Nga giới thiệu những xu hướng mới trong giáo dục
10:25 | 18/12/2025
Giáo dục – nền tảng hợp tác bền vững
Phát biểu tại phiên thảo luận, ông Vladimir Murashkin, Giám đốc Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tại Hà Nội, nhấn mạnh năm 2025, Việt Nam và Liên bang Nga kỷ niệm nhiều sự kiện quan trọng: 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (30/1/1950-30/1/2025), 80 năm ngày Chiến thắng Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại (9/5/1945-9/5/2025), 80 năm Quốc khánh Việt Nam (2/9/1945-2/9/2025) và 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025).
 |
| Ông Vladimir Murashkin, Giám đốc Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tại Hà Nội phát biểu tại sự kiện. (Ảnh: Bạch Dương) |
Theo ông Vladimir Murashkin, trong khuôn khổ kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại Việt Nam - Liên bang Nga, nhiều sự kiện đối ngoại nhân dân, văn hóa và giáo dục đã được triển khai, góp phần củng cố nền tảng quan hệ hữu nghị truyền thống. Ông khẳng định, Cơ quan Hợp tác Liên bang Nga (Rossotrudnichestvo) cùng các cơ quan đại diện tại Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc quảng bá nền giáo dục Nga, thúc đẩy trao đổi học thuật và kết nối các cơ sở đào tạo hai nước.
Ông Murashkin nói: “Chúng ta luôn gìn giữ những giá trị truyền thống mà các thế hệ đi trước đã vun đắp, đồng thời phát triển giáo dục trên chính nền tảng đó. Phiên thảo luận “Những xu hướng hiện đại trong giáo dục Nga” là cơ hội để các đối tác Việt Nam tiếp cận thông tin về các chương trình đào tạo của Nga, đồng thời nắm bắt những kết quả và hướng hợp tác mới, từ đó tìm ra các điểm chung nhằm nâng cao hiệu quả hợp tác giáo dục, qua đó đóng góp cho quan hệ kinh tế – xã hội giữa hai nước”.
Trình bày tham luận với chủ đề “Công nghệ xã hội – nhân văn: định hướng cho hợp tác khoa học và giáo dục quốc tế dành cho thanh niên Nga – Việt Nam”, bà Galina Leonidovna Petrova, đại diện Đại học Ngôn ngữ Quốc gia Nizhny Novgorod (NGLU), cho biết NGLU là cơ sở đào tạo theo định hướng khoa học xã hội và nhân văn toàn diện, với môi trường học tập đa văn hóa, nơi sinh viên không chỉ đến từ Liên bang Nga mà còn từ hơn 40 quốc gia trên thế giới.
 |
| Bà Galina Leonidovna Petrova, đại diện Đại học Ngôn ngữ Quốc gia Nizhny Novgorod (NGLU) trình bày tham luận. (Ảnh: Bạch Dương) |
Theo bà Petrova, thế mạnh đào tạo của NGLU tập trung vào các lĩnh vực ngôn ngữ học, ngữ văn ứng dụng, tiếng Nga như một ngoại ngữ... Trên cơ sở đó, NGLU triển khai một cách có hệ thống các chương trình quảng bá tiếng Nga và nền giáo dục Nga tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Bên cạnh các chương trình đào tạo dài hạn, NGLU tổ chức các khóa học ngắn hạn mùa hè, mùa đông và các chương trình bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn cho giảng viên, giáo viên tiếng Nga. Đáng chú ý là chương trình “Học viện mùa hè”, được triển khai từ năm 2023 cho phép giảng viên, nhà nghiên cứu và giảng viên trẻ dưới 35 tuổi sang Nga học tập, nghiên cứu và giao lưu trong thời gian 15 ngày. Toàn bộ chi phí về vé máy bay, ăn ở, đi lại và chương trình văn hóa đều do phía Nga chi trả. Bà Galina Leonidovna Petrova khẳng định, việc tăng cường hợp tác giữa NGLU và các cơ sở giáo dục của Việt Nam sẽ tạo thêm động lực cho việc triển khai các dự án chung, mở rộng chương trình trao đổi giảng viên, sinh viên và nâng cao trình độ giảng dạy tiếng Nga như một ngoại ngữ. Bà bày tỏ mong muốn hai bên tiếp tục phối hợp, trao đổi, áp dụng các phương pháp, công nghệ giảng dạy mới, qua đó góp phần thúc đẩy hợp tác giáo dục Nga – Việt theo chiều sâu và bền vững.
Chuyển động mới trong giáo dục đại học Liên bang Nga
Tại phiên thảo luận, đại diện các trường đại học Nga đã giới thiệu những cải cách quan trọng trong hệ thống giáo dục đại học. Bà Ekaterina Sergeyeva, đại diện Đại học Liên bang Baltic, cho biết từ năm 2023, Nga đã triển khai dự án thí điểm cải cách giáo dục đại học quy mô lớn, hướng tới xây dựng mô hình đào tạo linh hoạt, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, bảo đảm chủ quyền công nghệ quốc gia và tính linh hoạt cho nền kinh tế Nga. Theo mô hình mới, hệ thống giáo dục gồm ba bậc đào tạo, cho phép các trường chủ động điều chỉnh thời gian đào tạo từ 4 đến 6 năm ở bậc đại học cơ bản, tùy theo yêu cầu của từng lĩnh vực chuyên môn. Dự án nhận được sự ủng hộ tích cực từ thí sinh và phụ huynh, các nhà tuyển dụng.
 |
| Bà Ekaterina Sergeyeva, đại diện Đại học Liên bang Baltic thông tin về dự án thí điểm cải cách giáo dục đại học tại Nga. (Ảnh: Bạch Dương) |
Về chương trình giáo dục đại học chuyên sâu (thạc sĩ, nội trú và nghiên cứu sinh), chỉ có trường mang tính chất nghiên cứu và trường Đại học Liên bang được phép đào tạo. Sinh viên tốt nghiệp chương trình đại học cơ bản 6 năm có thể trực tiếp học nghiên cứu sinh.
