Cần tăng thuế để phòng chống tác hại của thuốc lá
Sáng 25/9, tại Hà Nội, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức Hội nghị cung cấp thông tin và kỹ năng viết bài về phòng, chống tác hại của thuốc lá cho phóng viên báo, đài Trung ương và địa phương.
Tham dự hội nghị, có: Ông Võ Thanh Lâm - Vụ trưởng Vụ Pháp chế Bộ Thông tin và Truyền thông; đại diện Bộ Y tế; đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam; đại diện Tổ chức Hành động vì trẻ em không thuốc lá (TFK); đại diện Tổ chức HealthBridge… cùng đông đảo phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo, đài Trung ương và địa phương.
Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Võ Thanh Lâm cho biết: Công tác truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá đóng vai trò rất quan trọng. Tuy nhiên, trong thời gian qua, vẫn còn một số cơ quan báo chí chưa chú trọng nội dung này, thậm chí có cơ quan còn đăng tải thông tin quảng cáo cho các doanh nghiệp thuốc lá. Nhiều cơ quan báo chí chưa cập nhật các thông tin mới nhất, dẫn tới tuyên truyền chưa đạt hiệu quả cao. Vụ trưởng Võ Thanh Lâm đề nghị các cơ quan báo chí tăng cường hơn nữa công tác truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Vụ trưởng Võ Thanh Lâm phát biểu khai mạc hội nghị.
Chia sẻ về tác hại của thuốc lá, ông Jun Nakagawa, Phó trưởng đại diện WHO tại Việt Nam cho hay: Theo ước tính của WHO, ở Việt Nam, cứ 2 nam giới trưởng thành thì có 1 người hút thuốc lá. Thuốc lá gây ra khoảng 1/4 số ca tử vong của nam giới trưởng thành tại Việt Nam. Về tổng thể, thuốc lá gây ra hơn 40.000 ca tử vong mỗi năm và sẽ tăng lên 70.000 ca mỗi năm nếu chúng ta không có giải pháp thích hợp. Về kinh tế, thuốc lá gây thiệt hại cho kinh tế Việt Nam hơn 24.000 tỷ đồng mỗi năm.
Trong khi đó, theo Ths. Bs. Nguyễn Tuấn Lâm (cũng thuộc WHO), trong thuốc lá có chứa tới 7.000 hoá chất, bao gồm nicotine, nhựa thuốc lá (Tar), cácbon mônôxít, các chất phụ gia và đặc biệt là 69 chất gây ung thư. Hút thuốc lá trực tiếp có thể gây ra 11 loại ung thư và hàng loạt bệnh mạn tính khác. Ngoài ra, người hút thuốc lá thụ động có thể bị u não, bệnh tai giữa, giảm chức năng phổi, đột tử trẻ sơ sinh (ở trẻ em) hay kích thích mũi, bệnh mạch vành tim, ung thư phổi, ảnh hưởng tới khả năng sinh sản (ở người lớn).
Chính vì thế, việc phòng chống tác hại của thuốc lá đã được các nước trên thế giới chú trọng từ nhiều năm nay. Một trong những giải pháp hữu hiệu nhằm tăng cường hiệu quả phòng, chống thuốc lá là tăng giá, áp thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá.
Theo số liệu của WHO, giá thuốc lá ở Việt Nam đang ở mức rất thấp, đứng thứ 19/20 quốc gia được khảo sát ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Thuế thuốc lá ở Việt Nam cũng chỉ mới chiếm khoảng 36% giá bán lẻ, thuộc loại thấp nhất trong khu vực và trên thế giới. Nếu Việt Nam áp thuế tuyệt đối thì sẽ làm giảm sự khác biệt về giá, giảm hút thuốc ở trẻ em. WHO khuyến cáo Việt Nam áp dụng hệ thống thuế hỗn hợp (bao gồm thuế tuyệt đối và thuế theo giá trị) đối với các sản phẩm thuốc lá.
Toàn cảnh hội nghị.
Lấy dẫn chứng từ nhiều quốc gia trên thế giới như Anh, Pháp, Mỹ, Nam Phi, Australia, Philippines… Ths. Bs. Nguyễn Tuấn Lâm cho biết, nhờ áp dụng các biện pháp tăng thuế thuốc lá, nhiều quốc gia trên thế giới đã đạt được kết quả khả quan: giảm tiêu thụ thuốc lá chung, giảm hút thuốc lá ở giới trẻ, giảm tử vong do ung thư phổi, tăng thu ngân sách, giảm buôn lậu.
Bà Pamela Summer Coffey, Phó Chủ tịch Chương trình quốc tế, Tổ chức Hành động vì trẻ em không thuốc lá (TFK) cũng đề nghị Việt Nam cần có chiến lược, chính sách về giá thuốc lá đủ mạnh để có thể đạt hiệu quả tốt hơn trong việc phòng chống tác hại của thuốc lá. “Việc tăng thuế, tăng giá thuốc là là rất quan trọng trong mục tiêu kiến tạo thế hệ trẻ Việt Nam hoàn toàn không có thuốc lá” – đại diện của TFK nhấn mạnh.
Theo bà Nguyễn Thị Thu Hương, Quỹ Phòng chống tác hại Thuốc lá, Bộ Y tế, phương án tối ưu giúp bảo vệ sức khoẻ cộng đồng và đạt mục tiêu quốc gia về giảm tỷ lệ hút thuốc là bổ sung thuế tuyệt đối với thuốc lá ở mức 5.000 đồng/bao từ 1/1/2020. Với mức tăng này, tỷ lệ hút thuốc ở nam giới có thể giảm 6,3%, tăng doanh thu thuế thuốc lá thêm 10.700 tỷ đồng/năm và giúp tránh được 900.000 ca tử vong sớm do hút thuốc.
Kết quả tham vấn ý kiến người dân, khảo sát ý kiến của thanh thiếu niên do Tổ chức CDS và Tổ chức HealthBridge thực hiện cũng cho thấy: Đa số người được phỏng vấn cho rằng giá thuốc lá hiện nay ở mức rẻ và trung bình. Phần lớn thanh thiếu niên cho rằng thuế lá hiện nay chưa đủ mạnh để làm tăng giá thuốc lá, cần tăng thuế ít nhất từ 45% trên giá bán lẻ. Có sự ủng hộ cao cho việc tăng thuế thuốc lá, tăng giá thuốc giá khoảng 5.000 đồng/bao.
Bài và ảnh Hồng Anh