Vụ tai nạn giao thông ở Lâm Đồng, lái xe chết, ai phải bồi thường?
Liên quan đến nội dung vụ tai nạn giao thông thảm khốc xảy ra vào khoảng 7h20 ngày 14/5, tại km 210 Quốc lộ 20 đoạn qua thôn Trung Hiệp, xã Hiệp An, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng do lái xe Trần Trọng Tình, SN 1990, quê ở Kỳ Anh, Hà Tĩnh, tạm trú tại đường Nguyên Tử Lực, TP.Đà Lạt điều khiển theo hướng từ Đà Lạt đi Di Linh chở theo phân bón hóa học. Xe có tải trọng tải 14 tấn, biển kiểm soát 49C-150.90. Chủ xe là Nguyễn Thị Bích Đào, ngụ tại 25/7 Xô Viết Nghệ Tĩnh, TP.Đà Lạt. Đây là vụ tai nạn giao thông cực kỳ nghiêm trọng, làm 6 người tử vong và 2 người bị thương.
Hiện trường vụ tai nạn. Ảnh internet.
Theo quan điểm của luật sư Nguyễn Trung Tiệp, Công ty Luật Dragon, Đoàn Luật sư TP.Hà Nội thì, sau khi sự việc xảy ra, UBND tỉnh Lâm Đồng đã chỉ đạo Công an huyện Đức Trọng khởi tố vụ án theo thẩm quyền, để làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm của các bên liên quan là quyết định đúng đắn, kịp thời, chính xác.
Bởi lẽ: Căn cứ khởi tố, luật sư Tiệp cho rằng, căn cứ vào kiến nghị khởi tố của cơ quan nhà nước được quy định tại khoản 4, Điều 143 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 là có căn cứ pháp lý. Mặc dù người lái xe tử vong trong tai nạn, vụ án hầu như không được khởi tố. Tuy nhiên, khoản 7, Điều 157, Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định: “7. Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đã chết, trừ trường hợp cần tái thẩm đối với người khác.”
Theo quy định nêu trên người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đã chết, đáng lẽ vụ án không được khởi tố, nhưng điều văn của điều luật cũng nêu rõ: “Trừ trường hợp cần tái thẩm đối với người khác”. Thuật ngữ “Tái thẩm” ở đây được hiểu là thẩm tra, xem xét những tình tiết, trách nhiệm của những người khác liên đới đến vụ án. Cụ thể, trong vụ án này người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan là bà Đào, chủ sở hữu xe tải cùng với trách nhiệm dân sự bồi thường thiệt hại đối với những người bị hại.
Luật sư Nguyễn Trung Tiệp. Ảnh T.Y.
Thứ hai, về tội danh: Theo luật sư Tiệp, đây là vụ án giao thông đặc biệt nghiêm trọng vì 6 người chết, 2 người bị thương, cho nên, cơ quan CSĐT Công an huyện Đức Trọng đã khởi tố vụ án theo quy định tại điểm a, khoản 3, Điều 260 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017: “Điều 260. Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ. 3. Phạm tội thuộc một trong các trường sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm: a) Làm chết 03 người trở lên.”
Như vậy, trong vụ án này nếu điều tra làm rõ thì, vai trò của bà Đào sẽ là bị đơn dân sự trong vụ án hình sự. Do đó, bà Đào phải có nghĩa vụ về mặt dân sự đối với các bị hại.
Một vấn đề nữa khiến nhiều người quan tâm đó là về trách nhiệm bồi thường dân sự. Về căn cứ pháp lý, luật sư Tiệp trích dẫn quy định của Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định như sau: “Điều 601. Bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra.1. Nguồn nguy hiểm cao độ bao gồm phương tiện giao thông vận tải cơ giới, hệ thống tải điện, nhà máy công nghiệp đang hoạt động, vũ khí, chất nổ, chất cháy, chất độc, chất phóng xạ, thú dữ và các nguồn nguy hiểm cao độ khác do pháp luật quy định. Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải vận hành, sử dụng, bảo quản, trông giữ, vận chuyển nguồn nguy hiểm cao độ theo đúng quy định của pháp luật. 2. Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra; nếu chủ sở hữu đã giao cho người khác chiếm hữu, sử dụng thì người này phải bồi thường, trừ trường hợp có thỏa thuận khác”.
Căn cứ vào quy định nêu trên, đối chiếu với nội dung vụ án đã xảy ra cho thấy: Bà Nguyễn Thị Bích Đào là sở hữu của chiếc xe trọng tải tức chủ sở hữu của nguồn nguy hiểm cao độ đã gây thiệt hại về tính mạng, sức khỏe cho nhiều người phải có trách nhiệm bồi thường về mặt tổn thất cho gia đình những người bị hại.
Trong trường hợp các bên không thỏa thuận được với nhau về mức bồi thường thì, đại diện phía gia đình bị hại có quyền khởi kiện về mặt dân sự trong vụ án “Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng”, theo các quy định tại Điều 590, Điều 591 Bộ luật Dân sự năm 2015.
Trường hợp các bên thương lượng được với nhau thì các cơ quan bảo vệ pháp luật sẽ ghi nhận sự thỏa thuận dựa trên sự tự nguyện của các bên.
Hai là trong trường hợp tài xế Trần Trọng Tình là người lái xe, làm công ăn lương cho bà Nguyễn Thị Bích Đào thì bà Đào không những phải bồi thường vì là chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ mà còn là chủ của người lao động đang thực hiện công việc được giao. Vì Điều 600 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: “Điều 600. Bồi thường thiệt hại do người làm công, người học nghề gây ra. Cá nhân, pháp nhân phải bồi thường thiệt hại do người làm công, người học nghề gây ra trong khi thực hiện công việc được giao và có quyền yêu cầu người làm công, người học nghề có lỗi trong việc gây thiệt hại phải hoàn trả một khoản tiền theo quy định của pháp luật”.
Trong trường hợp anh Tình là người thuê xe có hợp đồng để chạy hoặc là người làm công có hợp đồng lao đồng với bà Đào. Trong các Hợp đồng có điều khoản quy định: “Nếu bên thuê xe hay bên lái xe thuê mà để xảy ra tai nạn phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật về bồi thường thiệt hại tính mạng, tài sản cho người bị hại do lỗi của mình gây ra”. Như vậy, trong trường này, bà Đào không phải chịu trách nhiệm bồi thường dân sự cho anh Tình.
Thường Yên