10:02 | 29/05/2025
Ngày 28/5, hãng thông tấn Nga TASS dẫn tuyên bố của Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết: Phái đoàn Nga, do trợ lý Tổng thống Vladimir Medinsky dẫn đầu, sẵn sàng trình bày một bản ghi nhớ nêu rõ lập trường của Moscow tại vòng đàm phán trực tiếp tiếp theo với Ukraine, dự kiến diễn ra vào ngày 2/6 tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ).
"Phía Nga đã nhanh chóng xây dựng một bản ghi nhớ liên quan, nêu rõ lập trường về mọi khía cạnh để khắc phục đáng tin cậy các nguyên nhân gốc rễ của cuộc khủng hoảng. Phái đoàn của chúng tôi sẵn sàng trình bày tài liệu này và cung cấp các giải thích cần thiết tại vòng đàm phán ngày 2/6", ông Lavrov nhấn mạnh.
![]() |
Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov. (Ảnh: TASS) |
Ông khẳng định: "Đàm phán tốt hơn chiến tranh. Tuy nhiên, để đạt được kết quả lâu dài, các nguyên nhân cốt lõi của xung đột phải được giải quyết". Theo Ngoại trưởng Nga, những nguyên nhân này bao gồm "sự bành trướng về phía đông đầy hung hăng của NATO, bất chấp các cam kết trước đó của Mỹ và châu Âu với Liên Xô và sau này là với Nga".
Ông Lavrov cũng tái khẳng định một trong những yêu cầu “thiết yếu” của Nga là Ukraine phải duy trì tình trạng trung lập, không liên kết và không có vũ khí hạt nhân, như đã từng được nêu tại vòng đàm phán ở Istanbul hồi tháng 4/2022.
Tại vòng đàm phán ngày 16/5 vừa qua, Nga cũng yêu cầu chấm dứt tất cả các đạo luật mà họ cho là mang tính phân biệt đối xử. "Chúng tôi sẽ tiếp tục giữ vững lập trường này trong cuộc gặp tới", Ngoại trưởng Lavrov nói thêm.
Về phía Ukraine, tờ Kyiv Independent dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov cùng ngày cho biết Kyiv vẫn đang chờ đợi bản ghi nhớ từ phía Nga để có thể chuẩn bị kỹ lưỡng cho cuộc đàm phán sắp tới.
"Thật không may, phía Nga đã cố gắng trì hoãn quá trình này. Nhưng áp lực từ cộng đồng quốc tế, bao gồm các tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump, các nhà lãnh đạo châu Âu và Tổng thống Volodymyr Zelensky, đã buộc Moscow phải hoàn tất bản dự thảo", ông Umerov viết trên Facebook.
Ông nhấn mạnh Ukraine đã gửi văn bản lập trường của mình cho Nga, tái khẳng định "sự sẵn sàng cho một lệnh ngừng bắn hoàn toàn và vô điều kiện" cũng như "cam kết tiếp tục tham gia ngoại giao".
"Phía Nga có bốn ngày nữa, cho đến ngày 2/6, để chuyển cho chúng tôi tài liệu của họ. Chúng tôi kêu gọi họ thực hiện cam kết này mà không chậm trễ, đồng thời ngừng biến cuộc gặp thành một sự kiện hình thức hay mang tính phá hoại. Ngoại giao cần có thực chất và cuộc họp tiếp theo phải mang lại kết quả", ông Umerov nói.
Ngày 29/5, hãng tin Reuters (Anh) đưa tin: Phát biểu tại Nhà Trắng ngày 28/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Đại học Harvard nên giới hạn tỷ lệ sinh viên nước ngoài ghi danh theo học, tối đa là 15%, chứ không phải là 31%. Ông cũng yêu cầu đại học lâu đời này cung cấp danh sách hiện tại về số sinh viên đến từ các quốc gia khác cho chính quyền Mỹ.
"Harvard phải cư xử đúng mực. Harvard đang đối xử với đất nước ta bằng thái độ hết sức thiếu tôn trọng, và tất cả những gì họ đang làm là ngày càng lún sâu hơn", ông Trump phát biểu.
Theo trang web của Harvard, sinh viên quốc tế hiện chiếm 27,2% tổng số sinh viên theo học tại trường ở Cambridge, bang Massachusetts (Mỹ).
