Người đứng đầu Bộ Nội vụ cho biết, hiện tỉ lệ tinh giản biên chế chưa được 1% là thấp. Do đó, Chính phủ giao trách nhiệm người đứng đầu, xem đây là tiêu chí đánh giá và nếu không thực hiện tốt thì sẽ xem xét xử lý.

Cũng theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ, về việc tổ chức bộ máy đảm bảo hiệu lực, hiệu quả thì hiện một việc phải trải qua quá nhiều cấp hành chính nên tiến tới phân cấp mạnh. Như ở địa phương thì giao theo thẩm quyền chuyên môn chứ không đẩy việc lên UBND, từ đó cũng giúp giảm bộ máy. Ngoài ra, về đối tượng tinh giản, Bộ trưởng Tân đề nghị cần mở rộng và có sàng lọc cơ cấu đội ngũ cán bộ công chức, viên chức.

Chính phủ xem xét lại tiêu chí đánh giá cán bộ, công chức

Tại phiên họp, cho ý kiến về việc tiếp tục cải cách bộ máy hành chính nhà nước, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đề nghị Chính phủ xem xét lại cách đánh giá, tiêu chí đánh giá cán bộ, công chức. Theo bà Nga, có những ngành 99% công chức hoàn thành nhiệm vụ, nhưng tổng kết cuối năm mức độ hoàn thành nhiệm vụ của toàn ngành lại vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế. Vì vậy phải có tiêu chí cụ thể, khoa học để đánh giá phù hợp với từng phân loại cán bộ, công chức, tránh việc đánh giá cào bằng sẽ không tạo được động lực phấn đấu của một bộ phận cán bộ, công chức.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga phát biểu. (Ảnh: ĐBND)

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cũng đề nghị Chính phủ xem lại cách xây dựng Đề án vị trí việc làm. Trong khi việc xây dựng và thực hiện đề án này để việc tuyển dụng, bố trí, sắp xếp đúng người, đúng việc tránh phình bộ máy. Tuy nhiên trên thực tế thực hiện Đề án này, các Bộ, ngành địa phương, các cơ quan, đơn vị vẫn còn nhiều vướng mắc và vẫn làm tăng thêm nhiều biên chế.

M.Duy (t/h)