Ông Prachuab Chaiyasan – Một Bộ trưởng Thái được nuôi lớn bằng sữa mẹ Việt Nam

TĐO - Xuyên suốt Liên hoan hữu nghị nhân dân Việt Nam – Thái Lan lần thứ nhất diễn ra tại Thái Lan những ngày tháng 12 vừa qua, tôi thấy có một người đàn ông lớn tuổi hay khóc. Những giọt nước mắt thường trực, vụng về. Nhất là khi ai nhắc về mẹ hay đơn sơ như câu hát về mẹ trong bài hát Việt Nam cũng làm ông rung động. Đó là Chủ tịch Hội Hữu nghị Thái Lan - Việt Nam, ông Prachuab Chaiyasan – người được nuôi lớn bằng dòng sữa mẹ Việt Nam.

Duyên gặp gỡ

Năm nay, ông Prachuab Chaiyasan đang ở tuổi 72. Ông có dáng người to, đậm. Gương mặt nghiêm nghị, nhiều người còn có cảm nhận ông hơi lạnh lùng. Tuy nhiên, ông lại có một đôi mắt ướt. Không chỉ với các bạn bè người Việt, bất cứ ai biết về ông cũng được ông chia sẻ về người mẹ nuôi Việt Nam. Với ông, bà là khởi nguồn, là lý do, là nguyên nhân lớn nhất để bất cứ lúc nào ông cũng muốn mang lại những điều tốt nhất cho Việt Nam.

Ông Prachuab Chaiyasan xúc động khi nghe ca khúc về mẹ

Nói về người mẹ nuôi này, ông kể:

Khoảng năm 1943, chiến tranh xảy ra ở Việt Nam, thực dân Pháp bắn phá miền Trung tàn khốc. Một số người dân miền Trung Việt Nam đã tản cư sang Lào và Thái Lan. Trên con đường sang Thái, bố mẹ nuôi người Việt của tôi bị thực dân Pháp bắt. Lúc đó, bố mẹ nuôi vừa mới cưới, bị cho vào một chiếc bao tải và khâu lại, vứt xuống dòng sông lớn. Nhưng rất may, ông bố nuôi lúc này mang theo một con dao nhỏ đã rạch bao để hai vợ chồng thoát ra và trôi dạt tới Mucdahan (Thái Lan).

Sau khi lên đất liền ở Mucdahan, hai vợ chồng tiếp tục đi, tới vùng Oamati. Tại mảnh đất này, mẹ nuôi tôi có bầu người con cả. Mẹ tôi cùng thời điểm đó cũng có bầu. Bố tôi lúc đó là Chánh tổng của vùng Oamati. Lúc bấy giờ, những người Việt Nam tản cư sang đất Thái phải báo cáo với chính quyền địa phương, lúc đó bố tôi cai quản việc này nên ai đến, ai ở, ai làm nghề gì ông nắm rõ trong lòng bàn tay. Lúc tôi được sinh ra, cũng là lúc mẹ nuôi tôi sinh con. Nhưng sinh tôi xong thì mẹ tôi mất sữa. Tôi đói. Khát. Khóc đòi sữa. Ngược lại, bà mẹ nuôi của tôi lúc bấy giờ dù sống rất khó khăn, phải đi buôn thúng bán mẹt, làm hàng sáo nhưng ngay sau sinh bầu sữa lúc nào cũng căng. Con của bà bú không hết sữa, bầu sữa căng chảy tràn ra áo. Bố tôi nhìn thấy. Ông đã đặt vấn đề cho tôi được bú nhờ người mẹ Việt.

Kể từ đấy, tôi được bú sữa cùng người anh em Việt Nam. Hai chúng tôi, mỗi người một bầu sữa mẹ dù sáng hay tối. Việc đó cứ lặp đi lặp lại như vậy. Nhiều lần, mẹ nuôi phải đi chợ xa, sợ tôi đói khi không về kịp, bà đã vắt sữa gửi lại cho tôi. Sau dần, gần gũi, thân quen, nhiều lần tôi và con của mẹ nuôi ra tận chợ, nơi bà bán hàng để bú sữa.

Nhà mẹ nuôi tôi nghèo lắm. Nhà mái tranh, nền đất. Tường nhà trộn từ bùn và phân trâu đắp vào phên tre. Nhưng sữa mẹ thì không bao giờ thiếu. Hai chúng tôi, cứ mỗi đứa bú một bầu. Nhiều lần, hai tay bà bồng 2 anh em chúng tôi ra chợ. Lúc nào đói cũng rúc vú mẹ. Nhờ bầu sữa ấy mà tôi lớn lên.

Tri ân

Năm 2016, không chỉ ở Thái Lan, mà ở cả Việt Nam, người ta nhiều lần thấy ông Prachuab Chaiyasan. Khi thì đến bản Mạy (Thái Lan) thắp hương tại nhà tưởng niệm Bác Hồ, lúc thì đưa đoàn carnavan sang Việt Nam liên hoan; khi lại đón bạn bè người Việt về quê hương Udon Thani của mình. Có lần, nghe đoàn văn công Việt Nam hát bài hát về mẹ, người ta thấy ông khóc vì xúc động. Ông tâm sự: “Tôi lớn lên bằng dòng sữa mẹ Việt. Vì thế, tôi nghĩ mình phải trả ơn nghĩa dưỡng dục ấy. Tôi luôn luôn nhắc mình phải làm điều gì đó cho Việt Nam”.

