Nhà toán học nữ duy nhất đạt giải thưởng Fields qua đời vì ung thư

Chân dung nhà toán học nữ Maryam Mirzakhani

Thông tin này được các đồng nghiệp của bà Mirzakhani ở Đại học Stanford (Mỹ), nơi bà giảng dạy, xác nhận. Cái chết của chuyên gia về toán học lý thuyết xảy ra vào thời điểm 3 năm sau khi bà nhận giải thưởng Fields - được coi là giải Nobel về toán học - ở Seoul (Hàn Quốc).

Giải thưởng Fields có từ năm 1936, được trao 4 năm một lần nhằm mục đích tôn vinh các nhà toán học dưới 40 tuổi có đóng góp lớn. Năm 2014, khi trở thành người phụ nữ đầu tiên đạt giải, bà Mirzakhani mới 37 tuổi.

Bà Mirzakhani được trao giải sau khi đã đưa ra phương pháp tính toán thể tích của các bề mặt hyperbol có hình thù kỳ quặc như uốn cong hình yên ngựa hay xoắn lại theo dạng móc - các quan chức Đại học Stanford cho hay.

Vào thời điểm nhận giải, bà Mirzakhani từng chia sẻ rằng hồi còn trẻ bà từng mơ ước trở thành một nhà văn, trước khi quan tâm tới toán học. Bà phát biểu: "Thật thú vị, nó giống như giải quyết một câu đố hay kết nối dữ kiện trong các vụ điều tra".

Bà Mirzakhani nhận giải thưởng Fields năm 2014 từ cựu Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye (trái)

Bà Mirzakhani sinh ra và lớn lên ở Thủ đô Tehran (Iran). Tại đây, bà từng 2 lần tham dự cuộc thi Olympic Toán học Quốc tế vào các năm 1994 và 1995. Sau đó, bà tốt nghiệp Đại học Sharif ở Tehran rồi chuyển sang Đại học Harvard (Mỹ) để lấy bằng tiến sĩ toán học. Năm 2008, bà bắt đầu giảng dạy tại Đại học Stanford.

Trong những năm gần đây, bà Mirzakhani phối hợp với ông Alex Eskin thuộc Đại học Chicago (Mỹ) để nghiên cứu quỹ đạo của một quả bida khi nó va đập trong bàn hình đa giác. Chuyển động phức tạp này vốn là mối quan tâm của nhiều nhà khoa học.

Bà Mirzakhani qua đời ở tuổi 40, để lại con gái Anahita và người chồng Jan Vondrak. Người phát ngôn Đại học Standford cho biết ông không có bất cứ thông tin nào về nơi bà qua đời.

Hồng Anh