Bánh khoái Thanh Hóa vốn nổi tiếng là đặc sản dung dị, đơn giản nhưng thơm ngon, bổ dưỡng. Đáng chú ý, bánh khoái ăn kèm chả băm viên nướng ở xã Quảng Nham, huyện Quảng Xương cũng không kém phần quyến rũ thực khách bởi sự mát lành, hương vị mộc mạc mà ăn hoài không ngán!
Nguồn gốc tên gọi "bánh khoái" khá thú vị và ngộ nghĩnh. Một là do khi chế biến trên bếp, khói xông nghi ngút, hương thơm bay xa, "đốn tim" không ít người. Dân miền Trung phát âm "khói" chệch thành "khoái". Hai là, thực khách nhâm nhi món này sẽ thấy lâng lâng khoái cảm, khoái khẩu, khoái nhãn, khoái nhĩ, khoan khoái, sảng khoái... Vì vậy, một từ "khoái" đặt cho tên bánh vừa đúng, trúng lại hay, gọn, dễ nhớ và gợi tả!
Ở Thanh Hóa, bên cạnh các đặc sản như nem chua đủ loại, gỏi cá nhệch, chả tôm nướng, bánh gai Thọ Xuân, bánh cuốn, mắm tép... thì bánh khoái tép chảo gang cũng trở thành niềm tự hào sâu sắc. Đồng thời, một biến thể khác của món bánh khoái là bánh khoái chả băm viên nướng lại dễ dàng làm xao lòng những người có khẩu vị thanh đạm, tinh tế bởi sự thơm ngon, mát lành, hương vị mộc mạc mà ăn hoài không ngán!
Ngày nắng cũng như mưa, một quán nhỏ ở thôn Hòa, xã Quảng Nham, huyện Quảng Xương luôn đỏ lửa từ lúc 4 giờ sáng. Từ sớm, cô chủ đã tất bật nhóm bếp than hoa quạt chả. Tất cả các nguyên liệu đều được lựa chọn kỹ càng, đảm bảo độ tươi ngon "đúng điệu". Thịt nạc vai cũng do chính cô Thảo băm bằng tay (nên thơm hơn so với thịt xay nhuyễn bằng máy) rồi ướp gia vị, để qua đêm cho ngấm. Mùa đông, khoảnh khắc ngồi bên bếp lửa hồng và cảm nhận mùi thơm dậy lên từ những viên chả tròn xinh chắc chắn sẽ khiến bất kỳ ai cũng đều chẳng thể nào... nén cơn thèm trong dạ.
Khi có thực khách gọi món thì cô chủ mới bắc bếp làm bánh khoái. Chảo nóng được láng qua một lớp dầu ăn mỏng, sau đó đổ lên lớp bột gạo tẻ xay ướt mỏng mịn, rắc thêm chút rau cải bắp xắt sợi và rau mùi thái nhỏ. Các thao tác đều phải thực hiện nhanh chóng, khéo léo, chuẩn xác thì thành phẩm mới đạt yêu cầu, lại thêm phần đẹp mắt.
Áo bánh trắng tinh quyện lấy rau thơm nom thật thanh nhã và hài hòa. Cô Thảo sẽ đậy nắp vung lại để bánh chín đều. Trong chốc lát, mặt bánh đã khô se và giòn rụm, còn khói thơm thì nao nức bay lên.
Tùy theo yêu cầu của khách, quán còn quậy trứng gà vào lớp bột để phục vụ đĩa bánh khoái vàng ươm bắt mắt. Bánh được gập lại thành hình bán nguyệt gọn gàng, ưa nhìn.
Bánh khoái Quảng Nham khác hẳn với món bánh khoái Huế cầu kỳ có lớp nhân thịt, tôm luộc bỏ vỏ, ít xá xíu, giá đậu xanh, hành lá... chiên dầu giòn tan. Thức quà dân dã, dễ làm này mềm mại, nóng hổi và ngậy béo tự nhiên. Gắp miếng bánh chấm mắm cốt cá nhà làm pha thêm giấm ớt, thả nộm đu đủ chua ngọt đủ vị vừa lên môi đã thấy trôi xuống ruột. Thoang thoảng đâu đây còn cái xanh mát của rau gia vị và thịt chả thơm nức mũi quyện hòa ăn ý đến mức mọi giác quan vừa thích thú tận hưởng vừa phải nhẩn nha phân biệt từng cảm nhận một.
Trong quán nhỏ, thực khách xuýt xoa hít hà và trò chuyện rôm rả bên đĩa bánh "vừa thổi vừa ăn". Tất cả đều đơn sơ, mộc mạc nhưng thắm đượm biết bao công sức, ân tình của đất và người xứ Thanh!
Bài & ảnh: Thủy Chinh – Nhung Phạm
