Vì sao Bộ Tài chính đề nghị vay NHNN 30.000 tỷ đồng?

Theo chuyên gia, việc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) có chấp thuận đề nghị vay 30.000 tỷ đồng của Bộ Tài chính hay không phụ thuộc vào việc NHNN có muốn nới lỏng tiền tệ hay không.

Ảnh minh hoạ: www.pehub.com

Bộ Tài chính đã có Thông báo ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng về việc điều hành ngân sách Nhà nước năm 2015 và triển khai nhiệm vụ xây dựng dự toán ngân sách năm 2016.

Liên quan đến nhiệm vụ huy động vốn cho năm 2015, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng giao Vụ Tài chính ngân hàng chủ động trong việc trình cấp có thẩm quyền cho phép phát hành trái phiếu Chính phủ kỳ hạn dưới 5 năm cho đầu tư phát triển và đảo nợ.

Ngoài ra, Vụ Tài chính ngân hàng cần phối hợp với các đơn vị chức năng của Ngân hàng Nhà nước để đề nghị tạm ứng hoặc cho ngân sách Nhà nước vay khoảng 30.000 tỷ đồng, trình cấp có thẩm quyền cho phép phát hành trái phiếu Chính phủ kỳ hạn dưới 5 năm cho đầu tư phát triển và đảo nợ...

Về vấn đề này, Phó viện trưởng Viện Kinh tế Tài chính (Học viện Tài chính) ông Nguyễn Đức Độ phân tích, Ngân sách nhà nước năm 2015 được dự toán với mức thu là 911,1 nghìn tỷ đồng, trong khi mức chi là 1147,1 nghìn tỷ đồng. Mức chênh lệch thu - chi được bù đắp thông qua vay nợ, trong đó có kênh phát hành trái phiếu Chính phủ.

Tuy nhiên, thời gian qua việc phát hành trái phiếu chính phủ gặp nhiều khó khăn. Mặc dù trong bối cảnh lạm phát thấp, chỉ dưới 1%, Bộ Tài chính đã nâng lãi suất huy động trái phiếu chính phủ kỳ hạn 5 năm lên mức 6,4%, nhưng vẫn khó huy động vốn.

Điều này dẫn đến thanh khoản của Kho bạc Nhà nước rơi vào tình trạng căng thẳng, khi các khoản chi vẫn được thực hiện theo dự toán.

Ngoài ra, tình trạng lạm phát thấp, giá dầu giảm mạnh so với kế hoạch cũng đe dọa khả năng hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách trong năm 2015.

Nếu không thu đủ, vay cũng không được, các khoản chi tiêu, đặc biệt là chi đầu tư phát triển, sẽ bị cắt giảm (do chi thường xuyên và chi trả nợ được ưu tiên) và ảnh hưởng đến mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Khi tăng trưởng thấp, lạm phát và thu ngân sách cũng thấp, từ đó có thể tạo nên một vòng luẩn quẩn: “Tăng trưởng thấp – thu/chi ngân sách thấp - tăng trưởng thấp…”

Trước tình hình đó, Bộ Tài chính buộc phải đưa ra đề xuất tạm ứng hoặc vay 30 nghìn tỷ đồng từ NHNN.

Ngược lại, khi NHNN cho ngân sách vay 30 nghìn tỷ đồng mà không có các biện pháp trung hòa đi kèm, cung tiền sẽ tăng. Nếu NHNN vẫn còn lo ngại việc tăng cung tiền này có thể ảnh hưởng đến sự ổn định của tỷ giá, cũng như mục tiêu lạm phát đã đặt ra, đề nghị này sẽ khó có thể được thực hiện.

Hơn nữa, nếu NHNN quyết định cho ngân sách vay và tăng cung tiền để hỗ trợ nền kinh tế, giao dịch này hoàn toàn có thể được thực hiện thông qua nghiệp vụ thị trường mở, theo đó các tổ chức tín dụng mua trái phiếu chính phủ rồi sau đó bán lại cho NHNN.

Vấn đề ở chỗ NHNN có muốn nới lỏng tiền tệ hay không mà thôi.

Theo Trí Thức Trẻ