TS Nguyễn Sĩ Dũng: "Thu giá" là "sáng tạo" để lách quy định chặt của Luật Phí và Lệ phí
Dư luận đang xôn xao “giải nghĩa cho nhau” về tổ hợp từ “Trạm thu phí” nay đổi thành “Trạm thu giá” có nghĩa hay không thì ngày 22/5, bên hành lang Quốc hội, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể cũng cho biết, phí do HĐND, Quốc hội quyết định. Sở dĩ thay đổi sang "thu giá" vì: "Còn giá là do doanh nghiệp cung cấp, mà BOT là sản phẩm của doanh nghiệp nên cần điều chỉnh lại tên gọi cho chính xác. Từ khi chuyển qua giá, giá sẽ được cân đối theo phương án tài chính, còn nếu phí muốn thay đổi sẽ phải thông qua HĐND quyết nên rất chậm. Chuyển đổi tên trạm thu phí thành trạm thu giá BOT không có gì khác mà chỉ là linh động hơn rất nhiều", ông Thể trả lời phỏng vấn tại hành lang Quốc hội.
TS Nguyễn Sĩ Dũng. Ảnh Internet
Nêu quan điểm về vấn đề này, TS.Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội chia sẻ: “Thu giá” thật ra là một “sáng tạo” để lách qua những quy định rất chặt chẽ của Luật Phí và lệ phí”.
"Theo quy định của luật, một tổ chức được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao cung cấp dịch vụ công thì có thể thu phí để bù đắp các chi phí. Tuy nhiên, việc thu phí chỉ hợp pháp, khi khoản phí như vậy được đưa vào Danh mục phí được ban hành kèm theo luật. Rất tiếc, phí BOT không có trong Danh mục này", TS.Nguyễn Sỹ Dũng phân tích.
TS.Nguyễn Sỹ Dũng cho rằng, lẽ ra Bộ GTVT nên trình Quốc hội bổ sung phí BOT vào Danh mục nói trên thì lại tìm cách đánh tráo khái niệm.
"Thu giá là một khái niệm hoàn toàn vô nghĩa trong tiếng Việt. Bạn có thể thu phí, thu thuế, thu nợ, thậm chí thu ngân... nhưng không thể thu giá, vì giá không phải là thứ có thể thu được. Giá là biểu hiện bằng tiền của giá trị hàng hoá/dịch vụ. Thu biểu hiện bằng tiền quả thực là một thứ khá tối nghĩa và ngô nghê", nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội nêu ý kiến.
Đa số các trạm thu phí đã thành trạm thu giá. Ảnh Hải Dương
Theo tìm hiểu của chúng tôi, Luật Phí và lệ phí ban hành ngày 25/11/2015 có nêu rõ:
"1. Phí là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải trả nhằm cơ bản bù đắp chi phí và mang tính phục vụ khi được cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao cung cấp dịch vụ công được quy định trong Danh mục phí ban hành kèm theo Luật này.
2. Lệ phí là khoản tiền được ấn định mà tổ chức, cá nhân phải nộp khi được cơ quan nhà nước cung cấp dịch vụ công, phục vụ công việc quản lý nhà nước được quy định trong Danh mục lệ phí ban hành kèm theo Luật này".
Ngoài ra, Luật Phí và lệ phí cũng không có giải thích từ ngữ "giá" và chỉ có Quy định chuyển tiếp tại Điều 24:
"Các khoản phí trong Danh mục phí và lệ phí kèm theo Pháp lệnh phí và lệ phí số 38/2001/PL-UBTVQH10 chuyển sang thực hiện theo cơ chế giá do Nhà nước định giá theo Danh mục tại Phụ lục số 2 kèm theo Luật này được thực hiện theo Luật giá kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành.
Chính phủ quy định cụ thể cơ quan có thẩm quyền quy định giá và hình thức định giá".
Cụ thể, tại Phụ lục số 2 về danh mục các sản phẩm, dịch vụ chuyển từ phí sang giá dịch vụ do nhà nước định giá có nêu rõ phí sử dụng đường bộ được chuyển sang giá sử dụng dịch vụ đường bộ của các dự án đầu tư xây dựng đường bộ để kinh doanh.
Tại phụ lục này cũng có 16 loại phí khác được chuyển thành giá như thủy lợi phí, phí trông giữ xe, phí vệ sinh...
M.Phương