Top 10 sự kiện quốc tế nổi bật thế giới trong năm 2016

TĐO - Theo đánh giá của AFP, chiến thắng của ứng viên đảng Cộng hòa Donald Trump trong cuộc bầu cử Mỹ, Brexit, nội chiến tại Aleppo của Syria… là những sự kiện thống trị tin tức thế giới 2016.

1. Donald Trump đắc cử Tổng thống Mỹ

Bị đánh giá như một người ngoài cuộc, nhưng với một chiến dịch vận động tranh cử phi truyền thống, ông Trump đã đánh bại 16 đối thủ khác của đảng Cộng hòa để trở thành gương mặt đại diện đảng này ra tranh cử trước đối thủ của đảng Dân chủ là bà Hillary Clinton.

Ngày 9/11, với hơn 270 phiếu đại cử tri, ứng viên Tổng thống đảng Cộng hòa Donald Trump đã chính thức vượt qua các đối thủ còn lại, trở thành Tổng thống thứ 45 của nước Mỹ. Trong ngày bầu cử của đại cử tri 19/12, ông Donald Trump đã giành được 301 phiếu, trong khi bà Hillary Clinton giành được 163 phiếu, các ứng viên khác giành được 6 phiếu.

2. Brexit

Ngày 23/6, đa số cử tri Anh lựa chọn phương án rời khỏi EU (Brexit), đánh dấu một thời kỳ phát triển mới của khối cũng như của toàn thế giới. Trước cuộc trưng cầu, nhiều cử tri hy vọng EU vẫn là một khối thống nhất, đóng góp vào tiến trình toàn cầu hóa. Tuy nhiên, với 17.410.742 phiếu ủng hộ, chiếm 52% người dân Anh đã chọn rời EU.

Đối với những người ủng hộ Brexit, việc này sẽ giúp họ tránh được dòng người nhập cư ồ ạt và tìm lại bản sắc quốc gia. Còn với những người phản đối, việc “chia tay” này sẽ khiến nước Anh rơi vào thế bị cô lập và là đòn giáng mạnh vào tiến trình toàn cầu hóa.

Tác động domino của Brexit khiến các đảng cực hữu và phong trào dân túy phát triển mạnh mẽ ở châu Âu, khả năng làm đảo lộn trật tự thế giới đã được thiết lập sau Thế chiến thứ 2. Lãnh đạo Đảng Mặt trận quốc gia Pháp Marie Le Pen thậm chí còn kêu gọi tiến hành trưng cầu dân ý tương tự ở nước này.

3. Hồ sơ Panama

Trong tháng 4, vụ rò rỉ hồ sơ Panama - một kho dữ liệu khổng lồ chưa từng có đã dấy lên sự phẫn nộ lớn vào đầu năm 2016. Với hơn 11 triệu tài liệu được công bố, bí mật về các hoạt động trốn thuế và rửa tiền từ giữa thập niên 1970, liên quan tới hàng trăm nghìn do các cá nhân nổi tiếng, giàu có, quyền lực hoặc của những thân nhân và trợ lý của họ lập ở nước ngoài đã bị phanh phui.

Trong số đó có các nhà lãnh đạo, hoặc thân nhân của các nhà lãnh đạo đến từ Saudi Arabia, Trung Quốc, Malaysia, Syria, Pakistan, Argentina và Ukraine hay thông tin liên quan đến một người bạn thân thiết của Tổng thống Vladimir Putin, cũng như các quan chức chính phủ hiện tại hay thời gian trước ở châu Âu, châu Phi, châu Á và Trung Đông – tổng số đã có hơn 140 chính trị gia và quan chức có liên quan.

4. Đảo chính ở Thổ Nhĩ Kỳ

Khoảng nửa đêm ngày 15/7 theo giờ địa phương, một số thành viên trong lực lượng quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến hành đảo chính, theo họ là để "tái lập trật tự hiến pháp." Vào những giờ khắc đầu tiên, cuộc đảo chính dường như có tín hiệu thành công.

Tuy nhiên, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, lúc đó đang có kì nghỉ tại Marmaris lại bất ngờ xuất hiện trên truyền hình. Sử dụng tính năng FaceTime trên iPhone, ông kêu gọi lực lượng ủng hộ mình chống lại đảo chính. Lời kêu gọi đã được đáp ứng. Hàng nghìn người dân đã xuống đường và chỉ trong buổi sáng, lực lượng quân sự ủng hộ ông Erdogan đã giành lại quyền kiểm soát.

Cuộc đảo chính ở Thổ Nhĩ Kỳ trong hai đêm 15-16/7 nhằm lật đổ Tổng thống Recep Tayyip Erdogan đã thất bại khiến hơn 37.000 người bị bắt và hàng chục ngàn người bị sa thải trong các cuộc thanh trừng sau đó.

5. Phán quyết Tòa Trọng tài quốc tế về Biển Đông

Ngày 12/7, Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) tại La Haye, Hà Lan đã ra phán quyết về vụ Philippines kiện Trung Quốc về tranh chấp Biển Đông.

Dựa trên luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS), tòa ra tuyên bố bác bỏ "quyền lịch sử" mà Trung Quốc sử dụng để làm cơ sở đưa ra các yêu sách chủ quyền "đường lưỡi bò" nước này vẽ ra ở Biển Đông.

Đây là kết quả cuối cùng được sự đồng tình của dư luận quốc tế cũng như các nước Đông Nam Á có tranh chấp lãnh thổ với Bắc Kinh. Các nước lớn như Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ đã lên tiếng ủng hộ và yêu cầu Trung Quốc tuân thủ và thực thi kết luận cuối cùng của tòa án.

