Tìm thấy tàu đắm chở theo "kho báu" trị giá 17 tỷ USD ở Columbia
Từ thế kỷ XVI, một hạm đội tàu chuyên dụng của Tây Ban Nha đã liên tục qua lại Đại Tây Dương, với mục tiêu chính là khai thác triệt để mọi của cải vật chất của Châu Mỹ - lục địa mới được khai phá.
San Jose là thuyền buồm lớn nhất và được xếp hàng số một của hạm đội huyền thoại này. Sở hữu tới 62 khẩu đại bác cỡ lớn, trên lý thuyết, nó đủ khả năng ngăn chặn hoặc tiêu diệt mọi con tàu khác, dù là tàu của cướp biển hay tàu của các nước đối địch.
Tuy nhiên, trên thực tế, ngày 8/6/1708, trong Chiến tranh Kế vị Tây Ban Nha, San Jose bị đắm trong một cuộc chiến với tàu Anh, kéo theo 600 thủy thủ xuống đáy Đại Tây Dương. Khi đó, nó đang chở theo vô số vàng, bạc và ngọc lục bảo lấy từ các mỏ ở Peru. Tổng trị giá kho báu này ước đạt 17 tỷ USD, tính theo thời giá hiện tại.
Vụ đắm tàu San Jose được coi là một trong những tai nạn hàng hải tốn kém nhất trong lịch sử. Suốt hơn 300 năm qua, con tàu vẫn nằm đâu đó dưới đáy Đại Tây Dương cùng với kho báu khổng lồ của nó mà chưa được ai khám phá.
Tranh vẽ trận chiến giữa tàu San Jose với các tàu Anh. (Ảnh: Wikipedia)
Cuối cùng, một tàu ngầm robot cỡ nhỏ có tên Remus 6000 đã phát hiện ra nơi an nghỉ cuối cùng của con tàu bị chìm từ hàng trăm năm nay, nhờ sở hữu nhiều cảm biến và camera kèm theo khả năng lặn 4 dặm dưới nước.
Tàu ngầm thuộc quản lý của Viện Hải dương học Woods Hole (WHOI) đã sử dụng công nghệ dò quét (sonar) trên diện rộng để xác định các đối tượng trên đáy biển, sau đó nó vòng lại để chụp ảnh bất cứ thứ gì đáng chú ý.
Để định vị xác tàu San Jose, Remus 6000 đã sử dụng phương pháp tương tự khi nó tìm những phần còn lại của máy bay Air France 447 vào năm 2011, tức 2 năm sau khi chiếc phi cơ gặp nạn và rơi xuống vùng biển ngoài khơi Brazil.
Một phần đống đổ nát của tàu San Jose đã được phát hiện vào năm 2016. Tuy vậy, vị trí cụ thể của nó ở ngoài khơi thành phố cảng Cartagena (Columbia) và các chi tiết khác đều được giữ bí mật. Những chi tiết mới vừa được các cơ quan tìm kiếm công bố hôm 21/5.
Các nhà nghiên cứu cho biết họ đã tìm thấy một số đặc điểm chủ chốt của con tàu. Theo đó, tàu ngầm robot Remus 6000 đã xuống tới vị trí chỉ cách xác tàu đắm khoảng 10m và chụp được nhiều hình ảnh ghi lại những khẩu đại bác vốn chỉ có ở tàu San Jose.
Ảnh chụp các khẩu đại bác trên xác tàu San Jose được tàu ngầm robot ghi lại. (Ảnh: AP)
Jeff Kaeli, một trong những kỹ sư vận hành Remus 6000, chia sẻ: "Tôi không phải là một nhà khảo cổ học đại dương, nhưng tôi biết những thứ trông giống như đại bác. Vì vậy, lúc đó, tôi đoán mình là người duy nhất trên thế giới biết được rằng chúng ta đã tìm thấy con tàu đắm".
Tọa độ chi tiết của xác tàu San Jose vẫn chưa được chia sẻ rộng rãi ngoài các cơ quan tham gia tìm kiếm, trong đó có quân đội Columbia. Lý do là vì số của cải còn lại trên con tàu đang là chủ đề tranh chấp quốc tế.
Hàng tỷ USD kim loại quý và ngọc lục bảo ở đáy Đại Tây Dương rốt cuộc sẽ thuộc về người dân Columbia - nơi con tàu được phát hiện, hay thuộc về Tây Ban Nha - nơi xuất phát của tàu San Jose?
Theo WHOI, việc phát hiện ra xác tàu San Jose mang ý nghĩa to lớn về văn hóa và lịch sử đối với chính phủ và người dân Columbia, bởi kho báu khổng lồ của con tàu và những manh mối mà các cổ vật trên tàu có thể cung cấp về môi trường kinh tế, xã hội và chính trị của châu Âu trong những năm đầu thế kỷ XVIII.
Thông cáo báo chí của WHOI cho hay: "Chính phủ Columbia đã lên kế hoạch xây dựng một bảo tàng và khu bảo tồn tầm cỡ thế giới nhằm lưu giữ và trưng bày công khai những đồ trên xác tàu, bao gồm các khẩu pháo, đồ gốm và nhiều cổ vật khác".
Trọng Sang