Ngày 29/5, hãng Reuters (Anh) đưa tin: Ngày 28/5, một tòa án liên bang tại Mỹ đã ra phán quyết chặn lệnh áp thuế nhập khẩu quy mô lớn do Tổng thống Donald Trump ban hành, được gọi là "Ngày Giải phóng". Tòa án cho rằng ông Trump đã vượt quá thẩm quyền hiến định khi áp đặt thuế trên diện rộng đối với hàng nhập khẩu từ các quốc gia có thặng dư thương mại với Mỹ.
![]() |
Tổng thống Mỹ Donald Trump cầm một biểu đồ bên cạnh Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick khi phát biểu về thuế quan tại Vườn Hồng ở Nhà Trắng, ngày 2/4/2025. (Ảnh: Reuters) |
Tòa án Thương mại Quốc tế có trụ sở tại Manhattan khẳng định: Hiến pháp Mỹ trao cho Quốc hội quyền độc quyền điều tiết thương mại với nước ngoài, và quyền này không bị ảnh hưởng bởi các sắc lệnh khẩn cấp của tổng thống nhân danh bảo vệ kinh tế quốc gia.
Vụ kiện được Trung tâm Tư pháp Tự do - một tổ chức phi đảng phái - đệ trình, thay mặt cho 5 doanh nghiệp nhỏ của Mỹ chuyên nhập khẩu hàng hóa từ các nước bị áp thuế. Đây là thách thức pháp lý lớn đầu tiên đối với chính sách thuế quan toàn diện mới của ông Trump.
Các nguyên đơn bao gồm một công ty nhập khẩu rượu vang và rượu mạnh tại New York, cùng các nhà sản xuất bộ dụng cụ giáo dục và nhạc cụ ở Virginia. Họ cho rằng mức thuế quan mà chính quyền Trump đề xuất sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh.
Theo Reuters, đây là một trong bảy vụ kiện liên quan đến lệnh áp thuế của ông Trump, bao gồm các vụ kiện từ 13 tiểu bang và nhiều nhóm doanh nghiệp nhỏ trên toàn nước Mỹ.
Ngày 28/5, tờ Asahi Shimbun (Nhật Bản) dẫn nguồn thạo tin cho biết, Nhật Bản đã đề xuất nhập khẩu sản phẩm bán dẫn của Mỹ với trị giá lên tới 1.000 tỷ yên (tương đương 6,94 tỷ USD) trong khuôn khổ các cuộc đàm phán thuế quan với Washington.
Để hỗ trợ kế hoạch nhập khẩu quy mô lớn này, chính phủ Nhật Bản dự kiến sẽ trợ cấp cho các công ty trong nước, đặc biệt là trong lĩnh vực viễn thông và công nghệ vận hành trung tâm dữ liệu.
Động thái trên diễn ra trong bối cảnh Mỹ, dưới thời Tổng thống Donald Trump, đang thúc đẩy tăng cường sản xuất bán dẫn trong nước do lo ngại rủi ro chuỗi cung ứng, đặc biệt khi các nhà sản xuất chip Mỹ vẫn phụ thuộc nhiều vào Đài Loan (Trung Quốc).
Nhật Bản cũng đề xuất hỗ trợ sản xuất các linh kiện bán dẫn thiết yếu tại Mỹ, như tấm wafer và dung dịch hóa học, với mục tiêu cùng xây dựng một chuỗi cung ứng bán dẫn có khả năng phục hồi và tăng cường an ninh kinh tế cho cả hai nước.
Nvidia, công ty Mỹ hiện thống lĩnh thị trường chip AI toàn cầu, với thị phần ước tính chiếm 80% trong lĩnh vực chip cho trung tâm dữ liệu, được cho là sẽ hưởng lợi lớn từ thỏa thuận nếu đạt được.
Dự kiến Trưởng đoàn đàm phán thương mại Nhật Bản Ryosei Akazawa sẽ tiến hành vòng đàm phán thứ tư với phía Mỹ tại Washington vào ngày 30/5. Các cuộc thảo luận diễn ra ngay trước cuộc gặp song phương giữa Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba và Tổng thống Donald Trump bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G7 tại Canada, dự kiến vào giữa tháng 6/2025.
Cả hai bên kỳ vọng sẽ đạt tiến triển đáng kể ở cấp bộ trưởng trước hội nghị của các nhà lãnh đạo.
Phan Anh