Chủ tịch Hồ Chí Minh trong tâm thức người dân xứ Huế qua ca dao, hò vè
05:40 | 05/10/2018
Được biết, trong kho tàng ca dao, hò vè của người dân xứ Huế, hình ảnh của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn hiện hữu. Trải qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cho đến nay, kho tàng ca dao, hò vè về Người ở xứ Huế hết sức phong phú và đa dạng.
Theo đó, những câu ca, điệu hò tuy mộc mạc đơn sơ nhưng chứa chan tình cảm, là ân tình sâu nặng - tình cảm thiêng liêng của người dân xứ Huế dành cho vị cha già của dân tộc và trở thành một di sản văn hóa phi vật thể độc đáo làm đa dạng thêm bản sắc văn hóa Huế.
Hò vè và ca dao là một thể loại văn học dân gian, nói lên tình cảm, nguyện vọng tha thiết của người dân lao động, câu từ tuy đơn giản, mộc mạc nhưng cũng rất sâu lắng và dễ đi vào lòng người.
Đối với người Huế, từ những câu ca dao có thể chuyển thành những điệu hò, khi sâu lắng, khi tha thiết mênh mang trên phá Tam Giang hay êm ả theo nhịp chèo trên dòng sông Hương dịu dàng, tha thiết.
 |
Chân dung của Chủ tịch Hồ Chí Minh, có chữ ký đề tặng của Người cho ông Hà Văn Lâu, trú tại huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên-Huế vào năm 1950 và hiện được trưng bày tại Bảo tàng Hồ Chí Minh Thừa Thiên-Huế.
Được biết, sau ngày Cách mạng tháng Tám thành công, trong những đêm trăng ở làng Vĩ Dạ (nay là phường Vĩ Dạ, TP.Huế-PV) người ta thường nghe thậm thịch vang lên điệu hò giã gạo với lời ca tha thiết. Trong lời câu ấy, hình ảnh thân thương của cụ Hồ lại hiện lên như thúc giục, như động viên, như ngọn đèn soi đường chỉ lối:
“Cụ Hồ Chí Minh mới là người thiệt tình yêu nước
Anh em mình kẻ trước người sau
Đứng lên theo ngọn cờ đào
Đã có người anh minh chỉ lối
Thì Cách mạng nào cũng thành công…”
Hay lắng đọng trên dòng Hương Giang trong xanh, một giọng hò mái nhị xao xuyến dưới ánh trăng:
"- Bát ngát hương sen tỏa trên thành Huế
Trăng sáng mênh mông gió nhẹ nhẹ lay
Sen từ làng Sen, sen quyện đất này
Con sông Hương nhớ Bác, những hàng cây bồi hồi
- Trường Quốc học về làng Dương Nỗ
Đường ven sông Hương thuở nhỏ Bác thường qua
Cây đơm hoa chim rộn rã tiếng ca
Từ thành Vinh đến Huế Bác không xa chúng mình.
- Vâng trăng Ba Đình vẫn tròn tình xứ Huế
Sóng nước sông Hương vẫn nhớ thời còn trẻ Bác đã ở đây
Phượng nở bên sông, rực rỡ cả trời mây
Tháng năm càng nhớ Bác, Bác về đây với chúng mình."
Có khi những câu hò, câu ca dao thật cảm động về nỗi lòng của người dân xứ Huế đối với Bác Hồ kính yêu:
“Á… ạ… A… ơi
Đường đi Việt Bắc bao xa?
Mần răng đi được… mà ra cụ Hồ.
Hầu thăm cụ ở nơi mô?
Răng chừ… độc lập! để cụ vô… Huế mình”
 |
Sưu tập giấy bạc có hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh được nhân dân Thừa Thiên-Huế cất giữ trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.
Qua đó cho chúng ta thấy, cả một kho tàng văn học dân gian xứ Huế viết và lưu truyền về Chủ tịch Hồ Chí Minh, thể hiện lòng thành kính và tri ân sâu sắc của người dân miền sông Hương, núi Ngự dành cho Người.
Thông qua những câu ca, điệu hò, hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh hiện lên gần gũi, thân thương; một hình thức tuyên truyền, giáo dục mang đậm tính dân gian, cần được gìn giữ phát huy, bởi chúng dễ đi sâu vào lòng người và được rộng rãi quần chúng đón nhận.
Bài và ảnh V.Hà-P.Hoàng