6. Bê bối chính trị rúng động Hàn Quốc

Hôm 25/10, Tổng thống Park Geun Hye đã phải đối mặt với làn sóng chỉ trích dữ dội của người dân Hàn Quốc sau khi thừa nhận dung túng bạn thân là Choi Soon Sil can thiệp vào nhiều công việc của chính phủ. Đặc biệt hơn, người bạn này của bà là một nghi phạm tham nhũng.

Hàng chục nghìn người Hàn Quốc đã đổ ra trên khắp các thành phố lớn biểu tình và gây áp lực dữ dội lên nữ chính khách và đảng cầm quyền hiện tại.

Văn phòng Công tố Tối cao Hàn Quốc đã bắt đầu tiến hành điều tra, dường như chắc chắn bà Park sẽ phải kết thúc nhiệm kỳ tổng thống sớm của mình và đối mặt với nhiều tội danh. Một cuộc bầu cử mới sẽ được diễn ra trong năm 2017 và những đảng phái dân túy đang sẵn sàng để lên lãnh đạo quốc gia này. Tờ Washington Post đã gọi đây là "cuộc khủng hoảng lớn nhất" kể từ khi Hàn Quốc được thành lập cách đây 70 năm.

7. Aleppo được giải phóng

Cuộc nội chiến ở Syria đã kéo dài trong bế tắc suốt 5 năm qua. Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc đã có 312.000 người bỏ mạng tại nơi đây, kéo theo đó là làn sóng tị nạn với số lượng lên tới hàng triệu người.

Những tia hy vọng về hòa bình ở Syria chỉ bắt đầu được khai thông sau khi Nga bắt đầu triển khai lực lượng của mình tại đây vào cuối năm 2015. Sau hơn một năm dưới sự ủng hộ về vật lực và tinh thần của Nga, bạo lực ở Syria đã giảm đáng kể, phần lớn lãnh thổ bị IS chiếm đóng đã được quân chính phủ giải phóng. Trong khi lực lượng đối lập do Mỹ hậu thuẫn ngày một suy yếu.

Chiến thắng ở Aleppo hôm 12/12 là một trong những thành công lớn nhất của Tổng thống Assad khi đây là trung tâm kinh tế quan trọng nhất của Syria. Với chiến thắng này, Nga và chính phủ Tổng thống Assad sẽ có được lợi thế rất lớn trên bàn đàm phán hòa bình trong tương lai.

8. Những chính khách nổi bật qua đời

Lãnh tụ cách mạng Cuba Fidel Castro

Hôm 25/11, Đài truyền hình Quốc gia Cuba đưa tin Lãnh tụ cách mạng Cuba Fidel Castro đã qua đời tại Havana sau nhiều năm chống chọi với tình trạng sức khỏe suy yếu.

Sự nghiệp của lãnh tụ Fidel Castro là tấm gương sáng chói trong lịch sử. Sự ra đi của nhà lãnh đạo Cuba là một mất mát lớn đối với phong trào dân tộc và phong trào cách mạng trên thế giới.

Quốc vương Bhumibol Adulyadej

Còn với người dân Thái Lan, sự ra đi của Quốc vương Bhumibol Adulyadej vào ngày 13/10 cũng để lại những niềm tiếc thương vô hạn.

Hưởng thọ 88 tuổi, Quốc vương Bhumibol Adulyadej là người đã trị vì gần 70 năm ở đất nước Đông Nam Á. Ông là rường cột cho sự ổn định và là biểu tượng tinh thần của Thái Lan trong suốt nhiều thập kỷ biến động.

9. Rodrigo Duterte trở thành Tổng thống Philippines

Ông Rodrigo Duterte - người có nhiều biệt danh như "kẻ trừng phạt" hoặc "Donald Trump của Philippines" - đã tuyên thệ nhậm chức tổng thống Philippines hôm 30/6 với lời hứa sẽ phát động "cuộc chiến đẫm máu với tội phạm và mạnh tay với tham nhũng.

Sau khi nhậm chức, ông Duterte đã đưa Manila xa rời Washington – một đồng minh thân cận của Philippines, chỉ trích Tổng thống Obama và kêu gọi quân đội Mỹ phải rời nước này trong vòng hai năm. Trong khi đó chiến dịch chống ma túy do ông Duterte dẫn đầu tại Philippines, khiến ít nhất 4.000 người thiệt mạng đã dấy lên sự quan ngại của cộng đồng quốc tế.

10. Khủng bố đẫm máu trong ngày Quốc khánh Pháp

Chỉ trong vòng 2 năm qua, nước Pháp phải hứng chịu 3 vụ khủng bố kinh hoàng, hầu hết đều có dính líu đến tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS.

Sau vụ tấn công toà soạn Charlie Hebdo và cửa hàng Do Thái ở Paris hồi tháng 1/2015; vụ khủng bố Paris vào tháng 11/2015 khiến 130 người thiệt mạng, nước Pháp tiếp tục chìm trong sự đổ máu ngay trong ngày Quốc khánh.

Đêm 14/7, một tên khủng bố lái xe tải đâm vào dòng người đang xem pháo hoa nhân ở thành phố Nice xinh đẹp. Tên này được cho vừa lái xe vừa xả súng vào đám đông khiến 86 người chết trước khi bị cảnh sát bắn gục.

Vụ khủng bố tiếp tục đặt ra dấu hỏi về công tác an ninh của Pháp đã không được cải thiện trong hơn một năm qua, đồng thời gióng lên hồi chuông cảnh báo về hiểm họa khủng bố đang đe dọa người dân châu Âu.

An Nhi