Ông Prachuab Chaiyasan tại Liên hoan hữu nghị nhân dân Việt Nam - Thái Lan lần 1 năm 2016

Khi được hỏi về những việc đã đóng góp cho mối quan hệ Việt Nam – Thái Lan, ông Prachuab Chaiyasan chia sẻ:

Tự lúc nào tôi đã trở thành người nhà thân thiết với người mẹ nuôi tôi cũng không biết. Người anh em sinh cùng thời gian với tôi cũng trở thành bạn bè tri kỉ. Sau đó, mẹ nuôi tôi sinh thêm 2 người con nữa. Cô út đến nay đã 62 tuổi. Chúng tôi đã dành cho nhau sự quan tâm hơn 7 thập kỉ qua. Lớn lên, khi tôi tới Băng Cốc học hành và thành đạt, tôi đã hỗ trợ gia đình người mẹ nuôi đến khi bố mẹ nuôi tôi mất. Đến giờ, chỉ còn cô con gái út của mẹ nuôi, tôi coi như em gái của tôi.

Cũng tại Liên hoan hữu nghị nhân dân Việt Nam – Thái Lan lần thứ nhất, ông Prachuab Chaiyasan đã làm lễ buộc chỉ cổ tay - kết nghĩa anh em với ông Tạ Quang Ngọc – Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam – Thái Lan. Nói về mối tình anh em này, ông cho rằng: Nếu là anh em, không chỉ xử lý công việc tốt hơn mà việc hợp tác, chia sẻ... đều có thể làm với nhau tốt hơn. Kết nghĩa anh em, mọi việc thoải mái hơn như anh em trong nhà bàn việc chung. Tôi làm ngoại trưởng của Thái Lan thời bác Nguyễn Mạnh Cần làm ngoại trưởng ở Việt Nam. Sang Việt Nam, tôi tự nguyện xin làm em trai của ông Nguyễn Mạnh Cầm. Đến bây giờ, tôi vẫn rất quý trọng người anh này của mình. Với ông Tạ Quang Ngọc cũng tương tự, chúng tôi là anh em đồng niên, đã là anh em thì làm việc gì cũng thuận và dễ thành công.

Nhắc đến ông Chủ tịch Hội Hữu nghị Thái - Việt mang trong mình dòng sữa mẹ Việt Nam người ta thường biết tới ông với các chức danh là Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp, Bộ Văn hóa, Bộ Giáo dục và Phó Thủ tướng Thái Lan. Nhưng chính ông cũng là người luôn quan tâm chăm lo vun đắp tình hữu nghị giữa hai nước Việt Nam - Thái Lan. Chính ông là người mà theo cá nhân tôi đã làm được ba việc lớn nhất cho mối quan hệ hai nước. Thứ nhất, về vấn đề quốc tịch cho bà con người Việt tại Thái. Cách đây khoảng 10 năm, bà con người Việt tại nước này không có quốc tịch Thái Lan. Họ là những người không có giấy tờ tùy thân, không thân phận, phải làm những nghề mạt hạng, con cái không được học hành. Chính vì vậy, họ không hề được pháp luật bảo vệ và có nhiều quyền lợi như người dân Thái. Khi ông Prachuab Chaiyasan lên làm ngoại trưởng, ông đã đề xuất với Chính phủ cấp quốc tịch cho bà con. Đây có thể coi là xuất phát điểm để nhiều bà con người Việt ở Thái có quốc tịch như ngày hôm nay. Thứ hai, ông Prachuab Chaiyasan cũng là người cùng Thủ tướng Chachai tuyên bố biến Đông Dương từ chiến trường thành thị trường. Thay vì chiến tranh, Đông Dương trở thành đối tác làm ăn, hợp tác kinh tế. Đặc biệt, khi ông Prachuab Chaiyasan làm ngoại trưởng chính ông là người đề xuất thành lập hội Hữu nghị Thái Lan – Việt Nam và giúp công tác phân lãnh hải - biên giới biển với Việt Nam thành công.

Ông Prachuab Chaiyasan làm lễ buộc chỉ cổ tay - kết nghĩa anh em với ông Tạ Quang Ngọc

Hôm tiễn đoàn đại biểu Việt Nam về nước, ông Prachuab lại khóc. Ông lại kể, lại hát bài hát về mẹ. Ông hẹn gặp lại những người bạn Việt Nam vào mùa xuân năm sau sẽ gặp nhau tại Biển Đỏ - nơi hồ trồng những bông hoa sen đỏ lớn nhất Thái Lan mùa nở rộ. Năm sau, rất nhiều những hoạt động của hai nước sẽ được thực hiện...

Yên Ba