Ngành tài chính đóng vai trò cốt yếu trong việc giúp Việt Nam thực hiện Thoả thuận Paris về biến đổi khí hậu

TĐO - Ngành tài chính Việt Nam cần thể hiện rõ vai trò của mình hơn nữa trong việc giúp dịch chuyển nền kinh tế trong nước sang mô hình phát thải carbon thấp thông qua đầu tư vào các dự án phát triển xanh, có tính đến các yếu tố rủi ro môi trường và xã hội.

Đây là thông điệp chính trong hội thảo “Tài chính bền vững về khí hậu và năng lượng”, do WWF Việt Nam phối hợp cùng Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC), Hiệp hội Ngân hành Việt Nam (VNBA), Hội đồng Doanh nghiệp vì sự Phát triển Bền vững Việt Nam – Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức sáng 29/3 tại Hà Nội.

Toàn cảnh hội thảo

Hội thảo “Tài chính bền vững về khí hậu và năng lượng” là diễn đàn để các chuyên gia tài chính quốc tế và trong nước chia sẻ xu hướng chuyển dịch nền kinh tế phát triển carbon thấp trên thế giới, kinh nghiệm trong đánh giá rủi ro các dự án đầu tư về môi trường và xã hội, các sản phẩm cho vay bền vững cũng như nêu ra các khó khăn và cơ hội khi áp dụng tài chính bền vững.

Biến đổi khí hậu (BĐKH) hiện nay không còn là một khái niệm mới đối với các chính phủ và người dân trên toàn cầu. Các tác động của BĐKH này lên tới kinh tế, văn hoá và đời sống hàng ngày đã rõ ràng. Theo một nghiên cứu của Liên Hợp quốc, biến đổi khí hậu gây thiệt hại cho nền kinh tế thế giới khoảng 300 tỷ USD mỗi năm, trong đó, Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Hiện tượng thời tiết khắc nghiệt, giá lạnh và băng tuyết các vùng phía Bắc, hạn hán, xâm nhập mặn khu vực Nam Trung Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long đã ảnh hưởng tới sản xuất và sinh hoạt hàng ngày của hàng triệu người dân một cách nghiêm trọng.

Đối mặt với thách thức toàn cầu này, 180 quốc gia trên thế giới đã ký Thoả thuận Paris về Biến đổi khí hậu vào năm 2015, trong đó từng nước đưa ra cam kết cụ thể cắt giảm lượng phát thải khí nhà kính – nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu. Việt Nam, khi ký kết thoả thuận, đặt mục tiêu cắt giảm 8% lượng phát thải khí nhà kính vào năm 2030 và là 25% nếu có sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế.

Bà Naomi Tan, Quản lý chương trình bền vững của WWF phát biểu

“Khi biến đổi khí hậu tác động lên mọi mặt cuộc sống, việc xem xét các yếu tố rủi ro về môi trường và xã hội khi đánh giá một dự án đầu tư là hết sức quan trọng. Điều này sẽ giảm thiểu nguy cơ ngân hàng bị nợ xấu hoặc không thể thu hồi vốn đầu tư”, bà Naomi Tan, Quản lý chương trình bền vững của WWF cho biết. “Điều đó cũng có nghĩa là ngành tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định một dự án có thể được triển khai hay không và tài chính bền vững chính là chỉ đầu tư vào các dự án không ảnh hưởng xấu tới môi trường, hệ sinh thái và an sinh xã hội”.

Tài chính bền vững là một xu thế toàn cầu mà các ngân hàng và tổ chức tài chính lớn trên thế giới đang thực hiện. Năm 2003, Nguyên tắc Equator về khung đánh giá rủi ro các yếu tố xã hội và môi trường của các dự án tài chính đã được thông qua bởi một số tổ chức tài chính. Tới tháng 1/2018, đã có 92 tổ chức tài chính tại 37 quốc gia chính thức thông qua Nguyên tắc này.

Việt Nam đã có nền tảng cơ sở tốt về chính sách và chiến lược để thực hiện Thoả thuận Paris về Biến đổi khí hậu như Quyết định 1393 của Thủ tướng Chính phủ về Chiến lược tăng trưởng xanh ban hành năm 2012 trong đó tăng trưởng phát thải carbon thấp là một trong 3 mục tiêu chính.

Trong khi đó, ngành tài chính cũng có những bước tiến về mặt chính sách để theo kịp tình hình quốc tế. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã phối hợp với IFC xây dựng sổ tay đánh giá rủi ro về môi trường và xã hội cho 10 ngành kinh tế trong hoạt động cấp tín dụng.

“Mặc dù Việt Nam đã có những chính sách và quy định nhằm thúc đẩy tài chính bền vững, việc thực thi các chính sách này hiện nay vẫn chưa thực sự tốt. Trong thời gian tới, WWF sẽ hợp tác với các ngân hàng, hiệp hội và các đối tác trong việc thúc đẩy thực hiện tài chính bền vững tại Việt Nam thông qua các hoạt động tăng cường năng lực, xây dựng các công cụ và hướng dẫn đánh giá rủi ro môi trường và xã hội trong hoạt động ngân hàng”, bà Naomi Tan phát biểu.

Ông Nguyễn Quang Vinh phát biểu

Ông Nguyễn Quang Vinh, Tổng Thư ký phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - VCCI kiêm Phó Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững Việt Nam - VBCSD cho biết: "Việt Nam và các nước trong khu vực sẽ không thể thực hiện được thoả thuận Paris về biến đổi khí hậu và Chương trình nghị sự 2030 của Liên Hợp quốc nếu như khu vực tài chính - ngân hàng không thực hiện vai trò của mình. Chỉ khi nào các ngân hàng nói không với các dự án gây tác động xấu tới môi trường và xã hội, khi đó chúng ta mới có thể xây dựng một nền kinh tế bền vững".

Hội thảo lần này cũng tập trung vào các vấn đề liên quan tới năng lượng bền vững, một thế mạnh của Việt Nam nếu chúng ta thực sự nghiêm túc đầu tư. Theo báo cáo "Kịch bản bền vững cho nhành điện Việt Nam - Tầm nhìn đến năm 2050" của WWF và Liên minh Năng lượng bền vững Việt Nam, tới năm 2050, năng lượng tái tạo có thể đáp ứng 100% nhu cầu điện của Việt Nam, đồng thời giảm được đáng kể lượng khí thải carbon độc hại có liên quan tới biến đổi khí hậu, như vậy đầu tư vào năng lượng tái tạo có thể là lĩnh vực ngành ngân hàng quan tâm đầu tư tới đầu tiên, loại bỏ dần các dự án nhiệt điện than, dự kiến sẽ chiếm 53% trong tổng sản lượng điện của Việt Nam vào năm 2030.

Thuỳ Linh