TP.HCM: "Cà phê sáng cùng ngư dân" để tuyên truyền phòng, chống khai thác IUU
07:53 | 17/12/2025
Một sáng đầu tháng 11/2025, tại Đồn Biên phòng Phước Tỉnh, UBND xã Long Hải (TP.HCM) phối hợp với Đồn Biên phòng Phước Tỉnh tổ chức chương trình "Cà phê sáng cùng ngư dân". Đây là địa phương có đội tàu đánh bắt lớn nhất TP.HCM. Chương trình có sự tham dự của lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM cùng đại diện các sở, ngành, địa phương và lực lượng biên phòng.
Trong không khí cởi mở bên ly cà phê sáng, lãnh đạo địa phương đã trực tiếp thông tin tới bà con ngư dân về các chủ trương, chính sách của Nhà nước trong chống khai thác IUU, đồng thời lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của ngư dân để kịp thời tháo gỡ khó khăn, giúp bà con yên tâm bám biển, vươn khơi dài ngày.
 |
| Một buổi "Cà phê sáng cùng ngư dân" được UBND xã Long Hải (TP.HCM) phối hợp Đồn Biên phòng Phước Tỉnh tổ chức, tháng 10/2025. (Ảnh: htv.com.vn) |
Các chủ tàu, thuyền trưởng, ngư dân đã thẳng thắn phản ánh nhiều vướng mắc trong quá trình khai thác thủy sản, từ việc mất kết nối thiết bị giám sát hành trình, khó khăn trong chuyển đổi ngành nghề, đến quy định cấm biển có thời hạn nhằm tái tạo nguồn lợi thủy sản. Nhiều ý kiến bày tỏ mong muốn có chính sách hỗ trợ phù hợp để ngư dân an tâm sản xuất, chấp hành đúng quy định pháp luật. Tình trạng tàu cá cũ không được đăng kiểm do thay máy đã qua sử dụng khiến hàng chục tàu phải nằm bờ; quy trình mua bán tàu cá giữa các địa phương còn phức tạp, chưa thể sang tên chính thức; việc cấp giấy phép khai thác không đúng vùng, ngành nghề truyền thống; hệ thống cảng cá xuống cấp, bồi lấp nghiêm trọng, quá tải… cũng được ngư dân nêu ra.
Từ thực tiễn sản xuất, bà con cũng đề xuất nghiên cứu mô hình "đánh bắt 6 tháng, nghỉ 6 tháng" nhằm tạo thời gian cho nguồn lợi thủy sản phục hồi, đồng thời giúp ngư dân có thời gian nghỉ ngơi, chuyển đổi sinh kế tạm thời. "Nếu được hỗ trợ trong thời gian nghỉ đánh bắt, chúng tôi hoàn toàn đồng tình, vì điều đó không chỉ giúp ổn định đời sống mà còn góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản lâu dài", ngư dân Nguyễn Văn Nhỏ chia sẻ.
Các kiến nghị của ngư dân đã được đại diện các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương trực tiếp giải đáp tại chương trình, đồng thời ghi nhận để tiếp tục nghiên cứu, tháo gỡ trong thời gian tới. Cơ quan chức năng cũng vận động ngư dân nghiêm chỉnh chấp hành các quy định pháp luật khi khai thác thủy sản trên biển, chủ động phối hợp, cung cấp thông tin cho lực lượng biên phòng khi phát hiện tình huống bất thường.
Thực tế cho thấy, thông qua mô hình "Cà phê sáng cùng ngư dân", nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của bà con ngày càng được nâng cao, góp phần phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý các hành vi khai thác IUU, cùng chung tay với cả hệ thống chính trị trong lộ trình gỡ "thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu (EC).
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM, thành phố đang tiếp tục triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định. Công tác tuyên truyền pháp luật về IUU tiếp tục được đổi mới với các mô hình sáng tạo, linh hoạt, bám sát thực tiễn đời sống ngư dân, như mô hình "Cà phê sáng cùng ngư dân", "Ăn sáng cùng ngư dân", "Phiên tòa giả định", tọa đàm pháp luật, tuyên truyền trực tiếp tại cảng cá và trên biển...
Đến nay, toàn bộ tàu cá từ 15 mét trở lên của thành phố đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS), giám sát 24/24 giờ. Hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử eCDT được vận hành tại 100% cảng cá đủ điều kiện, làm cơ sở cấp giấy xác nhận (SC) và chứng nhận (CC) nguồn gốc thủy sản, góp phần minh bạch chuỗi khai thác - tiêu thụ thủy sản, đáp ứng các khuyến nghị của EC.
Tính đến ngày 09/12, TP.HCM có 4.475 tàu cá, đạt 100% đăng ký và cập nhật dữ liệu trên hệ thống VNFishbase; trong đó, 4.268 tàu đã được cấp giấy phép khai thác (chiếm 95,37%). Số tàu không đủ điều kiện được quản lý chặt chẽ, neo đậu tại địa phương, không cho ra khơi, qua đó ngăn chặn ngay từ gốc các nguy cơ vi phạm IUU phát sinh.
Minh Thái (tổng hợp)