Bà Anna Vladimirovna Korobkova, đại diện Đại học Hàng không Moscow (MAI), cho biết MAI là một trong 6 trường đại học của Liên bang Nga tham gia dự án thí điểm cải cách giáo dục đại học. Mô hình mới tại MAI hướng tới việc xây dựng môi trường đào tạo cán bộ thế hệ mới, trong đó tính linh hoạt của giáo dục được thể hiện ở khả năng chuyển đổi và điều chỉnh các chương trình đào tạo dựa trên phân tích nhu cầu tương lai của nền công nghiệp.
Cụ thể, các chương trình giáo dục của MAI được hình thành trên cơ sở dự báo sự phát triển của công nghệ và nhu cầu nhân lực của thị trường lao động. Quá trình đào tạo được triển khai cùng với các đối tác tuyển dụng, cho phép sinh viên tham gia trực tiếp vào các dự án thực tế, có người hướng dẫn đến từ doanh nghiệp, ngành công nghiệp, qua đó từng bước xây dựng lộ trình nghề nghiệp cá nhân ngay trong quá trình học tập.
Mô hình giáo dục đại học mới phản ánh xu thế chung của giáo dục Liên bang Nga trong việc hình thành các thế hệ nhân lực tài năng, tạo điều kiện để sinh viên phát triển toàn diện năng lực và bản thân trong bối cảnh yêu cầu của thị trường lao động ngày càng cao.
Trình bày về các xu hướng mới trong đào tạo chuyên ngành giao thông vận tải, bà Elmira Yunusova, đại diện Đại học Giao thông Vận tải Moscow, cho biết nhà trường đang triển khai mô hình hợp tác đào tạo theo mạng lưới. Theo bà, hình thức hợp tác này không chỉ dừng lại ở các chương trình song bằng truyền thống, mà được coi là những công cụ đào tạo mới, tạo điều kiện để giảng viên và sinh viên mở rộng trao đổi học thuật, đồng thời giúp sinh viên và doanh nghiệp vận tải cùng tham gia triển khai các dự án thực tế.
 |
| Đại diện các trường đại học Việt Nam và Liên bang Nga tham dự phiên thảo luận "Những xu hướng hiện đại trong giáo dục Nga". (Ảnh: Bạch Dương) |
Trong khuôn khổ hợp tác mạng lưới, các trường đại học có thể tìm kiếm và kết nối với những đối tác đã có sẵn năng lực chuyên môn trong các lĩnh vực mà họ mong muốn phát triển. Bà Elmira Yunusova dẫn ví dụ về việc hợp tác với các trường đại học giao thông vận tải hàng đầu của Trung Quốc trong khuôn khổ Hiệp hội Hiệu trưởng các trường đại học Giao thông Vận tải Nga – Trung Quốc.
Bên cạnh đó, trường cũng đã triển khai dự án mới mang tên “Đại học Giao thông Vận tải Mạng lưới Nga – Phi”, mở ra không gian hợp tác mới không chỉ cho các cơ sở đào tạo mà còn cho doanh nghiệp, khi các đối tác có thể tiếp cận các đánh giá chuyên môn và hiểu biết đặc thù về thị trường châu Phi, đồng thời kết hợp đào tạo với các hoạt động hợp tác kinh doanh liên quan đến lĩnh vực giao thông vận tải.
Theo bà Elmira Yunusova, các chương trình đào tạo theo mạng lưới còn là công cụ nâng cao chất lượng tuyển chọn sinh viên. Thông qua các khoá học hè, sinh viên đến từ các trường đối tác có cơ hội trực tiếp làm quen với môi trường đào tạo của trường, từ đó xác định rõ hơn lộ trình học tập và con đường phát triển học vấn trong tương lai.
Ngoài ra, bà Yunusova nhấn mạnh định hướng đào tạo theo tư duy dự án. Theo đó, tất cả sinh viên đều phải tham gia các học phần thực hiện dự án thực tế, giải quyết những nhiệm vụ cụ thể do doanh nghiệp vận tải đặt ra, qua đó nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng thực hành, đồng thời góp phần đổi mới phương pháp giảng dạy và nâng cao trình độ sư phạm của giảng viên.
Một xu hướng quan trọng khác là đào tạo các “nhà lãnh đạo của sự thay đổi” cho ngành giao thông vận tải. Theo bà, sinh viên cần được chuẩn bị để sẵn sàng ứng phó với các thách thức toàn cầu, làm chủ các công cụ kỹ thuật số hiện đại, đồng thời được khuyến khích phát triển tư duy khởi nghiệp, qua đó thích ứng linh hoạt với những biến đổi nhanh chóng của ngành và của thị trường lao động.
Bạch Dương